Nie każdy informatyk musi płacić wyższy ryczałt

Od 2022 r. fiskus zaostrzał podejście do opodatkowania usług informatycznych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Niedawno przegrał.

W orzeczeniu z 14 marca br. (sygn. akt I SA/Po 900/23) WSA w Poznaniu wyjaśnił, że przychody z wykonywania pomocy technicznej w zakresie sprzętu komputerowego i technologii informatycznej nie są choćby nawet pośrednio związane z programowaniem. Informatyk może więc płacić od nich 8,5-proc. ryczałt, a nie według stawki 12 proc.

– Wyrok jest korzystny dla osób, które np. zajmują się obsługą zgłoszeń dotyczących błędów w systemie czy też prowadzą warsztaty informatyczne. Sąd potwierdził, że fiskus w swoim restrykcyjnym podejściu posunął się zbyt daleko – komentuje Bartosz Przybysz, doradca podatkowy.

Należy mieć jednak na uwadze to, że orzeczenie poznańskiego sądu jest nadal nieprawomocne.

Ile podatku i za co

Przypomnijmy, że zasady opodatkowania informatyków ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych zmieniły się od 2022 r., gdy w życie weszła nowelizacja wprowadzająca tzw. Polski Ład (Dz.U. z 2021 r. poz. 2105 ze zm.). Obniżyła ona z 15 proc. do 12 proc. stawkę ryczałtu od przychodów związanych z:

■ doradztwem w zakresie sprzętu komputerowego (PKWiU 62.02.10.0);

■ oprogramowaniem (PKWiU ex 62.01.1);

■ objętych grupowaniem „Oryginały oprogramowania komputerowego” (PKWiU 62.01.2);

■ doradztwem w zakresie oprogramowania (PKWiU ex 62.02);

■ w zakresie instalowania oprogramowania (PKWiU ex 62.09.20.0);

■ zarządzaniem siecią i systemami informatycznymi (PKWiU 62.03.1).

Zarazem jednak fiskus zaostrzył swoje podejście i zaczął żądać 12-proc. daniny od większej grupy specjalistów. Zawężał tym samym krąg przychodów z usług informatycznych objętych 8,5-proc. stawką ryczałtu. Przypomnijmy, że jest to stawka właściwa dla przychodów z działalności usługowej, innych niż wymienione wprost w art. 12 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2540).

Początkowo (przed 2022 r.) domagał się 12-proc. ryczałtu głównie od programistów, którzy samodzielnie opracowywali kod programu i doradzali w kwestii oprogramowania. W 2022 r. doszedł do wniosku, że taka stawka jest właściwa, nawet jeżeli świadczone usługi informatyczne są tylko pośrednio związane z oprogramowaniem.

– Jeśli wziąć pod uwagę specyfikę pracy informatyka, to powstało niebezpieczeństwo, że 12-proc. ryczałt musi płacić praktycznie każdy specjalista od IT – mówi Bartosz Przybysz.

Sądy jak fiskus

Najpierw zaczęły się pojawiać niekorzystne dla informatyków interpretacje indywidualne, potem stanowisko fiskusa zaczęły potwierdzać sądy pierwszej instancji. Pisaliśmy o tym m.in. w artykułach „Niższy ryczałt u informatyków wcale nie taki pewny” (DGP nr 209/2022) i „Coraz mniejsze szanse na 8,5-proc. ryczałt dla informatyków” (DGP nr 72/2023).

Wykładnię fiskusa potwierdziły w 2023 r. wojewódzkie sądy administracyjne m.in. w: Łodzi (sygn. akt I SA/Łd 72/23), Warszawie (III SA/Wa 2632/22), Poznaniu (I SA/Po 215/23), we Wrocławiu (I SA/Wr 178/23), w Gdańsku (I SA/Gd 278/23), Krakowie (I SA/Kr 504/23 i I SA/Kr 785/23), Gliwicach (I SA/Gl 779/23). Większość z tych wyroków już się uprawomocniła.

Sądy orzekały, że 12-proc. stawka ryczałtu jest właściwa dla przychodów z projektowania i rozwoju technologii informatycznych dla sieci i systemów komputerowych, projektowania interfejsu informatycznego i aplikacji mobilnych oraz testowania aplikacji.

Wskutek tego niekorzystnego orzecznictwa informatycy ze względów ostrożnościowych zaczęli płacić 12-proc. ryczałt od wszystkich uzyskiwanych przychodów.

Pomoc techniczna

Po serii wygranych fiskus wciąż zaostrzał swoje stanowisko, ale – jak się okazuje – poszedł w tym zbyt daleko.

Początkowo potwierdzał, że usługi związane z pomocą techniczną w zakresie technologii informatycznych i sprzętu komputerowego są opodatkowane 8,5-proc. ryczałtem. Dowodem na to są interpretacje indywidualne dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 14 stycznia 2022 r. (sygn. 0115-KDIT1.4011.778.2021.1.MK) i z 12 kwietnia 2023 r. (sygn. 0114-KDIP3-1.4011.153.2023.2.AC).

