rozwiń ›

W tej sprawie można już mówić o utrwalonej linii orzeczniczej, lecz w ministerialnej bazie eureka.mf.gov.pl można znaleźć zaledwie dwie interpretacje dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, w której odpowiada on na pytanie, czy dane działanie jest schematem podatkowym i czy w związku z tym należy je zgłosić szefowi Krajowej Administracji Skarbowej. Jedną z tych interpretacji dyrektor KIS wydał dopiero, gdy został do tego przymuszony wyrokiem NSA.

Częściej w sprawie schematów podatkowych głos zabierał minister finansów – w interpretacjach ogólnych z:

  • 29 lipca 2025 r. (DTS5.8092.3.2025) - w sprawie kwalifikacji czynności polegającej na podwyższeniu kapitału zakładowego spółki kapitałowej (w kontekście podatku od czynności cywilnoprawnych),
  • 5 marca 2025 r. (DTS5.8092.2.2025) - w sprawie tajemnicy zawodowej promotora i wspomagającego;
  • 24 grudnia 2024 r. (DTS5.8092.4.2024) - w sprawie kwalifikacji umów leasingu operacyjnego.

NSA: fiskus ma odpowiadać w sprawie schematów podatkowych

O tym, że dyrektor KIS musi odpowiadać na pytania o schematy podatkowe (ang. mandatory disclosure rules – MDR) orzekł NSA w licznych już wyrokach, m.in. z: 13 lutego 2025 r. (I FSK 1657/21), 13 czerwca 2024 r. (III FSK 1353/22), 14 maja 2024 r. (FSK 335/22), 2 lutego 2024 r. (III FSK 719/22), 18 stycznia 2024 r. (II FSK 226/23), 6 września 2023 r. (II FSK 497/22), 26 czerwca 2023 r. (III FSK 2146/21), 21 czerwca 2023 r. (III FSK 2146/21), 14 lutego 2023 r. (III FSK 2938/21), 11 stycznia 2023 r. (II FSK 1238/22), 16 grudnia 2022 r. (I FSK 2164/19), 29 kwietnia 2021 r. (II FSK 1873/20), 28 stycznia 2021 r. (FSK 1703/20).

Planowane są zmiany

Niedługo dyrektor KIS zostanie prawdopodobnie zwolniony z tego obowiązku – tak zakłada projekt nowelizacji ordynacji podatkowej. Po zmianach nie będzie już można występować do dyrektora KIS o wydanie interpretacji indywidualnej w tym zakresie. Potwierdzeniem tego, że dane uzgodnienie podlega raportowaniu, będzie nadanie mu numeru schematu podatkowego, czyli NSP. Szef KAS będzie miał na to 14 dni.

Korzystną zmianą będzie natomiast ta, że nie trzeba już będzie raportować schematów krajowych, a tylko transgraniczne. Pisaliśmy o tym w artykule „Będą zmiany w przedawnieniu podatków i karalności” (DGP nr 151/2025).

Czy to schemat podatkowy?

Sprawa rozpatrzona przez NSA dotyczyła spółki prowadzącej działalność produkcyjną i handlową. Strategia jej rozwoju opiera się na ekspansji poprzez tworzenie spółek zależnych oraz przejmowanie podmiotów na rynkach zagranicznych.

Spółka chciała się dowiedzieć, czy nabywanie przez nią udziałów lub akcji spółek mających siedzibę poza terytorium Polski będzie stanowiło transgraniczny schemat podatkowy i w związku z tym powinna go zgłosić szefowi KAS.

Dyrektor KIS odmówił odpowiedzi dotyczącej schematu podatkowego

Nie uzyskała jednak odpowiedzi, bo dyrektor KIS odmówił wszczęcia postępowania w sprawie wydania interpretacji (uczynił to na podstawie art. 165a par. 1 ordynacji podatkowej). Stwierdził, że pytanie spółki nie dotyczy bezpośrednio powstania obowiązku podatkowego ani wysokości zobowiązania podatkowego. To, o co pyta spółka, podlega szczególnej procedurze nadawania numerów schematów podatkowych oraz wymianie informacji podatkowych z innymi państwami i w tych kwestiach nie wydaje się interpretacji indywidualnych – wyjaśnił.

Uznał ponadto, że przedstawiony przez spółkę opis stanu faktycznego jest zbyt ogólny i nie pozwala na wydanie interpretacji, która miałaby pełnić funkcję ochronną, zgodnie z art. 14k-14n ordynacji. W tej sprawie – dodał – konieczne byłoby zbadaniu faktów czy przeprowadzenie postępowania dowodowego, a temu nie służą interpretacje indywidualne.

Zdaniem sądu fiskus nie powinien milczeć

Spółka się z tym nie zgodziła, więc sprawa trafiła do sądu. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu (sygn. akt I SA/Po 805/23) orzekł, że obowiązki związane z raportowaniem schematów podatkowych, choć mają charakter informacyjny, mogą być przedmiotem interpretacji indywidualnej.

Sąd przyznał, że prawo do uzyskania interpretacji nie jest absolutne i podlega pewnym warunkom. Organ ma prawo odmówić wszczęcia postępowania interpretacyjnego, jeśli pojawiają się ku temu przeszkody prawne, co wynika z art. 165a par. 1 ordynacji. W tej sprawie jednak żadna z takich przeszkód nie wystąpiła – stwierdził sąd.

Interpretacja indywidualna może dotyczyć nie tylko zapłaty podatku

Tego samego zdania był NSA. W uzasadnieniu sędzia Paweł Borszowski podkreślił, że ustawodawca nie wypowiada się wprost na temat charakteru przepisów, których może dotyczyć interpretacja indywidualna. Jej przedmiotem mogą być zatem wszystkie przepisy, które wpływają na sferę praw i obowiązków podatkowych wnioskodawcy.

- Nie można zgodzić się z organem podatkowym, że przedmiotem interpretacji indywidualnej mogą być tylko takie przepisy prawa materialnego, które odnoszą się bezpośrednio do zobowiązania podatkowego. W skład materialnego prawa podatkowego wchodzą nie tylko obowiązki sprowadzające się do zapłaty podatku, ale też wszelkie inne powinności, które nie wynikają z roli strony w postępowaniu podatkowym, w tym również te dotyczące obowiązku raportowania schematów podatkowych – wyjaśnił sędzia Borszowski.

Wyrok NSA z 12 sierpnia 2025 r., sygn. akt III FSK 610/24