Zmiany w podatkach 2025. Nowe przepisy w PIT, VAT i podatkach od nieruchomości

Przykładem są całkiem nowe definicje budynku i budowli w przepisach o podatku od nieruchomości, zmienione zasady opodatkowania garaży, nowe wyłączenia z procedury VAT marża czy zmiana miejsca opodatkowania usług wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe itp., gdy są one transmitowane lub w inny sposób udostępniane wirtualnie.

Pierwszy kwartał roku to dla niektórych firm czas na przygotowanie się do rozliczenia – po raz pierwszy – krajowego podatku minimalnego. Najwięksi nie będą natomiast musieli jeszcze w 2025 r. płacić nowego globalnego podatku wyrównawczego ani składać informacji, zawiadomień i zeznań podatkowych w tym zakresie.

Do 20 lutego przedsiębiorcy muszą – jak co roku – zdecydować, w jakiej formie będą rozliczać się w 2025 r. z fiskusem ze swoich dochodów (PIT czy skala podatkowa) lub przychodów (ryczałt ewidencjonowany). Wielu z nich uniknie obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych, bo od 1 stycznia 2025 r. wzrośnie z 2 mln euro do 2,5 mln euro próg przychodów, poniżej którego można prowadzić prostszą ewidencję, tj. podatkową księgę przychodów i rozchodów lub ewidencję przychodów dla celów ryczałtu ewidencjonowanego. Będzie to tym bardziej prawdopodobne, że zmieni się także sposób liczenia limitu zobowiązującego do założenia ksiąg rachunkowych (w 2,5 mln euro nie będzie się już uwzględniać przychodów z operacji finansowych, a jedynie przychody ze sprzedaży towarów i produktów).

Kasowy PIT

Z początkiem 2025 r. zaczną obowiązywać przepisy o kasowym PIT, czyli możliwość rozliczania się z podatku dochodowego dopiero po otrzymaniu należności od odbiorcy towarów lub usług, a nie w momencie wystawienia faktury.

Metodę kasową wprowadza nowelizacja z 27 września 2024 r. ustawy o PIT oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1593).

Z tego rozwiązania będą mogli korzystać przedsiębiorcy prowadzący samodzielnie działalność gospodarczą:

• których przychody w poprzednim roku nie przekroczyły 1 mln zł, oraz
• rozpoczynający biznes.

Będą oni mogli wybrać kasowy PIT niezależnie od tego, czy rozliczają się z fiskusem według skali podatkowej, liniowo, czyli według stawki 19 proc. PIT, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, czy stosują 5-proc. PIT (czyli ulgę IP Box).

Z kasowego PIT nie będą mogli korzystać przedsiębiorcy prowadzący księgi rachunkowe ani osoby działające w spółce osobowej (cywilnej, jawnej, partnerskiej).

Samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej nie oznacza, że nie będzie można zatrudniać pracowników. Zostało to potwierdzone w uzasadnieniu do projektu nowelizacji.

Chcąc skorzystać z tej formy rozliczeń, trzeba będzie złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne oświadczenie do 20 lutego 2025 r. Jeżeli podatnik będzie rozpoczynał działalność gospodarczą w trakcie roku, to oświadczenie o wyborze kasowego PIT będzie musiał złożyć do:

• 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu rozpoczęcia działalności gospodarczej,
• końca roku podatkowego, jeżeli rozpocznie działalność gospodarczą w grudniu.

Podatnik, który wybierze tę metodę, będzie rozpoznawać kasowo zarówno przychody, jak i koszty ich uzyskania, ale tylko w transakcjach między przedsiębiorcami (B2B), a nie przy sprzedaży na rzecz konsumentów.

Jeżeli po upływie dwóch lat od wystawienia faktury podatnik wciąż nie dostanie zapłaty od kontrahenta, to wówczas co do zasady będzie musiał wykazać przychód z działalności gospodarczej, chyba że skorzysta z ulgi na złe długi. Co do zasady ona również przepada w PIT po dwóch latach, ale u podatników, którzy wybiorą metodę kasową, będzie inaczej. Gdy miną dwa lata od wystawienia faktury, podatnikowi wolno będzie:

• zmniejszyć podstawę obliczenia podatku lub zwiększyć stratę w zeznaniu składanym za rok, w którym podatnik ustalił przychód (nowy art. 26i ust. 21 ustawy o PIT),
• zmniejszyć dochód stanowiący podstawę obliczenia zaliczki za okres, w którym podatnik ustalił przychód (nowy art. 44 ust. 26 ustawy o PIT).