Jednak w interpretacji z 20 kwietnia 2023 r. (sygn. 0112-KDSL1-2.4011.48.2023. 3.AP) dyrektor KIS stwierdził inaczej. Chodziło o informatyka, który – jak sam wyjaśnił – zajmuje się prowadzeniem szkoleń związanych z konfiguracją i wdrożeniem systemów informatycznych, świadczeniem pomocy technicznej oraz manualnym testowaniem oprogramowania. Dodał, że usługi te mieszczą się w grupowaniu 62.02.30.0. „Usługi pomocy technicznej w zakresie technologii informatycznych i sprzętu komputerowego”. Informatyk był więc przekonany, że powinien płacić 8,5-proc. ryczałt.

Dyrektor KIS uznał inaczej. Stwierdził, że w świetle przedstawionego opisu przedsiębiorca zajmuje się doradztwem w zakresie oprogramowania, a więc konfiguracją systemów informatycznych (oprogramowania) dostarczanych przez klientów. Powinien więc płacić 12 proc. – nieoczekiwanie uznał dyrektor KIS.

Jego interpretację uchylił WSA w Poznaniu we wspomnianym wyroku z 14 marca br. Zwrócił uwagę na to, że świadczone przez przedsiębiorcę „usługi pomocy technicznej w zakresie technologii informatycznych i sprzętu komputerowego” są na gruncie PKWiU oraz przepisów podatkowych czym innym niż doradztwo w zakresie oprogramowania komputerowego. Nie można też zrównywać pojęć „oprogramowania” i „technologii informatycznych” – dodał. Orzekł więc, że informatyk powinien płacić 8,5-proc. ryczałt.

Trzeba ważyć każde słowo

Stanowisko sądu I instancji pozytywnie ocenia Anna Misiak, doradca podatkowy i partner w MDDP.

– Wydaje się, że rozstrzygnięcie nie mogło być inne, bo skarbówka, prezentując coraz bardziej restrykcyjną wykładnię, poszła w niej zdecydowanie zbyt daleko. Nie każdy zarobek informatyka powinien być opodatkowany 12-proc. ryczałtem – podkreśla ekspertka.

Anna Misiak zwraca również uwagę, że wszystkie wspomniane orzeczenia dotyczą interpretacji indywidualnych, gdzie dyrektor KIS bazuje na opisanym przez informatyka stanie faktycznym.

– Specyfika pracy w branży wymaga prezentacji różnic w rodzaju świadczonych usług zarówno we wniosku o interpretację indywidualną, jak i w praktyce, bo granica pomiędzy pomocą techniczną a doradztwem programistycznym jest bardzo płynna. To zaś może być podnoszone w trakcie ewentualnej kontroli – podkreśla ekspertka.

Zwraca uwagę na to, że WSA w Poznaniu jasno pokazał, że ta granica istnieje i powinna być uwzględniana przez organy podatkowe.

– A zatem podatnik świadczący usługi informatyczne, które mogą się kwalifikować do dwóch różnych stawek podatkowych, powinien dokładnie opisywać i kwalifikować swoje usługi tak, aby wykazać istotne różnice pozwalające na stosowanie tych stawek – dodaje Anna Misiak.

Bartosz Przybysz radzi podatnikom, aby przed złożeniem wniosku o interpretację indywidualną informatycy występowali z zapytaniem o klasyfikację swoich usług do Ośrodka Klasyfikacji i Nomenklatur działającego przy Urzędzie Statycznym w Łodzi.

– W praktyce na taką opinię można czekać ponad rok, więc do tego czasu warto posiłkować się wyjaśnieniami dostępnymi na stronie: https://stat.gov.pl/Klasyfikacje/doc/pkwiu_15/index.html – sugeruje ekspert.

Dopiero na tej podstawie, jak dodaje, można odpowiednio ocenić, czy dane czynności są związane z oprogramowaniem bądź doradztwem w zakresie oprogramowania.

Zdaniem eksperta proces ten mogłyby uprościć zmiana przepisów i ujednolicenie stawki ryczałtu dla branży IT. – Jeżeli by do tego nie doszło, to minister finansów powinien wydać interpretację ogólną, aby ujednolicić stosowanie prawa podatkowego w zakresie usług informatyków – podsumowuje Bartosz Przybysz. ©℗

Powiew świeżości i szansa dla branży IT

Wyrok WSA w Poznaniu to powiew świeżości na tle dotychczasowych orzeczeń. Skład orzekający słusznie zauważył, że wobec powiązania stawek ryczałtu ewidencjonowanego z klasyfikacją PKWiU „normy prawa statystycznego współtworzą normę opodatkowania”. Jeżeli zatem Klasa 62.02 „Usługi związane z doradztwem w zakresie informatyki” obejmuje trzy grupowania, to usługi związane z doradztwem w zakresie oprogramowania, opodatkowane stawką 12 proc., powinny obejmować jedynie czynności objęte grupowaniem 62.02.20.0 „Usługi związane z doradztwem w zakresie oprogramowania komputerowego”. To z kolei prowadzi do oczywistego wniosku, że przykładowo usługi pomocy technicznej w zakresie technologii informatycznych i sprzętu komputerowego – znajdujące się w osobnym grupowaniu – podlegają opodatkowaniu według stawki 8,5 proc.

Utrwalenie się takiej linii orzeczniczej oznaczałoby, że decydujące znaczenie dla zasad opodatkowania określonych usług IT miałaby ich klasyfikacja statystyczna dokonana przez urząd statystyczny, a to skończyłoby batalie pomiędzy podatnikami a urzędnikami co do charakteru szczegółowych elementów czynności technicznych podejmowanych w indywidualnych przypadkach. ©℗