Zwrot kosztów podróży cudzoziemcowi jest także zwolniony z PIT

Sprawa dotyczyła krakowskiej uczelni, która zaprasza do siebie wykładowców (zarówno artystów: reżyserów, scenografów, muzyków, kompozytorów itp., jak i lektorów oraz trenerów), by prowadzili na niej zajęcia, wykłady, brali udział w przygotowywaniu spektakli dyplomowych. Nie są to jej pracownicy, akademia zawiera z nimi umowy cywilnoprawne – zlecenia lub o dzieło.

Nie wszyscy są też obywatelami Polski, wielu spośród nich mieszka i pracuje na stałe za granicą, przez co nie są oni polskimi rezydentami podatkowymi. Niektórym z nich uczelnia ma obowiązek, zgodnie z zawartą umową, zwrócić koszty podróży oraz noclegu.

Powstał problem, co z podatkiem od takiego zwrotu kosztów podróży i noclegów. Uczelnia uważała, że powinna tu zastosować zwolnienie na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy o PIT. Ten przepis zwalnia z podatku diety i inne należności za czas podróży osoby nie będącej pracownikiem. Zwolnienie przysługuje do takiej samej wysokości jak w przypadku podróży służbowej pracownika (czyli zgodnie z rozporządzeniem ministra pracy i polityki społecznej, Dz.U. z 2023 r. poz. 2190).

We wniosku o interpretację akademia wyjaśniła, że osoby, o które pyta, nie mają na terenie Polski zakładu ani stałej placówki w rozumieniu art. 5a pkt 22 ustawy o PIT. W niektórych przypadkach Polska nawet nie zawarła z ich krajami umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Liczą się certyfikat i umowa

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie zgodził się ze stanowiskiem akademii. Stwierdził, że jeżeli cudzoziemiec, z którym została zawarta umowa o dzieło lub zlecenia, przedstawi certyfikat swojej rezydencji podatkowej (zagranicznej), to uczelnia jako płatnik powinna uwzględnić zapisy odpowiedniej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (zgodnie z art. 29 ust. 2 ustawy o PIT). W takiej sytuacji mają one pierwszeństwo przed polską ustawą o PIT. Jeżeli więc z analizy takiej międzynarodowej umowy wynika, że dochody danej osoby (nierezydenta) nie podlegają w Polsce opodatkowaniu lub są zwolnione z opodatkowania, to bezzasadne jest rozpatrywanie zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy o PIT, bo te dochody w ogóle nie podlegają polskim regulacjom – uznał.

Dodał natomiast, że jeżeli cudzoziemiec nie przedstawi certyfikatu swojej rezydencji podatkowej, nie ma na terenie Polski zakładu ani stałej placówki w celu wykonywania umowy ani nie przebywa w Polsce w danym roku podatkowym przez dłużej niż 183 dni (okres decydujący o rezydencji podatkowej), to otrzymany zwrot kosztów podróży i noclegów jest opodatkowany w naszym kraju według zryczałtowanej stawki 20 proc. zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT. W takiej sytuacji polska uczelnia jako płatnik ma obowiązek pobrać ten podatek i odprowadzić go do urzędu skarbowego – stwierdził organ.

Nie ma podwójnego opodatkowania

Tę interpretację uchylił WSA w Krakowie (sygn. akt I SA/Kr 692/21). Wyjaśnił, że nie w każdym przypadku, gdy mamy do czynienia z cudzo ziemcem, istnieje wymóg uwzględnienia zapisów umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Taka umowa ma zastosowanie wówczas, gdy oba państwa uważają, że dana osoba podlega u nich opodatkowaniu od całości swoich dochodów, a więc z tego samego tytułu i w tym samym okresie. Innymi słowy, gdy dochodzi do kolizji między roszczeniami obu państw, wskutek czego dana osoba musiałaby zapłacić podatek w obu umawiających się państwach.

W tej sprawie taka sytuacja nie zachodzi – stwierdził WSA. Uznał bowiem, że przychody zarówno rezydentów, jak i nierezydentów mogą co do zasady korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy o PIT.

Zwolnienie dla wszystkich

Ten przepis – jak podkreślił krakowski sąd – nie uzależnia stosowania zwolnienia od statusu podatnika – od tego, czy jest on rezydentem podatkowym, czy nierezydentem. Zwolnienie ma więc zastosowanie do wszystkich podatników – orzekł WSA.

Dodał, że dotyczy to także osób legitymujących się certyfikatem zagranicznej rezydencji podatkowej. Taka osoba korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy o PIT, więc zbędne byłoby tu stosowanie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. W takiej sytuacji nie ma problemu kolizji przepisów polskiej ustawy z odpowiednimi przepisami umów międzypaństwowych o unikaniu podwójnego opodatkowania – uznał sąd I instancji.

Stanowisko to zaaprobował Naczelny Sąd Administracyjny i oddalił skargę kasacyjną dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. ©℗

orzecznictwo