Ograniczony zostanie zakres raportowania krajowych schematów podatkowych. Zarazem jednak nie będzie już można występować o interpretację indywidualną w tej dziedzinie,

To kolejne zmiany, które zawiera opublikowany w piątek projekt nowelizacji ordynacji podatkowej (szerzej piszemy o nim w artykule „Skarbówka i sądy zyskają na czasie").

Przypomnijmy, że resort finansów i Krajowa Informacja Skarbowa przez długi czas odmawiały wydawania interpretacji indywidualnych w zakresie przepisów o schematach (ang. mandatory disclosure rules – MDR). Twierdziły, że nie są to przepisy podatkowe. Dały za wygraną dopiero po przegranej przed Naczelnym Sądem Administracyjnym, w tym precedensowym wyroku z 28 stycznia 2021 r. (sygn. akt I FSK 1703/20).

Teraz z obowiązku interpretowania przepisów o MDR zwolni go sam ustawodawca.

Mniej raportowania

Zapowiadane już wcześniej przez wiceministra Jarosława Nenemana ograniczenie raportowania krajowych MDR o 70 proc. ma polegać na tym, że nie trzeba będzie zgłaszać schematu, gdy dane uzgodnienie:

- zostało przekazane do właściwego urzędu skarbowego z danymi zawartymi w informacji o cenach transferowych TPR-C lub TPR-P albo w informacji IFT-2R dotyczącej wypłat należności opodatkowanych „u źródła”,

- będzie się znajdować na tzw. białej liście, czyli w rozporządzeniu ministra finansów wyłączającym część krajowych MDR z raportowania lub gdy inne rozporządzenie ministra zwolni z raportowania uczestnika uzgodnienia (np. promotora MDR).

Dzięki temu urząd skarbowy nie będzie informowany kilkukrotnie o rzeczach, o których już wie (np. ze złożonej informacji o cenach transferowych) – uzasadnia resort finansów.

Kluczowe ma być tu wspomniane rozporządzenie zawierające tzw. białą listę. Minister będzie w nim uzasadniał, dlaczego nie trzeba raportować danego krajowego MDR.

W interesie samych podatników będzie sprawdzanie za każdym razem, czy dany krajowy MDR nie został czasem usunięty z rozporządzenia, czyli z tzw. białej listy. Jeżeli tak by się stało, to wróci wymóg jego raportowania, a wraz z tym sankcje za naruszenie obowiązku.

Niezależnie od tego minister finansów będzie mógł wydawać rozporządzenie, które określi grupy podmiotów zwolnione z obowiązku raportowania krajowych MDR (projektowany art. 86a par. 13 o.p.). Wnioskowały już o to m.in. spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, uczelnie wyższe i szkoły czy instytuty badawcze.

Znikają wspomagający

Kolejne zmiany mają dostosować polskie przepisy do unijnej dyrektywy 2018/822 (DAC6). To oznacza, że odrębne kategorie promotorów (np. adwokaci, doradcy podatkowi) oraz wspomagających (np. księgowi) zostaną połączone w jedną (promotora). To zaś będzie się wiązać z uchyleniem art. 86d ordynacji podatkowej, określającego obowiązki sprawozdawcze wspomagających.

Tajemnica zawodowa

Zmiany pójdą też w kierunku ochrony tajemnicy zawodowej doradców i prawników zobowiązanych do raportowania MDR (promotorów). Będą spójne z niedawną interpretacją ogólną ministra finansów z 5 marca 2025 r. (sygn. DTS5.8092.2.2025). Minister stwierdził w niej, że doradcy podatkowi, rzecznicy patentowi, adwokaci i radcowie prawni (zawody mające prawo reprezentować swojego klienta przed sądem) mogą powoływać się na chroniącą ich tajemnicę zawodową, aby uniknąć obowiązku raportowania niestandaryzowanych schematów podatkowych.

Teraz ma to wynikać wprost z ordynacji podatkowej. W zamian jednak promotor będzie musiał powiadamiać inne podmioty o obowiązku zgłoszenia schematu szefowi Krajowej Administracji Skarbowej (w praktyce będzie powiadamiał swoich klientów, czyli korzystających).

Zmiany nie będą dotyczyć standaryzowanych MDR, czyli takich, które są wdrażane lub udostępniane u więcej niż jednego klienta. W takim przypadku – jak tłumaczy MF - promotor nie wskazuje danych identyfikacyjnych korzystającego lub innych uczestników schematu podatkowego, więc nie ma zagrożenia dla tajemnicy zawodowej.

MDR-2 i MDR-3

Nie będzie formularza MDR-2. Obecnie składają go promotorzy, którzy nie zostali zwolnieni przez korzystającego z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej oraz wspomagający, którzy nabrali wątpliwości co do tego, czy nie mają do czynienia ze schematem podatkowym.

Z kolei informacja o zastosowaniu schematu podatkowego MDR-3 ma być składana raz do roku. Będzie mógł ją podpisać pełnomocnik.

Numer schematu

Szef KAS nie będzie nadawać numeru schematu podatkowego (NSP), gdy przekazana mu informacja MDR będzie już zawierać taki numer. Za to będzie mógł częściej niż obecnie odmawiać nadania NSP, np. gdy złożona informacja MDR-1 dotyczy zaraportowanego już schematu albo zgłoszone uzgodnienie nie spełnia definicji schematu podatkowego.

Procedura wewnętrzna

Uchylone zostaną przepisy, które zobowiązują największe podmioty zatrudniające promotorów do opracowania procedury wewnętrznej zapobiegającej niewywiązywaniu się z obowiązku raportowania MDR (obecnie art. 86l i 86m ordynacji). Dziś kara za brak takiej procedury może wynosić nawet 2 mln zł, ale nigdy dotąd nie została nałożona, o czym pisaliśmy w artykule „Kary za brak strategii i MDR można policzyć na palcach jednej ręki” (DGP nr 210/2024).

O tym, czy wprowadzić u siebie taką procedurę, będą decydować same firmy. Dla fiskusa najważniejsze jest i będzie – jak czytamy w uzasadnieniu – „terminowe, rzetelne, kompletne i efektywne wykonywanie obowiązku raportowania informacji o schematach podatkowych”.

Kary za brak raportowania

Złagodzona zostanie sankcja za nieprzekazanie lub nieterminowe przekazanie informacji o schemacie. Maksymalna grzywna zmaleje z 720 do 240 stawek dziennych. MF przyznało, że obecne sankcje są zupełnie nieproporcjonalne także na tle przepisów obowiązujących w innych krajach UE.

Pojawi się za to grzywna za nieterminowe przekazanie informacji MDR-3 i MDR-4.