Konkubenci to w podatkach osoby obce

Wpłacona przez konkubinę rata na mieszkanie to dla konkubenta darowizna. Takich osób nie łączą więzi rodzinne, dlatego ustawa o podatku od spadków i darowizn nie przewiduje dla nich podatkowego zwolnienia – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

Chodziło o mężczyznę, który kupił mieszkanie, korzystając m.in. z kwoty 41 tys. zł otrzymanej od konkubiny, z którą jest od siedmiu lat w związku. Fiskus ustalił, że kwota ta nie została zgłoszona do urzędu skarbowego i nie zapłacono od niej podatku.

Początkowo naczelnik urzędu skarbowego uznał, że powinien to być podatek od czynności cywilnoprawnych, i nakazał mężczyźnie go zapłacić. Decyzję tę uchylił jednak dyrektor izby administracji skarbowej, bo doszedł do wniosku, że akta sprawy nie wskazują na to, jaki charakter miała ta kwota.

Ponownie rozpatrując sprawę, naczelnik urzędu postanowił zmienić kwalifikację. Uznał, że była to jednak darowizna w rozumieniu art. 888 par. 1 kodeksu cywilnego, i zażądał prawie 6 tys. zł podatku. Taką decyzję zaakceptował dyrektor IAS.

Z fiskusem nie zgodził się jednak Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu. W wyroku z 25 marca 2022 r. (sygn. akt I SA/Wr 961/21) uznał, że długoletnie stałe zamieszkiwanie przez konkubentów w jednej nieruchomości od czasu jej nabycia i pełne korzystanie z niej oraz prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego może być rozpatrywane jako ekwiwalent za przekazane środki na jej zakup.

Wyrok ten uchylił NSA. Za kluczowe uznał różnice pomiędzy związkiem małżeńskim a konkubinatem oraz odmienne podatkowe konsekwencje wynikające z tych różnych form pożycia, w tym na gruncie art. 4a ustawy o spadkach i darowiznach. NSA wyjaśnił, że w odniesieniu do konkubentów ustawa o podatku od spadków i darowizn nie przewiduje zwolnienia z tego podatku, do takich osób nie mają bowiem zastosowania zwolnienia ze względu na więzi rodzinne. Konkubenci w świetle tej ustawy są traktowani jak osoby obce. „Przelewy pieniędzy pomiędzy majątkami konkubentów należy traktować jako darowizny w tym zakresie, w jakim nie będą spożytkowane na zwykłe, bieżące potrzeby konkubentów związane ze wspólnym gospodarstwem domowym” – tłumaczył sąd.

Orzekł, że skoro konkubina przelała na rzecz konkubenta pieniądze należące do jej osobistego majątku tytułem zapłaty raty za mieszkanie (co wyraźnie zaznaczyła), a przekazanie to było bezzwrotne, to w tej sytuacji nastąpiło przesunięcie pomiędzy majątkami konkubentów, tj. powiększenie majątku kosztem drugiego konkubenta. ©℗

orzecznictwo