Przedsiębiorcy chcą zniesienia podatku od kaucji pobieranej zarówno od opakowań wielorazowych, jak i jednorazowych. Ich postulat wiąże się ze zmianami, które mają wejść w życie od 2025 r.

Informowaliśmy już o tym w artykule „Polska Izba Handlu w dialogu z rządem. Postulaty Izby” (gazetaprawna.pl). Przyjrzyjmy się dokładnie, na czym polega problem. Dotyczy on nowego systemu kaucyjnego, który wejdzie w życie z początkiem 2025 r. wskutek nowelizacji ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 1852).

System kaucyjny będzie dotyczył:

  • jednorazowych butelek z plastiku do 3 l,
  • metalowych puszek o pojemności do 1 l oraz
  • szklanych butelek wielo razowego użytku do 1,5 l.

Rozliczenia dziś

Przypomnijmy, że dziś kaucję pobiera się tylko od butelek szklanych wielokrotnego użytku. Nie ma jej od opakowań jednorazowych.

Od pobranej kaucji sprzedawca musi rozliczyć VAT, z tym że dopiero wtedy, gdy klient nie zwróci butelki (wielokrotnego użytku) w określonym czasie. Zgodnie z art. 29a ust. 12 ustawy o VAT podstawę opodatkowania podwyższa się o wartość tego opakowania:

  • w dniu następującym po dniu, w którym umowa przewidywała zwrot opakowania, określonym w umowie, lub
  • 60. dnia od dnia wydania opakowania – jeżeli w umowie nie określono terminu zwrotu tego opakowania.

Kiedy producent lub importer…

Od 2025 r. to się zmieni.

Wydatki osobiste też mogą przynieść podatkowe oszczędności. Co można wliczyć w koszty?
Wydatki osobiste też mogą przynieść podatkowe oszczędności. Co można wliczyć w koszty?

Zobacz również

– Kaucji na szklane butelki wielokrotnego użytku nie będzie już pobierał sklep, ale producent napojów lub podmiot sprowadzający takie produkty do Polski do celów dystrybucji – wyjaśnia Tomasz Wagner, partner w EY.

Tłumaczy, że ci przedsiębiorcy będą musieli rozliczyć VAT przy zastosowaniu już nowych przepisów: ust. 12a i 12b w art. 29a ustawy o VAT. Przepisy te dotyczą opakowań wielorazowych. Wynika z nich, że jeżeli opakowanie wielokrotnego użytku nie zostanie zwrócone, to przedsiębiorca („wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje”) koryguje podstawę opodatkowania na ostatni dzień roku. W tym celu musi ustalić różnicę między liczbą opakowań wprowadzonych w danym roku do obrotu a liczbą opakowań zwróconych w tym samym roku.

Jeżeli w danym roku zwróconych opakowań wielokrotnego użytku będzie więcej niż wprowadzonych do obrotu, to przedsiębiorca będzie uwzględniać tę różnicę przy ustaleniu wartości podstawy opodatkowania dla kolejnego roku. Taka sytuacja może się pojawić, jeśli w danym roku producent (sprowadzający napój) odzyska z rynku więcej pustych butelek, niż dostarczy pełnych.

Tomasz Wagner zwraca uwagę, że te przepisy weszły w życie już 13 października 2023 r., co mogłoby sugerować, że roczne rozliczenie dotyczy sklepów, które obecnie rozliczają kaucję.

– Tak jednak nie jest, bo zgodnie z art. 29a ust. 12b ustawy o VAT takie rozliczenie dotyczy podmiotów wprowadzających opakowania na napoje, czyli w praktyce producentów i podmiotów sprowadzających je do Polski, a ci będą rozliczać VAT od kaucji dopiero od 1 stycznia 2025 r. – wyjaśnia ekspert EY.

…a kiedy sklep

Sklepy będą natomiast musiały pobierać kaucję od jednorazowych butelek z plastiku do 3 l i metalowych puszek o pojemności do 1 l. Do rozliczenia VAT zastosują art. 29a ust. 12 ustawy o VAT. Oznacza to, że sklep będzie musiał naliczyć VAT od opakowania jednorazowego z upływem 60. dnia, jeżeli klient mu go nie zwróci.

