Jak sama nazwa wskazuje podatkiem leśnym objęte są lasy. Choć od razu trzeba doprecyzować, że chodzi o lasy, z wyjątkiem tych zajętych na wykonywanie
innej działalności gospodarczej niż działalność leśna. W rozumieniu ustawy o podatku leśnym lasem są grunty leśne sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako lasy.
Czym jest owa działalność leśna? Ustawa uważa za taką działalność właścicieli, posiadaczy lub zarządców lasów w zakresie: urządzania, ochrony i zagospodarowania lasu; utrzymywania i powiększania zasobów i upraw leśnych; gospodarowania zwierzyną, pozyskiwania – z wyjątkiem skupu – drewna, żywicy, choinek, karpiny, kory, igliwia, zwierzyny
oraz płodów runa leśnego, oraz sprzedaż tych produktów w stanie nieprzerobionym.
Podatnikami podatku leśnego są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne i spółki bez osobowości prawnej, które są:
1) właścicielami lasów;
2) posiadaczami samoistnymi lasów;
3) użytkownikami wieczystymi lasów;
4) posiadaczami lasów, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.
Jeśli dany las ma wielu właścicieli lub posiadaczy, wówczas ponoszą oni ciężar podatku solidarnie. Zgodnie z art. 3 ustawy podstawę opodatkowania podatkiem leśnym stanowi powierzchnia lasu, wyrażona w hektarach, wynikająca z ewidencji gruntów i budynków.
Ile wynosi podatek leśny? Mówi o tym wprost art. 4 ustawy, mianowicie: Podatek leśny od 1 ha za rok podatkowy wynosi równowartość pieniężną 0,22 m3 drewna, obliczaną według średniej ceny (netto, bez VAT-u) sprzedaży drewna uzyskanej przez nadleśnictwa za pierwsze trzy kwartały roku poprzedzającego rok podatkowy.
Według najświeższego komunikatu prezesa GUS z 20 października 2015 r. średnia cena sprzedaży drewna, obliczona według średniej ceny drewna uzyskanej przez nadleśnictwa za pierwsze trzy kwartały 2015 r., wyniosła 191,77 zł za 1 m3.
Zatem podatek leśny za rok podatkowy 2016 wynosi 0,220 m3 x 191,77 zł = 42,1894 zł od 1 hektara (42,19 zł w zaokrągleniu do dwóch miejsc po przecinku). Stawkę należy jednak każdorazowo sprawdzić we właściwym miejscowo urzędzie gminy, ponieważ każda rada gminy może uchwałą obniżyć kwotę, która jest podstawą obliczania podatku leśnego na obszarze gminy. Podatek należy wpłacić w kasie gminy na wskazane konto bankowe, które znaleźć można na stronie www danej gminy. Na stronie internetowej gminy znajdziemy też formularz, na którym należy zadeklarować powierzchnię lasu do opodatkowania.
Osoby fizyczne płacą podatek kwartalnie - cztery razy w roku w terminach do: 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada. Jeżeli podatek wynosi 100 zł lub mniej, wówczas jest płatny jednorazowo w terminie płatności pierwszej raty. Z kolei osoby prawne oraz jednostki bez osobowości, w tym spółki, płacą podatek co miesiąc do 15. dnia danego miesiąca na konto właściwej gminy. Takie podmioty muszą też corocznie do 15 stycznia złożyć deklaracje na podatek leśny na dany rok podatkowy.
O tym, że powstał lub wygasł w naszym przypadku obowiązek zapłaty podatku leśnego (np. po zakupie, sprzedaży lub odziedziczeniu lasu) należy poinformować miejscowy urząd gminy na odpowiednim formularzu.
Ulgi i zwolnienia od podatku leśnego
W stosunku do rezerwatów przyrody i parków narodowych stawka podatku leśnego jest ustawowo obniżona o 50%.
Zwolnione całkowicie od płacenia podatku leśnego są:
1) lasy z drzewostanem w wieku do 40 lat;
2) lasy wpisane indywidualnie do rejestru zabytków;
3) użytki ekologiczne;
4) uczelnie;
5) publiczne i niepubliczne jednostki oświatowe (szkoły, ośrodki, placówki) oraz prowadzące je organy, w zakresie
lasów zajętych na działalność oświatową;
6) instytuty naukowe i pomocnicze jednostki naukowe PAN;
7) prowadzący zakłady pracy chronionej (zpchr), gdzie wskaźnik zatrudnienia wynosi co najmniej 30% niewidomych lub psychicznie chorych, albo upośledzonych umysłowo zaliczonych do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności (patrz: art. 28 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych);
8) zakłady aktywności zawodowej (ZAZ) w zakresie lasów zajętych na prowadzenie tego zakładu; (co to jest ZAZ i jakie daje korzyści? >>>)
9) instytuty badawcze;
10) przedsiębiorcy o statusie centrum badawczo-rozwojowego, w odniesieniu do lasów zajętych na cele prowadzonych badań i prac rozwojowych (takie zwolnienie jest pomocą de minimis).
Pomimo zwolnienia z płacenia podmioty wyżej wymienione muszą składać właściwej gminie deklaracje na podatek leśny. W drodze uchwały właściwa miejscowo rada gminy może wprowadzić także inne zwolnienia dla konkretnych podmiotów.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym (Dz.U. 2002 nr 200 poz. 1682 z późn. zm. - zobacz tekst jednolity)