Nawet jeżeli pracownik podda się badaniom lekarskim jeszcze przed upływem terminu ważności poprzednich, to pracownik nie ma przychodu z tego powodu, że pracodawca mu je sfinansuje – wyjaśnił dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej.

Co więcej, jeżeli lekarz w trakcie takiego przedterminowego badania zaleci zakup okularów korekcyjnych lub soczewek kontaktowych do pracy przy komputerze, to refundacja takiego wydatku, którą pracownik dostanie od pracodawcy, będzie zwolniona z PIT – wynika z tej samej interpretacji indywidualnej.

Zarządzenie urzędu

Spytał o to urząd miasta, który na podstawie przepisów wewnętrznych zapewnia okulary korekcyjne swoim pracownikom zatrudnionym przy komputerach. W zarządzeniu zapisano, że jeżeli koszty badań lekarskich związanych z pogorszeniem wzroku zostaną przeprowadzone na wniosek pracownika jeszcze w trakcie ważności badań okresowych, to ich refundacja jest opodatkowana PIT. Tak samo opodatkowana jest refundacja kosztów zakupu okularów korekcyjnych.

Urząd uważał, że w tym wypadku nie ma zastosowania zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o PIT. Przepis ten zwalnia z podatku świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za nie, przysługujące na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub wydanych na ich podstawie przepisów wykonawczych.

Te odrębne przepisy to rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 58). Zgodnie z par. 8 ust. 2 tego rozporządzenia pracodawca musi zapewnić pracownikom okulary lub szkła kontaktowe korygujące wzrok, zgodne z zaleceniem lekarza, jeżeli potrzebę ich stosowania podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego wskażą „wyniki badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej”.

Które badania są profilaktyczne

Urząd miasta zwrócił uwagę na to, że badaniami profilaktycznymi są wyłącznie badania:

- wstępne,

- okresowe oraz

- kontrolne przeprowadzane po zwolnieniu lekarskim trwającym dłużej niż 30 dni.

Wskazał, że wynika to z art. 229 kodeksu pracy, a także z par. 1 ust. 1 i par. 4 rozporządzenia ministra zdrowia i opieki społecznej z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w kodeksie pracy (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 607).

Urząd uznał więc, że nie są profilaktycznymi dodatkowe badania przeprowadzane na wniosek pracownika. W związku z tym doszedł do wniosku, że refundacja tych badań, oraz zaleconych w ich trakcie przez lekarza okularów lub szkieł kontaktowych, jest opodatkowana.

Pracownik nie zapłaci PIT

Nie zgodził się z tym dyrektor KIS. Stwierdził, że koszt wcześniejszych badań lekarskich w ogóle nie jest przychodem pracownika, a refundacja zaleconego przez lekarza zakupu okularów korekcyjnych lub soczewek kontaktowych do pracy przy ekranie jest zwolniona z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o PIT.

Tego wymaga prawo pracy

Dyrektor KIS przywołał tu art. 207 par. 1 i 2 kodeksu pracy. Wynika z nich, że pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy i ma obowiązek m.in. „dostosowywać środki podejmowane w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy”.

Koszty działań podejmowanych przez pracodawcę w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w żaden sposób nie mogą obciążać pracowników – wynika z art. 207 par. 2[1] k.p.

Fiskus zwrócił też uwagę na brak we wspomnianym rozporządzeniu ministra zdrowia przepisów ograniczających prawo pracodawcy do skierowania podwładnego na badania lekarskie, gdy ważne są jeszcze uprzednio wydane zaświadczenia lekarskie. Przeciwnie, jest to wręcz obowiązek pracodawcy związany z koniecznością zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy – podkreślił dyrektor KIS.

Przypomniał też wyrok Sądu Najwyższego z 18 grudnia 2002 r. (sygn. akt I PK 44/02), z którego wynika, że orzeczenie lekarskie staje się nieaktualne, jeżeli wystąpią zdarzenia wskazujące na zmianę stanu zdrowia pracownika.

Zdaniem dyrektora KIS takim zdarzeniem jest niewątpliwie pogorszenie wzroku pracownika. Uzasadnia ono konieczność wcześniejszego przeprowadzenia badania lekarskiego.

Jeżeli badanie potwierdzi, że podwładny musi mieć okulary korekcyjne lub soczewki kontaktowe do pracy przy komputerze, to pracodawca ma obowiązek je zapewnić, a refundacja kosztów z tym związanych jest wolna od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o PIT – podsumował fiskus.

Interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 5 lutego 2025 r., sygn. 0112-KDIL2-1.4011.935.2024.2.DJ