Subskrybuj nas na Youtube
Raz na 270 lat – z taką częstotliwością fiskus jest dziś w stanie przeprowadzić kontrolę skarbową u podatnika VAT. Dlatego stawia na nowe narzędzia.
Na koniec pierwszego półrocza 2017 r. ma postawać Centralny Rejestr Faktur oraz metody zaawansowanej analityki fiskalnej. To priorytetowe zadania spółki celowej Aplikacje Krytyczne. W ubiegłym tygodniu minister finansów podpisał z jej zarządem umowę o świadczenie usług.
Bez analitycznych narzędzi i CRF skarbówka jest dziś bezradna. Prosty przykład – aby udokumentować karuzelę podatkową, trzeba przeprowadzić kontrolę u wszystkich uczestników (średnio 5 – 6) i za każdym razem wydać decyzje dotyczące tych samych ustaleń. Co więcej, kontrola zaczyna się najczęściej po wielu miesiącach od zdarzenia, kiedy nieuczciwego podatnika już nie ma, bo zdążył zniknąć z rynku.
Modele statystyczne
Wykrywaniu oszustw i nadużyć ma służyć jednolity plik kontrolny, którego pierwszy etap już się rozpoczął (na razie, od 1 lipca 2016 r. – u dużych podmiotów). Ale bez informatyki fiskus nie poradzi sobie z zalewem danych w formacie jpk. Dość przypomnieć, że jedna ze spółek przesłała plik zawierający 200 GB danych (dla porównania najbardziej rozbudowane e-deklaracje podatkowe zawierają dane o pojemności do 5 Mb).
Przygotowywane narzędzia do zaawansowanej analityki mają być oparte na statystyce matematycznej. Informacje o wynikach analiz będą wymieniane wielopoziomowo, także w ramach już działających sieci: Eurofisc i Polfisc. Pierwsza z nich pozwala na międzynarodowy monitoring podatników wysokiego ryzyka i wczesne ostrzeganie o oszustwach w VAT o charakterze transgranicznym. Polska administracja podatkowa współpracuje w ramach sieci Eurofisc w zakresie trzech obszarów: oszustw typu znikający podatnik, oszustw polegających na unikaniu płacenia VAT w imporcie przy zastosowaniu procedur celnych oraz w analizy nowych trendów w oszustwach.
Natomiast Platforma Wymiany Informacji Polfisc to centralna baza podmiotów podejrzewanych o dokonywanie oszustw podatkowych (została uruchomiona w kwietniu 2014 r.).
Wszystko to jednak ciągle za mało.
Warianty e-faktur
Wprowadzenie Centralnego Rejestru Faktur będzie się wiązać m.in. z obowiązkowym przejściem przedsiębiorców na system elektronicznego fakturowania. Każda faktura sprzedaży po jej wystawieniu, trafi do CRF. Docelowo ma on być zintegrowany z innymi systemami administracji podatkowej.
Nie są znane jeszcze szczegóły rejestru. Według firmy Comarch możliwych jest kilka wariantów. Jeden z nich polegałby na tym, że Ministerstwo Finansów wprowadzi wymóg e-fakturowania z okresem przejściowym, co umożliwi jeszcze wystawianie faktur papierowych, zwłaszcza przez małych i mikro przedsiębiorców. Natomiast podatnicy wystawiający e-faktury musieliby przekazywać dane z nich ręcznie do CRF. Sam sposób dostarczania danych z e-faktury do CRF musiałby być certyfikowany, żeby zapewnić wiarygodność danych i bezpieczeństwo przesyłu. Podatnik dostawałby potwierdzenie dostarczenia pliku do CRF.
Inny wariant pozwala na powiązanie danych z e-faktury z danymi w jednolitym pliku kontrolnym. Każda e-faktura uzyskiwałaby wówczas unikatowy numer fiskalny. Byłby on nadawany w CRF w momencie rejestracji danych z faktury przez jej wystawcę. Taka rejestracja – jak zakłada firma Comarch – byłaby jednorazowa (próba ponownego zarejestrowania tej samej faktury w CRF byłaby blokowana).
Unikatowy numer fiskalny pozwalałby powiązać dane z e-faktury w CRF z danymi w JPK, i to zarówno po stronie wystawcy, jak i odbiorcy faktury.
Kolejny wariant byłby zdecydowanie bardziej zaawansowany, bo podatnicy przekazywaliby do CRF nie dane z e-faktury, tylko samą e-fakturę. To oznaczałoby, że musiałaby mieć ona postać zdefiniowanego pliku strukturalnego. Wówczas faktura najpierw trafiałaby do CRF, a dopiero z rejestru byłaby kierowana dalej do wskazanego odbiorcy (kontrahenta podatnika). Wystawca faktury otrzymywałby natomiast zwrotnie informację o jej przekazaniu wraz z unikatowym numerem fiskalnym.
