Proporcja w VAT jest bez zagranicznej sprzedaży

Dla potrzeb ustalenia proporcji w VAT nie należy uwzględniać obrotu zrealizowanego i wykazywanego w innych państwach Unii Europejskiej. Obowiązuje bowiem zasada terytorialności – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

Chodziło o proporcję obliczaną na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy o VAT. Ustala się ją jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego, w całkowitym obrocie podatnika.

Sprzedaż w kraju i poza nim

W rozpatrzonej przez NSA sprawie chodziło o spółkę, która prowadzi działalność m.in. w zakresie produkcji opakowań metalowych. Firma sprzedaje je zarówno w Polsce, jak i w innych krajach Unii Europejskiej. Dlatego zarejestrowała się dla celów podatku od wartości dodanej również w wielu państwach UE. W większości tych krajów wykazuje, w składanych tam deklaracjach, sprzedaż opodatkowaną (w części z nich stosuje mechanizm odwrotnego obciążenia).

Jedynie w Hiszpanii – jak poinformowała – ze względu na tamtejsze przepisy podatkowe spółka nie ma obowiązku składania deklaracji do urzędu skarbowego mimo zarejestrowania się tam dla celów podatku od wartości dodanej i dokonywania sprzedaży opodatkowanej (rozliczanej z zastosowaniem mechanizmu odwrotnego obciążenia).

Z kolei w Finlandii firma przez pewien czas miała oddział, który był jej stałym miejscem prowadzenia działalności. Potem jednak przestała prowadzić działalność w tej formie (stałego miejsca prowadzenia działalności), natomiast pozostała zarejestrowana dla celów podatku od wartości dodanej.

Co z proporcją

Spółka wykonuje czynności:

■ w związku z którymi przysługuje jej prawo do odliczenia podatku naliczonego (sprzedaż opodatkowana) oraz

■ w związku z którymi takie prawo jej nie przysługuje (sprzedaż zwolniona z VAT).

Gdy nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których przysługuje jej prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, to spółka dokonuje proporcjonalnego odliczenia VAT naliczonego (art. 90 ustawy o VAT).

Spółka uważała, że przy wyliczaniu proporcji powinna uwzględniać w liczniku i mianowniku obrót z transakcji opodatkowanych w innych państwach UE – i to zarówno ten, który wykazuje w deklaracjach składanych w tych krajach, jak i ten, którego nie wykazuje (gdy prawo lokalne nie wymaga od niej składania deklaracji).

Argumentowała, że ma prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych w związku z tymi transakcjami.

Bez obrotu zagranicznego

Nie zgodził się z nią dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Stwierdził, że polskie przepisy regulujące częściowe odliczenie VAT naliczonego określają wyłącznie sposób obliczania proporcji sprzedaży na terytorium Polski. Wynika to z zasady terytorialności, zgodnie z którą skutki w VAT na terytorium danego państwa wywołują tylko te czynności, które zachodzą w tym właśnie państwie – wyjaśnił.

Tego samego zdania były sądy obu instancji. WSA w Krakowie (sygn. akt I SA/Kr 1343/19) orzekł, że obliczając proporcję na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy o VAT, spółka nie powinna uwzględniać obrotu ze sprzedaży zrealizowanej i wykazywanej w innych państwach. Na zakres prawa do obniżenia podatku należnego wpływ ma tylko obrót osiągnięty w ramach polskiej rejestracji na potrzeby VAT i uwzględniany w składanych w Polsce deklaracjach VAT – wyjaśnił WSA.

Dodał, że w każdym państwie członkowskim, w którym spółka jest zarejestrowana dla celów podatku od wartości dodanej (także w Finlandii, gdzie miała oddział), powinna ona ustalić odrębną część podatku podlegającą odliczeniu na zasadach obowiązujących w tym państwie.

Ten wyrok utrzymał w mocy Naczelny Sąd Administracyjny.

– Opisany przez spółkę stan faktyczny wskazuje na to, że mamy do czynienia z odrębnymi podatnikami. Dlatego organ podatkowy i sąd I instancji prawidłowo powołały się na zasadę terytorialności i brak możliwości zaliczenia obrotów osiągniętych na terytorium innych państw członkowskich do proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 3 polskiej ustawy o VAT – uzasadnił wyrok sędzia Roman Wiatrowski. ©℗

orzecznictwo