Ostatnia nowelizacja ordynacji podatkowej wprowadziła od 2016 r. 50-proc. stawkę odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych (art. 56a). Czy jednak ustawodawca nie popełnił błędu w przepisach przejściowych?
W art. 19 ust. 3 ustawy nowelizującej z 10 września 2015 r. (Dz.U. poz. 1649) wprowadzono przepis przejściowy, zgodnie z którym do zaległości podatkowych powstałych przed 2016 r. stosuje się 50-proc. stawkę odsetek pod warunkiem skorygowania deklaracji w ciągu 6 miesięcy od wejścia w życie nowelizacji (czyli do końca czerwca 2016 r.) i zapłaty zaległości w terminie 7 dni od złożenia korekty deklaracji.
Artykuł 19 ust. 3 zawiera odesłanie do nowo wprowadzonego art. 56a par. 3 ordynacji. Zgodnie z jego treścią obniżonej 50-proc. stawki nie stosuje się w przypadku korekty złożonej po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, a w przypadku, gdy nie stosuje się zawiadomienia – po zakończeniu kontroli podatkowej.
Treść obu przepisów interpretowana łącznie nie wyklucza zastosowania obniżonej stawki do zaległości podatkowych korygowanych w toku postępowania kontrolnego przez podatnika. Obecnie powszechną praktyką jest prowadzenie takich postępowań bez wszczynania kontroli podatkowych (m.in. w celu obejścia przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nakładających limity czasowe trwania kontroli podatkowych). Zatem w sytuacji, gdy UKS kontrolował podatnika w ramach postępowania kontrolnego (bez kontroli podatkowej) i podatnik zamierza skorygować swoją zaległość podatkową (powstałą przed 2016 r.) w toku prowadzonego postępowania kontrolnego, w ramach wyznaczonego terminu do zapoznania się z materiałem dowodowym (7 dni), to zastosowanie znajdzie 50-proc. stawka odsetek.
Wydaje się, że jest to ewidentny błąd ustawodawcy, który zamierzał, co do zasady, wyłączyć w każdym przypadku prawo do zastosowania obniżonej stawki odsetek po wszczęciu czynności kontrolnych przez organy podatkowe lub kontroli skarbowej.
Świadczy o tym wprowadzony do ustawy o kontroli skarbowej art. 14c ust. 5a, wyłączający stosowanie art. 56a par. 1 ordynacji, który traktuje o stosowaniu obniżonej stawki odsetek w zakresie korygowania bieżących zobowiązań podatkowych, przy braku czynności kontrolnych organów podatkowych.