Subskrybuj nas na Youtube
Wynagrodzenie wypłacane przez gminę właścicielowi lokalu mieszkalnego, który zajmuje osoba eksmitowana, jest przychodem z innych źródeł – orzekł NSA.
Sprawa dotyczyła właściciela mieszkania, który uzyskiwał przychody z najmu. Wynagrodzenie za najem dostawał od gminy. Zgodnie bowiem z prawomocnymi wyrokami sadów miała ona obowiązek zapewnić eksmitowanym osobom lokale socjalne, ale tego nie zrobiła. Osoby takie przebywały więc w wynajmowanym mieszkaniu, a gmina wypłacała odszkodowania na podstawie art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego (Dz.U. z 2005 r. nr 31, poz. 266). W praktyce odszkodowania zastępowały czynsz, jaki powinien płacić lokator. Spór sprowadzał się do wyjaśnienia, do jakiego źródła przychodów zaliczyć odszkodowanie. Zdaniem skarżącego powinien to być przychód z najmu. Wskazał, że gdyby eksmitowany lokator, który oczekuje na lokal socjalny od gminy, wypłacał mu comiesięczne opłaty związane z bezumownym zajmowaniem lokalu, wtedy jako wynajmujący nie mógłby ubiegać się o odszkodowanie za brak lokalu socjalnego od gminy.
Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi uważał natomiast, że jest to przychód z innych źródeł. Wyjaśnił, że nawet gdyby odszkodowanie wypłacone przez gminę na mocy wyroku sądowego w związku z niedostarczeniem lokalu socjalnego osobie uprawnionej było równe czynszowi, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu, to odszkodowania i tak nie można by traktować jak czynszu. Organ zauważył, że odszkodowania wypłacone zostały jako zadośćuczynienie za szkodę związaną z niedostarczeniem lokali socjalnych osobom uprawnionym, a nie jako czynsz czy jego ekwiwalent związany z użytkowaniem lokali przez najemców.
Z podatnikiem zgodził się natomiast WSA w Łodzi. Zastosował bowiem wykładnię systemową przepisów ustawy o PIT i przyznał, że w omawianej sprawie mamy analogię między czynszem a odszkodowaniem od gminy. Ze stanowiskiem tym z kolei nie zgodził się NSA. Sędzia Tomasz Zborzyński wyjaśnił, że już sama nazwa – odszkodowanie – wskazuje, że nie można go zaliczyć do przychodów z najmu. – Oczywiście odszkodowanie jest związane z wynajmowaniem mieszkania przez właściciela nieruchomości osobie eksmitowanej, ale są to dwa źródła przychodów – uznał NSA. Tomasz Zborzyński zwrócił uwagę, że wnioski te uzasadnia też uchwała Sądu Najwyższego z 2005 r., w której sąd zauważył, że zobowiązania gminy i eksmitowanego lokatora są od siebie niezależne i mają różne podstawy.
Biorąc to pod uwagę, NSA stwierdził, że najem i odszkodowanie od gminy należy zaliczyć do różnych źródeł przychodów. Nie można więc utożsamiać odszkodowania z przychodem z najmu.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 31 maja 2016 r., sygn. akt II FSK 1861/14.
