Spytała o to podatniczka, której sąd unieważnił umowę kredytu hipotecznego i zasądził zwrot przez bank nienależnych rat kredytowych wraz z odsetkami za opóźnienie tego zwrotu. Chciała się upewnić, że nie musi płacić podatku od tych kwot.

Od zwróconych rat…

Potwierdził to dyrektor KIS. Wyjaśnił, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

Organ przyznał, że w przypadku zwrotu świadczenia na podstawie nieważnej umowy kredytowej klient otrzymuje z powrotem swój kapitał – zwrot zapłaconych bankowi kwot.

- Nie ma zatem podstaw, aby zwrócone kwoty uznać za dochód podlegający opodatkowaniu. Dla celów podatkowych taki zwrot jest obojętny podatkowo – stwierdził dyrektor KIS.

…i odsetek

Organ potwierdził, że nie ma też PIT od zasądzonych wyrokiem odsetek ustawowych za opóźnienie. Zwrócił uwagę, że zasadniczo różnego rodzaju świadczenia, w tym m.in. odszkodowania, zadośćuczynienia oraz odsetki za zwłokę w wypłacie tych świadczeń, stanowią przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o PIT. Nie oznacza to jednak – jak przyznał – że wszystkie świadczenia z tego tytułu są opodatkowane.

- Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ustawy o PIT, korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego – wyjaśnił dyrektor KIS.

Zwrócił uwagę na art. 21 ust. 1 pkt 95b dodany do ustawy o PIT nowelizacją zwaną Polskim Ładem (Dz.U. z 2021 r. poz. 2105). Ma on zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r.

Z przepisu tego – jak wyjaśnił organ – wynika, że zwolnienie z podatku są odsetki, które spełniają równocześnie dwa warunki:

- są naliczane z tytułu nieterminowej wypłaty należności,

- świadczenia, od których są naliczane, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym, są wolne od podatku dochodowego lub na podstawie przepisów ordynacji podatkowej zaniechano od nich poboru podatku.

- Skoro zatem zwrot nienależnie pobranych rat kredytu nie podlega opodatkowaniu PIT, to wypłacone od tego odsetki ustawowe za opóźnienie korzystają ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – potwierdził dyrektor KIS.

Ulga mieszkaniowa

Należy pamiętać, że unieważnienie umowy kredytowej może mieć też negatywne skutki, jeżeli podatnik korzystał z ulgi mieszkaniowej. Chodzi o sytuację, w której podatnik wziął kredyt frankowy na cele mieszkaniowe, nabył inną nieruchomość, potem ją sprzedał (przed upływem pięciu lat), a za uzyskane w ten sposób pieniądze spłacił zaciągnięty w przeszłości kredyt.

W takiej sytuacji można zasadniczo uniknąć podatku od sprzedanego mieszkania, korzystając z ulgi mieszkaniowej (art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT). Problem pojawia się, gdy umowa kredytowa zostanie unieważniona. Fiskus uważa bowiem, że w takiej sytuacji podatnik musi zapłacić zaległy PIT wraz z odsetkami od dochodu, który uzyskał, sprzedając nieruchomość (przed upływem pięciu lat od nabycia). Tak wynika m.in. z interpretacji dyrektora KIS z 30 grudnia 2024 r. (sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.754.2024.2.AKU). Pisaliśmy o tym w artykule „Wygrana w sądzie to nie koniec problemów frankowiczów” (DGP nr 12/2025).

Interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 1 lipca 2025 r., sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.416.2025.1.HJ