JPK_CIT

W 2025 r. zaczną obowiązywać przepisy o JPK_CIT zawarte w Polskim Ładzie, czyli ustawie z 29 października 2021 r. (Dz.U. poz. 2105 ze zm.). Na razie obejmą one grupy kapitałowe i podatników CIT, u których wartość przychodu z poprzedniego roku przekroczy równowartość 50 mln euro.

Będą oni musieli w 2025 r. prowadzić księgi elektroniczne, a do końca marca 2026 r. przekazać fiskusowi JPK_CIT za 2025 r. (konkretnie za rok podatkowy rozpoczynający się po 31 grudnia 2024 r., a przed 1 stycznia 2026 r.).

Zasadniczo na JPK_CIT będą się składać dwa pliki kontrolne:

• JPK_KR_PD – jednolity plik kontrolny dotyczący ksiąg rachunkowych i podatku dochodowego, oraz
• JPK_ST_KR – jednolity plik kontrolny będący odpowiednikiem podatkowej ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych.

Zakres danych wykazywanych w JPK, o które trzeba uzupełnić księgi rachunkowe, określa rozporządzenie ministra finansów z 16 sierpnia 2024 r. (Dz.U. poz. 1314). Wynika z niego, że za pierwszy rok (tj. 2025 r.) nie trzeba będzie jeszcze przekazać w JPK_KR_PD informacji o wysokości, rodzaju i typie różnicy pomiędzy wynikami bilansowym a podatkowym.

Ponadto za pierwszy rok nie trzeba będzie jeszcze przesłać JPK_ST_KR. Pierwszy raz trzeba będzie to zrobić dopiero za 2026 r. Wynika to z innego rozporządzenia – z 13 grudnia 2024 r. w sprawie zwolnienia z obowiązku przesyłania części ksiąg rachunkowych na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. poz. 1861).

Oznacza to, że grupy kapitałowe i duzi podatnicy CIT będą musieli przesłać za pierwszy rok (tj. rozpoczynający się po 31 grudnia 2024 r., a przed 1 stycznia 2026 r.) tylko JPK_KR_PD, i to w ograniczonej formie, bez ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Od 2026 r. wymogi w zakresie JPK_CIT obejmą kolejną grupę podmiotów – podatników zobowiązanych do przesyłania fiskusowi JPK _VAT. Po raz pierwszy prześlą oni skarbówce nowe jednolite pliki w 2027 r. (za 2026 r.).

Integracja kas z terminalami

Docelowo zostanie zniesiony obowiązek integracji kas rejestrujących z terminalami płatniczymi, ale na razie zostanie on tylko odsunięty w czasie – o trzy miesiące, tj. z 1 stycznia 2025 r. na 1 kwietnia 2025 r.

Wynika to z ustawy z 6 listopada 2024 r. o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych (Dz.U. poz. 1685). Zasadniczo dotyczy ona globalnego podatku minimalnego, ale wprowadzi też zmianę do Polskiego Ładu (Dz.U. z 2021 r. poz. 2105 ze zm.).

Nie oznacza to, że od 1 kwietnia 2025 r. przedsiębiorcy będą już musieli zintegrować kasy z terminalami płatniczymi. Dzięki trzymiesięcznemu przesunięciu terminu parlament zyska czas na uchwalenie innej nowelizacji, która całkowicie zniesie obowiązek tej integracji na rzecz bezterminowego raportowania przez agentów rozliczeniowych (firmy zajmujące się rozliczaniem płatności kartami) danych dotyczących transakcji płatniczych. Mowa o projekcie nowelizacji ustawy o VAT, ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 896). Na razie jest on po I czytaniu w Sejmie, został skierowany do sejmowej komisji finansów publicznych.

