Subskrybuj nas na Youtube
Jednostka handlowa kupuje na miejscowym targowisku różne towary od osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, na podstawie pokwitowania, w celu ich dalszej odsprzedaży. Czy taki dokument stanowi podstawę ujęcia kosztu zakupu w PKPiR?
Zdarza się, że przedsiębiorcy zajmujący się handlem nabywają towary od osób fizycznych nieprowadzących działalności. W takim przypadku pojawia się problem, jak udokumentować nabycie towaru. Nabywca nie otrzyma takich dokumentów jak faktura czy rachunek, gdyż osoby nieprowadzące działalności gospodarczej nie mają obowiązku ich wystawiania. Dowód wewnętrzny jest wprawdzie dowodem księgowym, jednak zgodnie z rozporządzeniem w sprawie prowadzenia PKPiR wykorzystuje się go jako dowód zakupu towaru jedynie przy:
● zakupie, bezpośrednio od krajowego producenta lub hodowcy, produktów roślinnych i zwierzęcych, nieprzerobionych sposobem przemysłowym lub przerobionych sposobem przemysłowym, jeżeli przerób polega na kiszeniu produktów roślinnych lub przetwórstwie mleka albo na uboju zwierząt rzeźnych i obróbce poubojowej tych zwierząt;
● zakupie od ludności, sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU), surowców roślin zielarskich i ziół dziko rosnących leśnych, jagód, owoców leśnych i grzybów leśnych (PKWiU ex 02.30.40.0);
● zakupie od ludności odpadów poużytkowych stanowiących surowce wtórne, z wyłączeniem zakupu (skupu) metali nieżelaznych oraz przeznaczonych na złom samochodów i ich części składowych.
Z przytoczonych powyżej przepisów wynika, że zakupu innych towarów przeznaczonych do dalszej sprzedaży, a zatem będących towarem handlowym, nie można dokumentować za pomocą dowodów wewnętrznych. Rozwiązaniem problemu może być sporządzenie umowy sprzedaży, jednak przedsiębiorca powinien dopilnować, aby dokument taki zawierał co najmniej:
● wiarygodne określenie wystawcy lub wskazanie stron (nazwy i adresy) uczestniczących w operacji gospodarczej, której umowa dotyczy,
● datę sporządzenia umowy oraz datę dokonania faktycznego zakupu, jeżeli różni się od daty sporządzenia umowy,
● przedmiot operacji gospodarczej i jego wartość oraz ilościowe określenie, jeżeli jest wymierny w jednostkach naturalnych,
● podpisy osób obu stron.
Podkreślić jednak należy, że aby umowa sprzedaży mogła stanowić dowód księgowy, musi stwierdzać fakt dokonania operacji gospodarczej zgodnie z jej rzeczywistym przebiegiem.
Potwierdzeniem tego stanowiska jest indywidualna interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 24 maja 2013 r., nr ILPB1/415-255/13-4/AG, w której wskazano, że „Wnioskodawca będzie mógł uznać skuteczną umowę kupna-sprzedaży, podpisaną przez obie strony, jako dowód księgowy i na jej podstawie wprowadzić zapis zakupu towarów handlowych do prowadzonej przez siebie podatkowej księgi przychodów i rozchodów”.
Dokonując zakupu na podstawie umowy sprzedaży, nabywca nie może zapominać o podatku od czynności cywilnoprawnych, jaki może wystąpić przy nabyciu towaru od osoby fizycznej. Jeżeli bowiem wartość umowy przekroczy 1000 zł, u nabywcy powstaje obowiązek podatkowy z tytułu podatku od czynności cywilnoprawnych. W związku z powyższym nabywca jest zobowiązany w terminie 14 dni uiścić podatek w wysokości 2 proc. wartości umowy (stawka dla umowy sprzedaży rzeczy ruchomych) oraz złożyć formularz PCC-3 w urzędzie skarbowym. Jednak należny podatek liczy się od transakcji, a nie od osoby, aczkolwiek z pewnymi zastrzeżeniami. Zwalnia się z podatku PCC sprzedaż rzeczy ruchomych, jeżeli podstawa opodatkowania nie przekracza 1000 zł. Jeśli zatem wartość pojedynczych transakcji nie przekraczałaby 1000 zł, to wówczas byłyby one zwolnione od podatku od czynności cywilnoprawnych, bez obowiązku odprowadzania należnego podatku i składania deklaracji. Jeżeli jednak z okoliczności będzie wynikać, że jednorodne transakcje są dzielone na części po to, aby uzyskać zwolnienie od podatku (np. dana osoba fizyczna zawarła z nabywcą w jednym dniu albo dzień po dniu trzy odrębne transakcje na sumę np. po 900 zł każda), to wówczas organy podatkowe mogą to skutecznie zakwestionować i dochodzić zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Jeśli jednak takie transakcje sprzedaży dokonywane będą np. dwa razy w miesiącu, to nie powinien się pojawić taki zarzut.
Podstawa prawna
Rozporządzenie ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (t.j. Dz.U. z 2003 r. nr 152, poz. 1475 ze zm.).
Ustawa z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 101, poz. 649 ze zm.).
