Subskrybuj nas na Youtube
Otwieram kancelarię komorniczą przy sądzie rejonowym. Słyszałem, że w świetle obecnej praktyki komornicy sądowi traktowani są jako podatnicy VAT. Czy wobec tego mogę korzystać ze zwolnienia podmiotowego w VAT?
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności (art. 15 ust. 1 ustawy o VAT). Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Chodzi o czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT).
Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych (art. 15 ust. 6 ustawy o VAT).
W świetle istniejącej praktyki przed 1 października 2015 r., ukształtowanej interpretacją ogólną ministra finansów z 30 lipca 2004 r., nr PP10-812-802/04/MR/1556PP, przyjmowano, iż komornicy sądowi w zakresie, w jakim stosując środki przymusu zastrzeżone dla władzy publicznej, wykonują władztwo publiczne wynikające z funkcji organu egzekucyjnego, są uznawani za organ władzy publicznej i tym samym są objęci regulacją art. 15 ust. 6 ustawy o VAT. Natomiast czynności wykonywane przez komorników sądowych w pozostałym zakresie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT według zasad ogólnych.
Interpretacją ogólną z 9 czerwca 2015 r., nr PT1.050.1.2015.LJU.19 minister finansów zmienił ww. interpretację ogólną i stwierdził, że wykonywane przez komorników czynności należy uznać za podlegające opodatkowaniu VAT świadczenie usług za wynagrodzeniem. Do tych czynności nie ma zastosowania wyłączenie, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, a zatem podlegają one opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
Zatem, w świetle aktualnej praktyki, komornicy sądowi są uznawani za podatników VAT w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT.
Jednakże, stosownie do art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których jej wartość nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150 000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.
Artykuł 113 ust. 1 ustawy o VAT reguluje zasady korzystania ze zwolnienia podmiotowego przez podatników kontynuujących działalność gospodarczą.
Zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatnika rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5 ustawy o VAT, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty określonej w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT (art. 113 ust. 9 ustawy o VAT).
Zatem zwolnieniem podmiotowym mogą być objęci podatnicy prowadzący działalność gospodarczą, u których wartość sprzedaży w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyła kwoty netto 150 000 zł, oraz podatnicy rozpoczynający w trakcie roku podatkowego wykonywanie działalności gospodarczej, jeżeli przewidywana przez nich wartość sprzedaży nie przekroczy – w proporcji do okresu prowadzonej działalności w roku podatkowym – kwoty netto 150 000 zł.
Jednak nie wszyscy podatnicy mogą korzystać ze zwolnienia podmiotowego. Mianowicie stosownie do art. 113 ust. 13 ustawy o VAT zwolnień, o których mowa w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT, nie stosuje się do podatników:
1) dokonujących dostaw:
a) towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy o VAT,
b) towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, z wyjątkiem:
– energii elektrycznej (PKWiU 35.11.10.0),
– wyrobów tytoniowych,
– samochodów osobowych, innych niż wymienione w lit. e, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,
c) budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a i b,
d) terenów budowlanych,
e) nowych środków transportu;
2) świadczących usługi:
a) prawnicze,
b) w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,
c) jubilerskie;
3) nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju.
Komornik sądowy to zawód quasi-prawniczy. Zwolnienie podmiotowe nie obejmuje m.in. podatników świadczących usługi prawnicze. Może zatem powstać wątpliwość, czy komornicy korzystają z tego zwolnienia.
Organy podatkowe przyjmują jednak, iż usługi świadczone przez komorników nie są usługami prawniczymi, o których mowa w art. 113 ust. 13 pkt 2a ustawy o VAT, którymi są głównie usługi świadczone przez adwokatów i radców prawnych, a pomoc (usługa) prawna polega w szczególności na udzielaniu porad prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed sądami i urzędami.
Działalność komorników sądowych reguluje m.in. ustawa z 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji. Natomiast komornik sądowy jest funkcjonariuszem publicznym działającym przy sądzie rejonowym wykonującym głównie czynności egzekucyjne w sprawach cywilnych.
Podsumowując, rozpoczynający działalność komornik sądowy może korzystać ze zwolnienia podmiotowego, na podstawie art. 113 ust. 9 ustawy o VAT, do czasu, aż wartość jego sprzedaży nie przekroczy w roku rozpoczęcia działalności limitu wartości sprzedaży uprawniającego do zwolnienia (obecnie jest to 150 000 zł) w proporcji do okresu prowadzonej działalności. W latach następnych (jeżeli w roku rozpoczęcia nie utraci prawa do korzystania ze zwolnienia) będzie mógł korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.
Zaprezentowane stanowisko podzielają organy podatkowe (interpretacja Izby Skarbowej w Łodzi z 8 grudnia 2015 r., nr IPTPP2/4512-552/15-2/SM). ©?
Czego się nie wlicza
Do wartości sprzedaży (art. 113 ust. 2 ustawy o VAT) nie wlicza się:
1) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju;
2) odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy o VAT, z wyjątkiem:
a) transakcji związanych z nieruchomościami,
b) usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38–41 ustawy o VAT,
c) usług ubezpieczeniowych
– jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych;
3) odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych, oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.
Podstawa prawna:
Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2016 r. nr 710).
Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz.U. z 2015 r. poz. 790).
