Fiskus zgadza się na wspólny NIP oddziału i zagranicznej firmy

Uczynił tak jednak na skutek wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 8 maja 2025 r. (sygn. III FSK 172/25).

Wyrok NSA to tylko jeden z przykładów ukształtowanej już linii orzeczniczej. Sąd kasacyjny orzekł tak samo: 30 stycznia 2025 r. (sygn. akt III FSK 1274/24), 28 czerwca 2024 r. (III FSK 1330/22) i 31 stycznia 2020 r. (II FSK 509/18).

Dwa NIP

Problem dotyczy zagranicznych spółek, które otwierają swój oddział w Polsce, a ten zatrudnia pracowników. Spółka, mimo że zagraniczna, jest podatnikiem VAT w Polsce i dlatego ma polski NIP. Również oddział przy rejestracji otrzymuje swój NIP.

W rezultacie dochodzi do sytuacji, w której:

• spółka macierzysta posługuje się dla celów VAT oraz CIT swoim NIP,
• oddział, który zatrudnia w Polsce pracowników i jest z tego tytułu płatnikiem zaliczek na PIT oraz składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, posługuje się w tym zakresie innym (własnym) NIP.

Czego dotyczy problem

W interpretacji z 26 czerwca 2024 r. (0111-KDIB3-2.4018.8.2024.1.MGO) dyrektor KIS stwierdził, że oddział jako płatnik nie może się posługiwać dla celów rozliczenia PIT (od wypłacanych wynagrodzeń) numerem spółki macierzystej.

Nie przekonał go argument oddziału, że brak możliwości posługiwania się jednym NIP dla wszystkich spraw podatkowych powoduje w praktyce duże komplikacje. Problem pojawia się np. wtedy, gdy kontrahenci chcą sprawdzić, czy oddział jest czynnym podatnikiem VAT. Zanim to zrobią, zaglądają do centralnej informacji Krajowego Rejestru Sądowego, a tam widzą wyłącznie NIP oddziału, a nie spółki macierzystej. Posługując się tym numerem, nie znajdują oddziału na liście podmiotów zarejestrowanych na potrzeby VAT (bo podatnikiem VAT jest spółka, a nie jej oddział).

Kłopot też po wejściu KSeF

Problem się nasili, gdy wejdzie w życie obowiązek wysyłania i otrzymywania faktur za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur – przekonywał oddział. Tłumaczył, że konieczność posługiwania się dwoma NIP sparaliżuje jego działalność.

Nie otrzyma bowiem za pośrednictwem KSeF faktur wystawionych przez kontrahentów z błędnym NIP, tj. swoim, a nie spółki macierzystej. Nie będzie mógł też skorygować takich faktur z wykorzystaniem not korygujących, bo tych nie będzie już można wystawiać.

Co na to fiskus

Dyrektor KIS stwierdził jednak, że oddział jest płatnikiem PIT i składek ZUS od wynagrodzeń swoich pracowników i w tym celu powinien posługiwać się własnym NIP, odrębnym od numeru centrali. Podkreślił, że NIP został nadany oddziałowi jedynie w tym właśnie celu.

Sąd: może być jeden numer

Z tym nie zgodziły się sądy obu instancji. NSA zgodził się z oddziałem, że z ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (t.j. Dz.U. z 2025 r., poz. 237 ze zm.) nie wynika, aby podmiot będący jednocześnie podatnikiem jakiegokolwiek podatku oraz płatnikiem podatku lub składek ubezpieczeniowych był zobowiązany do podwójnego zgłoszenia ewidencyjnego, a tym samym do posiadania dwóch NIP.

Sąd podkreślił, że czynności dokonywane przez oddział są czynnościami samej spółki. Nie ma więc podstaw, aby wymagać od oddziału przedsiębiorcy zagranicznego w Polsce, aby z racji posiadania statusu płatnika PIT oraz składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne posługiwał się on odrębnym NIP.

KIS zmienia wykładnię

W rezultacie dyrektor KIS musiał wydać nową interpretację – z 22 sierpnia 2025 r.

Tak samo musiał uczynić po innych wyrokach NSA, np. z 28 czerwca 2024 r. (III FSK 1330/22).

Skutkiem tego orzeczenia była nowa interpretacja dyrektora KIS z 10 grudnia 2024 r. (0111-KDIB3-2.4018.15.2021.11.MGO). ©℗