Pan Wojciech prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. Jest dobrze prosperującym 30-latkiem. W tym roku działalność przynosi mu większe zyski niż w latach wcześniejszych. Przypuszcza, że już we wrześniu może wpaść w drugi próg podatku dochodowego. Do tej pory, ze względu na brak środków, nie dokonywał jednak znaczących zakupów środków trwałych ani samochodu. – Czy w trakcie roku mogę zmienić formę opodatkowania na podatek liniowy? A jeśli nie, to co mogę zrobić, aby nie zapłacić zbyt wysokiego podatku dochodowego? – zastanawia się pan Wojciech.
Niewątpliwie podatek liniowy (według 19-proc. stawki) jest korzystną formą opodatkowania dla podatników prowadzących działalność gospodarczą. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wymaga jednak spełnienia określonych wymogów, aby skorzystać z tej formy. Zgodnie z art. 9a ust. 2 ustawy o PIT podatnicy mogą wybrać ten sposób opodatkowania, ale muszą złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego do 20 stycznia roku podatkowego pisemne oświadczenie o wyborze opodatkowania podatkiem liniowym. Wyjątek dotyczy osób prowadzących działalność gospodarczą. Tacy biznesmeni mogą złożyć pisemne oświadczenie również w trakcie roku, ale nie później niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Co więcej, oświadczenie o wyborze opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej na zasadach podatku liniowego można też złożyć na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.
Ponadto oświadczenie złożone w danym roku jest wiążące w kolejnych latach, chyba że podatnik je odwoła.
Powyższe regulacje oznaczają, że pan Wojciech nie może zmienić formy opodatkowania – z zasad ogólnych (stawki 18 i 32 proc.) na podatek liniowy. W praktyce wielu podatników ma podobne problemy. Jeden z nich wyjaśnił dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 18 czerwca 2014 r. (nr IBPBI/1/415-356/14/WRz). Chodziło o podatnika rozpoczynającego działalność, który we wniosku rejestracyjnym oświadczył, że PIT będzie rozliczał na zasadach ogólnych, a więc według skali podatkowej. Istotne było to, że wniosek złożył 7 lutego. Później zmienił jednak zdanie. Uznał, że korzystniejsze będzie opodatkowanie podatkiem liniowym. 13 marca złożył więc pismo do naczelnika urzędu skarbowego o zmianę na opodatkowanie według liniowej 19-proc. stawki PIT. Kluczowe było jednak to, że od uruchomienia działalności nie uzyskał jeszcze żadnego przychodu. Dyrektor izby w interpretacji przyjął więc, że podatnik mógł zmienić formę opodatkowania. Można to zrobić do dnia uzyskania pierwszego przychodu. Później już nie.
Wracając do sytuacji pana Wojciecha, należy wskazać, że może on obniżyć swój podatek dochodowy, jeśli zwiększy koszty uzyskania przychodów. W liście do redakcji sam wskazał, że w poprzednich latach nie dokonywał wielu zakupów. O ile więc będą one racjonalne oraz będą miały związek z prowadzoną działalnością gospodarczą lub będą służyły zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodu, będą pomniejszały dochód do opodatkowania. Zgodnie bowiem z zasadami obowiązującymi w PIT – podatek płaci się od dochodu, a nie przychodu. Dochodem jest bowiem przychód pomniejszony o koszty ich uzyskania. O ile np. osoby na etacie mają stałe koszty uzyskania przychodów (np. w wysokości 1335 zł za rok), o tyle osoby prowadzące działalność gospodarczą mogą zaliczać do kosztów wszelkie wydatki związane z prowadzeniem firmy.
Przykładem kosztów, które pan Wojciech mógłby ponieść, a które pomniejszą przychód, a tym samym podatek do zapłaty, są wydatki na wyposażenie biura – biurka, wykładziny, lampy, a także na komputer, drukarkę itp. Trzeba jednak pamiętać o zasadzie, że środki trwałe wprowadzone do ewidencji środków trwałych można zaliczyć bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów, o ile ich wartość nie przekracza 3,5 tys. zł. Zgodnie bowiem z art. 22d ust. 1 ustawy o PIT podatnicy mogą nie dokonywać odpisów amortyzacyjnych od składników majątku, których wartość początkowa nie przekracza 3500 zł. Wydatki poniesione na ich nabycie stanowią wówczas koszty uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do używania. Natomiast jeśli wartość początkowa środków trwałych przekracza powyższy limit, to podlegają one amortyzacji. Innymi słowy, do kosztów podatkowych zaliczamy wtedy co miesiąc odpisy amortyzacyjne, a więc jest to proces rozłożony na raty.
Wyjaśnijmy też, że amortyzacji podlegają stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania budowle, budynki, lokale będące odrębną własnością, maszyny, urządzenia i środki transportu, a także inne przedmioty o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy (określonej w art. 23a pkt 1).
Pan Wojciech może również kupić na firmę samochód osobowy. Po wprowadzeniu go do ewidencji środków trwałych będzie mógł go amortyzować. Co więcej, również paliwo do samochodu będzie mógł zaliczać do kosztów podatkowych. Natomiast jeśli nie chce kupować samochodu i wprowadzać go do ewidencji, a posiada prywatne auto, to również może zaliczać wydatki na paliwo do niego, o ile używa go do celów działalności gospodarczej. W takim przypadku jednak może zaliczyć do kosztów wydatki do limitu tzw. kilometrówki.
Wyznacza ona maksymalną granicę wydatków, jakie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów z tytułu używania samochodów niewprowadzonych do ewidencji. Obecnie stawka kilometrówki dla samochodu osobowego o pojemności skokowej silnika do 900 cm3 wynosi 0,5214 zł za 1 km przebiegu pojazdu, a za samochody z mocniejszym silnikiem – 0,8358 zł za 1 km przebiegu pojazdu. Stawki wynikają z rozporządzenia ministra infrastruktury z 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz.U. nr 27, poz. 271 z późn. zm.).
Podstawa prawna
Art. 9a ust. 2, art. 22d ust. 1, art. 27 ust. 1, art. 30c ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.). Rozporządzenie ministra infrastruktury z 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz.U. nr 27, poz. 271 ze zm.).