We wszystkich tych wariantach dopuszcza się dwa sposoby przekazywania danych (bądź wręcz samych e-faktur – jak w ostatnim wariancie) do CRF:
– ręcznie za pośrednictwem operatora EDI (technologia obiegu i wymiany dokumentów między aplikacjami kontrahentów); to rozwiązanie dla podatników nie- posiadających innych narzędzi,
– automatycznie poprzez eksport pliku z systemu podatnika.
Z biznesu do fiskusa
Pracująca nad zbudowaniem CRF spółka Aplikacje Krytyczne została powołana na podstawie ustawy o szczególnych zasadach wykonywania niektórych zadań z zakresu informatyzacji działalności organów administracji podatkowej. Jej kapitał założycielski wynosi 20 mln zł. Prezesem spółki jest Piotr Kociński, który wcześniej pracował m.in. w międzynarodowych koncernach informatycznych, takich jak: IBM, Accenture.
– Dotychczas informatyzacja w sferze publicznej nie odniosła zbyt wiele sukcesów. Oczekuję, że dokonamy przełamania, że zespół informatyków w spółce Aplikacje Krytyczne we współpracy z pracownikami MF dowiedzie, że projekty informatyczne dla rządu można realizować tak szybko, jak w biznesie prywatnym – powiedział minister finansów Paweł Szałamacha.
Skutki kontroli przeprowadzonych przez urzędy kontroli skarbowej w 2015 r.
liczba zakończonych postępowań kontrolnych – 9412
ustalenia, dla których wydano decyzje – 18 377,1 mln zł
wpłaty ogółem – 1 140,0 mln zł
zatrzymany zwrot VAT – 167,9 mln zł
średnia kwota ustaleń na 1 kontrolę – 1,97 mln zł
Odsetek podatników VAT objętych kontrolą – 0,0037%
Źródło: Sprawozdanie roczne Kontrola Skarbowa w 2015 r.
Zabezpieczenia przed ponownym wprowadzaniem do obrotu podmiotów wyrejestrowanych – realizowane i planowane
1. Wdrożenie klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania – weszła w życie od połowy lipca 2016 r.
2. Stworzenie elektronicznej bazy nabywców wyrobów akcyzowych, np. olejów opałowych lub elektronicznej kontroli całego rynku paliw.
3. Stworzenie możliwości monitorowania przepływu towarów aż do momentu zadeklarowania wywozu i wniosku o zwrot bez konieczności kontroli kolejnych ogniw łańcucha.
4. Zmiana obowiązków informacyjnych związanych z rozliczeniem VAT. Źródło: Ministerstwo Finansów
Jest już pierwsza rada
Minister finansów wręczył w ubiegłym tygodniu nominacje członkom Rady ds. Przeciwdziałania Unikaniu Opodatkowania.
Rada jest niezależnym organem eksperckim. Ma wydawać opinie o zasadności zastosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania w indywidualnych sprawach. Klauzula ta obowiązuje od połowy lipca br., jest zapisana w ordynacji podatkowej.
Z wnioskiem o opinię będzie mógł wystąpić do rady zarówno minister finansów, jak i podatnik, który otrzyma od ministra decyzję o zastosowaniu klauzuli przeciw unikaniu opodatkowania. W skład rady weszło dziewięciu ekspertów podatkowych i finansowych, reprezentujących różne środowiska. Krajową Radę Doradców Podatkowych będzie reprezentowała prof. dr hab. Jadwiga Glumińska-Pawlic, przewodnicząca samorządu zawodowego doradców podatkowych. Przedstawicielką Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego będzie Maria Fidzińska-Dziurzyńska, skarbnik województwa świętokrzyskiego, Rady Dialogu Społecznego – Rafał Iniewski, wiceprzewodniczący Rady Podatkowej Konfederacji Lewiatan, a środowiska sędziowskiego – Włodzimierz Kubiak, sędzia NSA w stanie spoczynku.
Ponadto środowisko naukowe będą reprezentowali: dr hab. Dominik Gajewski z Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Szkoły Głównej Handlowej oraz dr hab. Aleksander Werner z Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie SGH. Reprezentantem ministra sprawiedliwości będzie Tomasz Piekarski, prokurator z departamentu do spraw przestępczości gospodarczej Prokuratury Krajowej, a ministra finansów: dr hab. Mariusz Golecki, dyrektor departamentu prawnego MF, oraz dr hab. Tomasz Strąk, dyrektor departamentu administracji podatkowej w MF.
Sekretarzem rady został Leszek Grzybowski, dyrektor departamentu systemu podatkowego w resorcie finansów.
Minister powołał radę na czteroletnią kadencję.
