Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Od 1 stycznia 2016 r. zaostrzone zostaną warunki zwolnienia wypłat dywidend z podatku u źródła, wskazane w art. 22 ustawy o CIT. Nowelizacja ta nazywana jest małą klauzulą obejścia prawa podatkowego. Czy jej skutki będą równie małe?
Celem nowych przepisów ma być możliwość zakwestionowania przez organ podatkowy zwolnienia, w sytuacji gdy jego zastosowanie miało na celu obejście prawa podatkowego. Słowem, gdy głównym lub jednym z głównych celów było uzyskanie zwolnienia podatkowego (nieskutkujące wyłącznie wyeliminowaniem podwójnego opodatkowania tych dochodów), a czynność nie miała rzeczywistego charakteru. Niestety, przepisy zostały sformułowane w sposób bardzo ogólny i pozostawiają duże pole do nadinterpretacji i dowolności ze strony organów podatkowych.
Podatnicy przyzwyczajeni zostali, zarówno przez sądy, jak i same organy podatkowe, że w zakresie prawa podatkowego najważniejsze znaczenia ma wykładnia gramatyczna. To literalne brzmienie przepisów determinuje sposób jego stosowania, a także konsekwencje dla podatników. Od takiego rozumienia prawa podatkowego odchodzi się jednak na całym świecie, kierując się w stronę wykładni celowościowej. W szczególności widać to w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości UE. Wyraz takiemu podejściu dano również w projekcie OECD zapobiegającym erozji (zmniejszeniu) podstawy opodatkowania i przekazywaniu zysków (Base Erosion and Profit Shifting).
Ustawodawca wskazał w nowelizacji, że czynności nie mają rzeczywistego charakteru w takim zakresie, w jakim nie są dokonywane z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych. Podkreślił, że w szczególności są to przypadki, gdy w drodze takich czynności przenoszona jest własność udziałów (akcji) spółki wypłacającej dywidendę lub spółka osiąga przychód (dochód) wypłacany następnie w formie dywidendy lub innego przychodu z tytułu udziału w zyskach osób prawnych.
Niestety organy podatkowe nie są dziś przygotowane do stosowania przepisów nieprecyzyjnych i bazujących na podejściu celowościowym. Wszystko to będzie z całą pewnością prowadzić do znacznych sporów na tle stosowania przepisów między podatnikami a organami podatkowymi w najbliższych latach.
