Nie ma przeszkód, aby w lit. a wskaźnika nexus uwzględniać takie prace programistów, które są

Wyjaśnił, że gdyby kontrahenci spółki wykonywali te usługi w ramach własnych prac badawczo-rozwojowych, to spółka mogłaby uwzględnić ten koszt pod lit. b lub lit. c wzoru nexus. Skoro jednak jest inaczej, to ich koszty, jako element działalności B+R prowadzonej przez spółkę we własnym zakresie, mogą zostać ujęte w lit. a tego wskaźnika – wynika z wyroku NSA.

Co się opłaca

Korzystając z ulgi IP Box, podatnik może płacić 5-proc. podatek (PIT lub CIT) od dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (KPWI). Preferencja obejmuje dochód osiągnięty przez podatnika z KPWI, które zostały wytworzone, rozwinięte lub ulepszone w wyniku działalności badawczo-rozwojowej (B+R) prowadzonej przez podatnika.

Nie w każdym przypadku cały dochód uzyskany z KPWI jest objęty niższą, tj. 5-proc. stawką. Im więcej kosztów związanych z KPWI podatnik poniósł we własnym zakresie, tym wyższa część dochodu jest opodatkowana według stawki 5 proc.

Wskaźnik nexus

W celu ustalenia struktury udziału prac własnych w wartości KPWI podatnicy muszą obliczać wskaźnik nexus oddzielnie dla każdego z KPWI, zgodnie z wzorem podanym w art. 24d ust. 4 ustawy o CIT (analogicznie art. 30ca ust. 4 ustawy o PIT):

((a + b) x 1,3)/(a + b + c + d)

gdzie poszczególne litery oznaczają koszty faktycznie poniesione przez podatnika na:

  • prowadzoną bezpośrednio przez podatnika działalność B+R związaną z KPWI;
  • nabycie wyników prac B+R związanych z KPWI, innych niż wymienione w lit. d, od podmiotu niepowiązanego;
  • nabycie wyników prac B+R związanych z KPWI, innych niż wymienione w lit. d, od podmiotu powiązanego;
  • nabycie przez podatnika kwalifikowanego IP.

Podstawę opodatkowania stanowi dochód z KPWI pomnożony przez wskaźnik nexus. Tak określona część dochodu może zostać objęta stawką 5 proc. Pozostała część dochodu z KPWI podlega opodatkowaniu na ogólnych zasadach, razem z pozostałymi dochodami podatnika. Zatem im wyższy nexus, tym wyższa część dochodu jest objęta stawką 5 proc.

Kwestia ujęcia wydatków w poszczególnych zmiennych wskaźnika nexus budzi jednak wątpliwości podatników i jest przedmiotem sporów z organami podatkowymi.

Usługi zewnętrzne…

W interpretacji z 2 lutego 2021 r. (sygn. 0111-KDIB1-3.4010.569. 2020.1.IZ) dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że koszty nabycia usług programistycznych, które nie stanowią wyników działalności B+R u osób prowadzących jedno osobową działalność gospodarczą, nie wpływają na wielkość wskaźnika nexus w firmie uzyskującej dochód z KPWI.

Chodziło o spółkę będącą producentem gier komputerowych, która w ramach swojej działalności prowadzi działalność badawczo-rozwojową. Ponosi przy tym koszty usług programistycznych, zamawiając je (na podstawie umów B2B) u zewnętrznych podmiotów. Nie są one rezultatem działalności badawczo-rozwojowej prowadzonej przez tych kontrahentów, natomiast dotyczą działalności B+R prowadzonej przez spółkę.

…nie są uwzględniane

Dyrektor KIS stwierdził, że spółka nie może zaliczać kosztów wynagrodzeń tych kontrahentów do kosztów kwalifikowanych, o których mowa w lit. a wskaźnika nexus. Nie są to koszty poniesione na prowadzoną bezpośrednio przez spółkę działalność B+R związaną z KPWI – uznał.

Dodał, że nie są to również wydatki zaliczane do lit. b wskaźnika nexus, czyli do kosztów nabycia wyników prac badawczo-rozwojowych. Z opisu sprawy nie wynikało bowiem, aby spółka nabywała w tym zakresie wyniki prac badawczo -rozwojowych związanych z KPWI. Skoro więc kontrahenci nie prowadzą działalności B+R, a spółka nie nabywa wyników takiej działalności, to takie wydatki nie podlegają ujęciu w lit. b – stwierdził dyrektor KIS.

Z jego interpretacji wynikało również, że poniesione przez spółkę koszty wynagrodzeń kontrahentów nie powinny zostać ujęte również pod lit. c ani pod lit. d wskaźnika nexus.

Wniosek z interpretacji był zatem taki, że te wydatki pozostają bez wpływu na wskaźnik nexus, a tym samym ich poniesienie nie zwiększa dochodu opodatkowanego stawką 5 proc. Analogicznie orzekł WSA w Gdańsku. W wyroku z 3 sierpnia 2021 r. (sygn. akt I SA/Gd 462/21) stwierdził, że pod lit. a wskaźnika nexus należy uwzględnić koszty faktycznie poniesione przez podatnika na prowadzoną bezpośrednio przez niego działalność B+R związaną z KPWI. A należy przez to rozumieć jedynie wydatki własne. Nie są nimi wydatki na nabycie usług zlecanych innym podmiotom – orzekł WSA.

Przesadny fiskalizm

Wyrok ten uchylił w całości 11 lipca 2024 r. Naczelny Sąd Administracyjny (II FSK 1363/21). Jego zdaniem przyjęcie stanowiska organu byłoby nadmiernie fiskalne, jeśli wziąć pod uwagę literalne brzmienie przepisów.

W ustnym uzasadnieniu wyroku sąd kasacyjny zwrócił uwagę na to, że przepisy regulujące ulgę IP Box nie definiują szczegółowo katalogu kosztów zaliczanych do poszczególnych liter wskaźnika nexus. Nawet pomocniczo nie rozstrzyga tej kwestii odwołanie się do kosztów, które stanowią koszty kwalifikowane w ramach ulgi B+R. Zdaniem NSA nie można przekładać katalogu kosztów kwalifikowanych w ramach ulgi B+R na koszty prowadzonej przez podatnika działalności badawczo -rozwojowej, które są ujmowane w lit. a wskaźnika nexus. To oznacza, że katalog kosztów ujmowanych w lit. a wskaźnika nexus jest zdecydowanie szerszy niż katalog kosztów kwalifikowanych w ramach ulgi B+R – wynika z wyroku sądu kasacyjnego. ©℗