A to oznacza, że np. sklep internetowy musi wydać klientowi paragon. Tylko jak, skoro nie ma z nim żadnej styczności? Na jego wysłanie drogą e-mailową przepisy nie pozwalają. Chyba że kupujący zgodzi się na fakturę.
Podatnicy świadczący usługi na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej są co do zasady zobowiązani do ewidencjonowania sprzedaży takich usług za pośrednictwem kas fiskalnych. Paragon fiskalny dokumentujący tego typu sprzedaż należy wydać nabywcy, nawet jeśli nie żąda jego wydania.
Co jednak w sytuacji, gdy usługi są świadczone drogą elektroniczną? W takim przypadku zarówno samo ewidencjonowanie sprzedaży za pośrednictwem kas fiskalnych, jak również wydanie paragonu fiskalnego jest utrudnione. Trudności wynikają przede wszystkim z tego, że sprzedawca nie ma fizycznego kontaktu z nabywcą. Nie może zatem wręczyć mu paragonu, tak jak ma to miejsce w przypadku sprzedaży towarów osobom fizycznym.
W takim przypadku sprzedawca usług elektronicznych może skorzystać ze zwolnienia z ewidencjonowania sprzedaży za pośrednictwem kasy fiskalnej. Jednak aby skorzystać ze zwolnienia, konieczne jest spełnienie dodatkowych warunków w zakresie świadczonych usług lub w zakresie sposobu otrzymywania zapłaty za usługi.
Zakres świadczonych usług
Możliwość skorzystania ze zwolnienia z kasy fiskalnej wynika z rozporządzenia ministra finansów z 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. W pozycji 24 załącznika do tego rozporządzenia przewidziano zwolnienie w odniesieniu do świadczenia usług elektronicznych. Istnieją jednak dwa warunki skorzystania z tego zwolnienia:
1) usługi elektroniczne są świadczone za pomocą środków komunikacji elektronicznej, o których mowa w art. 7 rozporządzenia Rady UE nr 282/2011 z 15 marca 2011 r.,
2) podatnik jednocześnie świadczy usługi telekomunikacyjne, o których mowa w art. 2 pkt 25a ustawy o VAT.
Do usług świadczonych drogą elektroniczną zgodnie z art. 7 ust. 1 rozporządzenia Rady UE nr 282/2011 z 15 marca 2011 r. należą usługi świadczone za pomocą internetu lub sieci elektronicznej, których świadczenie – ze względu na ich charakter – jest zasadniczo zautomatyzowane i wymaga minimalnego udziału człowieka, a ich wykonanie bez wykorzystania technologii informacyjnej jest niemożliwe.
Usługi telekomunikacyjne zgodnie z ustawą o VAT definiuje się jako usługi dotyczące transmisji, emisji i odbioru sygnałów, tekstów, obrazów i dźwięków lub wszelkiego rodzaju informacji drogą kablową, radiową, optyczną lub za pośrednictwem innych systemów elektromagnetycznych, w tym związane z nimi przeniesienie lub cesję praw do użytkowania środków dla zapewniania takiej transmisji, emisji i odbioru wraz z zapewnieniem dostępu do ogólnoświatowych sieci informacyjnych, z uwzględnieniem art. 6a rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.
Mając na względzie to, że wskazany powyżej zakres usług telekomunikacyjnych jest bardzo wąski, niewielu podatników świadczących usługi przez internet spełnia ten warunek.
W związku z powyższym podatnicy, którzy nie świadczą usług telekomunikacyjnych, mogą skorzystać z innego zwolnienia z ewidencjonowania sprzedaży za pośrednictwem kas rejestrujących.
Sposób otrzymywania zapłaty
Zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania na kasie fiskalnej sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej przewidziane zostało również w poz. 38 wspomnianego rozporządzenia ministra finansów. Zwolnienie to jest niezależne od zakresu świadczonych usług. W celu skorzystania z tego zwolnienia konieczne jest jednak łączne spełnienie następujących warunków:
● świadczący usługi otrzymuje w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej,
● z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.
Taką możliwość, również w odniesieniu do usług elektronicznych, potwierdził dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacjach z 11 maja 2015 r. (nr IPPP2/4512-107/15-4/BH) oraz z 29 września 2015 r. (nr IPPP2/4512-666/15-3/MT).
Podsumowując, usługi elektroniczne nie podlegają ewidencji na kasie w sytuacji gdy świadczone są łącznie z usługami telekomunikacyjnymi bądź zapłata za nie jest dokonywana za pośrednictwem poczty, banku lub SKOK–u i zapłata ta jest odpowiednio udokumentowana. W pozostałych przypadkach świadczenie tego typu usług jest związane z obowiązkiem posiadania kasy fiskalnej.