Polska Izba Handlu domaga się zniesienia VAT od kaucji, bo – jak wskazała w postulatach do nowego rządu – konieczność rozliczania tego podatku może prowadzić do dodatkowych obciążeń nie tylko organizacyjnych, lecz także finansowych dla przedsiębiorców wprowadzających do obrotu towary w opakowaniach zbieranych w ramach systemu kaucyjnego.

O jakich konkretnie kosztach mowa? Tomasz Wagner wyjaśnia, że jeżeli klient nie odda opakowania, to przedsiębiorca (sklep) poniesie ciężar VAT.

Co więcej, nawet jeżeli po 60 dniach klient zwróci do sklepu plastikowe butelki i puszki, to sprzedawca będzie musiał oddać kaucję, ale nie odzyska podatku. Ustawa o VAT nie przewiduje bowiem w tym zakresie żadnego systemu podatkowych korekt.

Rozliczą się saldem

Takiego problemu nie będą mieć producenci napojów w butelkach szklanych (wielokrotnego użytku) i podmioty sprowadzające takie produkty do Polski. Oni rozliczą się saldem na koniec roku.

Będą natomiast obciążeni dodatkowymi obowiązkami biurokratycznymi. – Będą bowiem musieli prowadzić elektroniczną ewidencję, aby na koniec roku prawidłowo rozliczyć VAT od kaucji na opakowania wielorazowe (na podstawie art. 109 ust. 11ia ustawy o VAT) – zwraca uwagę ekspert.

Jak kwestia opodatkowania kaucji wygląda w innych krajach?

– VAT od kaucji muszą rozliczać np. przedsiębiorcy w Niemczech. Nie nalicza się go natomiast np. na Litwie, Łotwie i w Estonii – mówi Tomasz Wagner.©℗

Zasady rozliczania VAT od niezwróconych opakowań

Rodzaj opakowań Tak jest Tak będzie od 1 stycznia 2025 r.
Opakowania wielokrotnego użytku Sklepy pobierają kaucję i rozliczają VAT, gdy klient ich nie zwrócił.13 października 2023 r. weszły w życie ust. 12a i 12b w art. 29a ustawy o VAT, które dotyczą opakowań wielorazowych. Zgodnie z nimi, jeżeli opakowanie wielokrotnego użytku nie zostanie zwrócone, przedsiębiorca („wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje”) koryguje podstawę opodatkowania na ostatni dzień roku. W tym celu musi ustalać różnicę między liczbą opakowań wprowadzonych w danym roku do obrotu a liczbą zwróconych w tym samym roku.Przepis ten jednak dotyczy wprowadzających opakowania na napoje (czyli w praktyce producentów i podmiotów sprawdzających), a ci będą rozliczać kaucję dopiero od 1 stycznia 2025 r. W związku z tym sklepy powinny obecnie, zgodnie z art. 29a ust. 12 ustawy o VAT, podwyższać podstawę opodatkowania napoju o wartość tego opakowania 60. dnia od dnia wydania opakowania, jeżeli w umowie nie określono terminu zwrotu tego opakowania. Producenci napojów i podmioty sprowadzające je do Polski do celów dystrybucji będą pobierać kaucję od szklanych butelek wielorazowego użytku do 1,5 l i będą rozliczać VAT od niezwróconych opakowań zgodnie z ust. 12a i 12b w art. 29a ustawy o VAT, czyli na koniec roku.
Opakowania jednorazowe Nie pobiera się kaucji na opakowania jednorazowe. Sklepy pobiorą kaucję od jedno razowych butelek z plastiku do 3 l oraz metalowych puszek o pojemności do 1 l i będą musiały rozliczyć od niej VAT, jeżeli klient nie zwróci opakowania.Wówczas zgodnie z art. 29a ust. 12 ustawy o VAT podstawę opodatkowania podwyższą o wartość tego opakowania 60. dnia od dnia wydania opakowania, jeżeli w umowie nie określono terminu zwrotu tego opakowania.