Podatnicy świadczący usługi okazjonalnego przewozu osób autobusami zarejestrowanymi za granicą są objęci 7-proc. VAT i muszą rejestrować się dla potrzeb podatku od towarów i usług w Drugim Urzędzie Skarbowym w Warszawie.
Podatnik rozpoczyna świadczenie usług międzynarodowego przewozu drogowego polegających na okazjonalnym przewozie osób autobusami. Firma i autobusy będą zarejestrowane w Niemczech.
– Jak tego typu usługi trzeba rozliczać w Polsce – pyta pan Krzysztof z Frankfurtu.

Wzór z rozporządzenia

Zgodnie z obecnymi przepisami zapłaty podatku oraz złożenia deklaracji dokonuje się w urzędzie celnym, a jako kwotę podatku wskazuje się iloczyn stawki 7 proc. i 285 zł od każdego z podróżujących.
– Rozwiązania te zostały jednoznacznie zakwestionowane przez Trybunał Sprawiedliwości UE, jako niezgodne z Dyrektywą 2006/112 – wyjaśnia Patryk Karczewski, konsultant podatkowy w Parulski & Wspólnicy.
Ekspert dodaje, że zdaniem TS UE opodatkowanie usługi międzynarodowego przewozu drogowego polegającego na okazjonalnym przewozie osób autobusami zarejestrowanymi poza terytorium kraju winno uwzględniać proporcję trasy pokonanej w Polsce, a także powinno umożliwiać podatnikowi odliczenie VAT.

Wyrok trybunału

W wyroku z 6 maja 2010 r. w sprawie C-311/09 Trybunał Sprawiedliwości UE orzekł, że przez nałożenie VAT na podstawie przepisów rozporządzenia ministra finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług Polska uchybiła zobowiązaniom ciążącym na niej na mocy dyrektywy Rady 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Andrzej Pośniak, prawnik, doradca podatkowy w Kancelarii CMS Cameron McKenna, zwraca uwagę, że sprawa dotyczyła podatkowego traktowania usług międzynarodowego przewozu osób, które polegają na okazjonalnym przewozie osób autobusami zarejestrowanymi poza terytorium Polski.
W konsekwencji minister finansów wydał 21 czerwca 2010 r. interpretację ogólną, w której wskazał, że do czasu zmiany rozporządzenia do podatników z UE świadczących wspomniane usługi stosuje się zasady ogólne, a zatem – obowiązek rejestracji jako podatnik VAT w Polsce w Drugim Urzędzie Skarbowym Warszawa-Śródmieście, składania deklaracji podatkowych oraz rozliczania tego podatku z ogólnymi regułami.
– Usługi międzynarodowego przewozu osób autobusami zarejestrowanymi poza terytorium Polski, na polskim odcinku, będą opodatkowane stawką 7-proc. – podkreśla Andrzej Pośniak. Ekspert dodaje, że mimo iż interpretacja wynika z dążenia do usuwania nierówności w traktowaniu podatników z UE w zakresie VAT na obszarze Wspólnoty, wynikają z niej dodatkowe obowiązki i formalności dla unijnych podmiotów, w szczególności obowiązek rejestracyjny oraz obowiązek regularnego składania deklaracji VAT.
W obecnych przepisach usługodawca nie ma obowiązku rejestracji w VAT w Polsce, co uniemożliwia odliczenie podatku (tak m.in. NSA w wyroku z 4 czerwca 2009 r., sygn. I FSK 603/08). Patryk Karczewski wskazuje, że obecnie w Ministerstwie Finansów toczą się prace mające na celu dostosowanie polskich przepisów do Dyrektywy 2006/112 w tym zakresie.
Argumenty Trybunału Unii Europejskiej
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wskazał na następujące uchybienia polskich regulacji:
● przepisy kwestionowanego rozporządzenia ministra finansów, ustalając we wszystkich wypadkach kwotę 285 zł jako podstawę opodatkowania, nie uwzględniają rzeczywistej odległości pokonywanej w Polsce przez autobus;
● zgodnie z rozporządzeniem ministra finansów podatnik dokonujący wspomnianych przewozów nie musi rejestrować się dla potrzeb VAT w Polsce. Nie przysługują mu więc żadne prawa ani nie ciążą na nim żadne obowiązki wynikające z ustawy o VAT, w szczególności nie może on dokonać obniżenia VAT należnego o VAT naliczony;
● wobec podatników dokonujących międzynarodowego okazjonalnego przewozu osób autobusami zarejestrowanymi poza terytorium Polski nałożone zostały dodatkowe formalności związane z przekraczaniem granic, co jest sprzeczne z dyrektywą VAT. Rozporządzenie nakłada bowiem na podatników obowiązek składania w urzędzie celnym dwóch egzemplarzy deklaracji, w których wykazuje VAT.