Zwolnienie z kas

W latach 2025–2027 nadal będzie obowiązywał roczny limit 20 tys. zł sprzedaży detalicznej pozwalający na zwolnienie z obowiązku stosowania kas fiskalnych. Wynika to z nowego rozporządzenia – z 17 grudnia 2024 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz.U. poz. 1902). Zastąpi ono dotychczas obowiązujące rozporządzenie z 24 listopada 2023 r. (Dz.U. poz. 2605).

Nowe rozporządzenie ma obowiązywać przez trzy lata, tj. do 31 grudnia 2027 r.

Tak jak dotychczas, ze zwolnień z kas nie będą mogli korzystać przedsiębiorcy wymienieni w par. 4, a więc m.in. prawnicy (poza notariuszami), doradcy podatkowi, lekarze. Skorzystają oni ze zwolnienia (bez względu na wysokość sprzedaży) tylko wówczas, gdy będą porozumiewać się z klientem na odległość lub gdy w ten sposób będą przesyłać wyniki swojej pracy, a płatności za usługi będą otrzymywać na konto bankowe lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej albo za pośrednictwem poczty (par. 4 ust. 3 pkt 2 lit. b).

Od 1 lipca 2025 r. (a nie, jak początkowo zakładano, już od stycznia) bezwzględnym obowiązkiem stosowania kas fiskalnych (tj. niezależnie od wysokości obrotu) zostaną objęci przedsiębiorcy, którzy sprzedają:

• wyroby klasyfikowane do CN 2404 i 8543 40, czyli m.in.: papierosy elektroniczne i produkty zawierające tytoń, tytoń odtworzony, nikotynę lub namiastki tytoniu albo nikotyny, przeznaczone do wdychania bez spalania, a także wyroby z konopi (rodzaj: cannabis) klasyfikowane do CN 1211, przeznaczone do palenia lub do wdychania bez spalania,
• wyroby zawierające w swoim składzie alkohol etylowy o objętościowej mocy powyżej 50 proc. objętości, nieprzeznaczone do spożycia przez ludzi, w tym rozpuszczalniki, płyny odkażające, rozcieńczalniki farb, płyny do odmrażania,
• węgiel, brykiet i podobne paliwa stałe wytwarzane z węgla, węgla brunatnego, koksu i półkoksu, przeznaczone do celów opałowych.

Natomiast od 1 kwietnia 2026 r. kas fiskalnych będą musieli używać wszyscy, którzy świadczą usługi parkingowe. Z tą samą datą będą musiały zostać zainstalowane kasy w biletomatach (z wyłączeniem urządzeń sprzedających bilety na przejazdy transportem publicznym). Natomiast w automatach vendingowych mają one zacząć funkcjonować dopiero od 1 kwietnia 2027 r.

Mały podatnik VAT

Od 2025 r. po raz pierwszy małe firmy będą mogły skorzystać ze zwolnienia z VAT nie tylko w kraju siedziby (np. w Polsce), lecz także w innych państwach unijnych. Będzie to tzw. procedura SME (z ang. Small and Medium-sized Enterprises). Wprowadza ją nowelizacja z 8 listopada 2024 r. ustawy o VAT oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1721).

Dotychczas małe firmy unijne, które prowadziły działalność gospodarczą w innych krajach UE, nie mogły korzystać z obowiązującego tam zwolnienia podmiotowego z VAT. Od 1 stycznia 2025 r. będą miały do tego prawo, jeżeli nie przekroczą limitu:

• obowiązującego w tym innym państwie UE i
• ogólnounijnego w wysokości 100 tys. euro.

Limit 100 tys. euro to całkowita roczna wartość dostaw towarów i świadczenia usług w danym roku podatkowym, dla których miejscem opodatkowania jest terytorium UE, z wyłączeniem kwoty podatku od wartości dodanej.

W limicie 100 tys. euro jest zawarty limit krajowy. W Polsce wynosi on 200 tys. zł, co oznacza, że polska firma, aby sprawdzić, czy nie przekroczyła limitu ogólnounijnego, musi doliczyć wartość sprzedaży w Polsce.

Jeżeli podatnik przekroczy unijny próg 100 tys. euro, ale jego sprzedaż w Polsce nie przewyższy 200 tys. zł, to w naszym kraju nadal będzie mógł on korzystać ze zwolnienia. Zostało to potwierdzone w uzasadnieniu do projektu nowelizacji.