Utrudnienie dla podatników
Podatnik niespełniający warunków zwolnienia z kasy jest zobowiązany do wydawania paragonów fiskalnych dokumentujących wykonane usługi elektroniczne. W praktyce podatnik nie ma jednak możliwości dodania paragonu do świadczonej usługi, tak jak ma to miejsce w przypadku sprzedaży towarów przez internet. Tym samym aby wydać paragon, musiałby dostarczyć go np. za pomocą poczty. Generuje to nie tylko dodatkowe koszty, ale jest również czasochłonne. Może to być istotne zagadnienie szczególnie dla podatników, których usługi są świadczone dla wielu podmiotów w sposób częstotliwy, np. usługi hostingu.
Faktura i paragon...
Pewnym wyjściem z tej uciążliwej dla podatników sytuacji jest rozwiązanie zaakceptowane przez dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 18 listopada 2014 r. (nr IPTPP4/443-648/14-2/MK). Organ ten wskazał, że podatnik dokonujący sprzedaży towarów i usług za pośrednictwem sklepu internetowego „może dokumentować każdą sprzedaż fakturą (...). Należy jednak podkreślić, że w przypadku sprzedaży osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej, sprzedaż ta powinna być dokumentowana również przy pomocy kasy fiskalnej, a paragon powinien być załączony do egzemplarza faktury pozostającego u wnioskodawcy”.
Powyższe rozwiązanie jest ułatwieniem pod tym względem, że nie wiąże się z koniecznością wysyłania drogą pocztową jakichkolwiek paragonów do klientów. Podatnik wysyła jedynie fakturę elektroniczną, natomiast paragon załączony do faktury pozostawia w swojej dokumentacji. Część organów podatkowych kwestionuje jednak to rozwiązanie, zobowiązując podatników do wysyłania paragonów fiskalnych np. dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 3 września 2012 r. (IPPP2/443-520/12-2/IZ). Wskazał on, że „na podatniku prowadzącym ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących ciąży nie tylko obowiązek ewidencjonowania na kasie każdej transakcji sprzedaży, wydrukowanie paragonu fiskalnego, sprzedaż tę potwierdzającego, ale także wydanie oryginału tego paragonu nabywcy.
Nie można zgodzić się z poglądem wnioskodawcy, iż par. 7 pkt ust. 1 pkt 1 rozporządzenia nie precyzuje w jaki sposób podatnik jest zobowiązany do wydania oryginału nabywcy. Wyżej powołany przepis nie definiuje pojęcia – wydać. W celu jego wyjaśnienia należy odwołać się do definicji słownikowej. Zgodnie z internetowym Słownikiem Języka Polskiego – „wydać” oznacza tyle co dać, przydzielić komuś. Zatem z literalnego brzmienia tego przepisu wynika, że podatnik prowadzący ewidencję sprzedaży przy użyciu kas fiskalnych obowiązany jest wydać, dostarczyć paragon nadawcy. Stąd też uwzględniając charakter sprzedaży prowadzonej przez Spółkę - sprzedaż przez internet, co wiąże się z brakiem osobistego kontaktu z nabywcą, stwierdzić należy, że na spółce ciąży obowiązek wysłania pocztą paragonu nabywcy.
W związku z powyższym stanowisko, że spółka jest zobowiązana wydać paragon, jeśli nabywca się po niego zgłosi, a tym samym nie ma obowiązku wysyłania go pocztą uznać należy za nieprawidłowe.
Zgodzić należy się natomiast ze stanowiskiem spółki, iż obowiązujące przepisy nie zezwalają na wysyłanie paragonów drogą elektroniczną, mailem.”
Podsumowanie
Kwestia dokumentowania usług elektronicznych paragonami fiskalnymi rodzi wiele trudności i dodatkowych obowiązków dla podatników. Warunek jednoczesnego świadczenia usług telekomunikacyjnych już na wstępie czyni dla wielu podatników niemożliwe korzystanie ze zwolnienia z obowiązku rejestrowania świadczonych usług za pomocą kasy. Również warunek otrzymania płatności za pośrednictwem banku może być trudny do spełnienia z uwagi na dodatkowe kwestie dokumentacyjne. Część podatników musi zatem wypełniać trudny w praktyce do wykonania obowiązek wydawania paragonu klientom, z którymi w rzeczywistości nie mają żadnej fizycznej styczności. Należy się zastanowić, czy taki był cel ustawodawcy.
Podstawa prawna
Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.). Rozporządzenie ministra finansów z 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz.U. poz. 1544 ze zm.).