W praktyce będą więc możliwe różne warianty stosowania zwolnienia z VAT. Na przykład będzie można z niego korzystać zarówno w Polsce, jak i w innych krajach UE, gdy żaden z limitów nie zostanie przekroczony. Albo przeciwnie – nie będzie można skorzystać ze zwolnienia w żadnym z państw UE ze względu na przekroczenie obu progów sprzedaży.

Możliwa będzie też sytuacja, w której polska firma nie będzie mieć już prawa do zwolnienia w Polsce (ze względu na przekroczenie rocznego progu 200 tys. zł), ale nadal będzie prowadzić sprzedaż zwolnioną z VAT w innych krajach unijnych, bo nie przekroczyła tam ani limitów krajowych (ustalonych w tych państwach), ani unijnego progu 100 tys. euro.

Chcąc skorzystać z zagranicznego zwolnienia, polska firma będzie musiała złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego tzw. uprzednie powiadomienie. W ciągu 35 dni od tego powiadomienia naczelnik urzędu nada przedsiębiorcy unikalny numer identyfikacyjny, który pozwoli na zwolnienie w innych krajach UE.

Korzystając z tej preferencji, trzeba będzie informować co kwartał m.in. o wysokości obrotów osiągniętych w każdym z państw UE za dany kwartał, w tym o wartości sprzedaży na terytorium kraju (w Polsce).

Zarówno uprzednie powiadomienie, jak i kwartalną informację trzeba będzie złożyć w ustrukturyzowanym formacie za pomocą e-Urzędu Skarbowego (na stronie podatki.gov.pl).

VAT marża

Nowelizacja z 8 listopada 2024 r. wprowadzi też zmiany w przepisach dotyczących procedury VAT marża. To ważne dla podmiotów obracających dziełami sztuki, przedmiotami kolekcjonerskimi i antykami, jeżeli podatnik osobiście zaimportował te towary lub nabył dzieła sztuki od ich twórców lub ich następców prawnych albo od podatników niekorzystających z procedury marży.

W związku z wątpliwościami, jakie powstały na tym tle, Ministerstwo Finansów wydało w grudniu 2024 r. oświadczenie, w którym potwierdziło, że od 1 stycznia 2025 r. procedura VAT marża będzie możliwa pod warunkiem, że do importu lub nabycia dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków nie będzie zastosowana obniżona stawka VAT. W Polsce taka preferencyjna stawka jest stosowana (8 proc.) i to się nie zmieni.

W praktyce oznacza to, że od Nowego Roku z procedury VAT marża nie będą mogli korzystać podatnicy importujący dzieła sztuki, przedmioty kolekcjonerskie i antyki oraz kupujący dzieła sztuki od twórców, ich następców prawnych albo od podatników niekorzystających z procedury marży. To oznacza, że:

• będą oni mogli odliczyć 8 proc. VAT przy imporcie tych towarów (w przypadku stosowania VAT marży – nie jest to możliwe),
• przy sprzedaży tych towarów w Polsce naliczą 23 proc. VAT od całej ceny brutto, a nie od marży (tj. różnicy między ceną zakupu a sprzedaży).

– Nadal procedurę VAT marża będą mogli stosować podatnicy, którzy sprzedają dzieła sztuki kupione wcześniej od zwykłego podatnika VAT niestosującego procedury VAT marża, gdy zakup ten nie był objęty stawką obniżoną, tylko podstawową w wysokości 23 proc. Wynika to z nowego brzmienia art. 120 ust. 11 pkt 1 i 2 ustawy o VAT – wyjaśnia Katarzyna Trzaska-Matusiak, doradca podatkowy i menedżer w zespole VAT MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy.

Uwaga: ci, co nadal będą stosować procedurę VAT marża, powinni do jutra (31 grudnia 2024 r.) złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego nowe zawiadomienie. 31 grudnia 2024 r. stracą bowiem ważność dotychczasowe zawiadomienia złożone przez podatników stosujących procedurę VAT marża – poinformowało MF w grudniowym komunikacie. ©℗