TEZA: Sprzedając działkę gruntu z majątku osobistego, podatniczka będzie korzystać z przysługującego jej prawa do rozporządzania własnym majątkiem. Zatem czynność sprzedaży będzie oznaczała działanie w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy o VAT nie mają zastosowania.
Nr ITPP3/4512-726/15/JK, INTERPRETACJA INDYWIDUALNA DYREKTORA IZBY SKARBOWEJ z 21 stycznia 2016 r.
PROBLEM
Podatniczka wspólnie z mężem jest właścicielem nieruchomości gruntowej stanowiącej część gospodarstwa rolnego, dla której sąd rejonowy prowadzi księgę wieczystą. Działka ma być sprzedana spółce. Grunt stanowi majątek prywatny, lecz środki uzyskane z jego sprzedaży mają być przeznaczone na rozwój gospodarstwa rolnego.
Sprzedawana działka jest częścią nieruchomości rolnych otrzymanych w drodze zasiedzenia. Podatniczka nie zamierza zbywać pozostałych gruntów. Warto dodać, że grunty te (w tym działka podlegająca sprzedaży) nie były ani nie są przedmiotem najmu, dzierżawy lub innej czynności o podobnym charakterze. Zawsze miały charakter rolny. Podatniczka nie wykonywała i nie zamierza wykonywać czynności przygotowujących grunt do sprzedaży, tzn. teren nie był uzbrojony, nie było podziału na mniejsze działki, nie było zgłoszenia zamiaru sprzedaży w prasie czy agencjach obrotu nieruchomościami. Plan zagospodarowania przestrzennego został wykonany przez gminę. Na jego podstawie nieruchomość gruntowa jest przeznaczona pod zabudowę. Działka otrzymana przez podatniczkę nie była opodatkowana VAT.
Czy sprzedaż działki będzie podlegała opodatkowaniu VAT?
ODPOWIEDŹ IZBY
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.) opodatkowaniu podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Jednak nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu powyższego przepisu podlega opodatkowaniu, bowiem aby dana czynność była opodatkowana VAT, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem był podatnikiem podatku od towarów i usług.
W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Pojęcie działalności gospodarczej zostało zdefiniowane w ust. 2 powyższego artykułu i obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Jak z tego wynika, warunkiem opodatkowania danej czynności VAT jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność jest ujęta w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT, po drugie została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
W rozpatrywanej sprawie trudno uznać podatniczkę za podatnika VAT w związku z planowaną sprzedażą nieruchomości gruntowej. Mimo że grunt spełnia definicję towaru, o którym mowa w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, to nie można uznać, że dokonując jego sprzedaży, podatniczka będzie działać w charakterze handlowca. Nabycie nieruchomości gruntowej nie nastąpiło bowiem w ramach prowadzonej działalności, lecz nieruchomość tę podatniczka nabyła w drodze zasiedzenia. Ponadto nieruchomości tej nie wykorzystywała i nie zamierza wykorzystywać do prowadzenia działalności. Sprzedająca nie wykonywała też czynności mających na celu przygotowanie przedmiotowych gruntów do sprzedaży. To wszystko wyklucza zatem handlowy cel transakcji.
W konsekwencji, sprzedając działkę gruntu z majątku osobistego, podatniczka będzie korzystać z przysługującego jej prawa do rozporządzania własnym majątkiem. Zatem czynność sprzedaży będzie oznaczała działanie w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy o VAT nie mają zastosowania.
Warto dodać, że stanowisko takie prezentuje również Trybunał Sprawiedliwości UE, który w wyroku z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10 stwierdził, że sprzedaż nieruchomości gruntowych nie podlega opodatkowaniu VAT, gdyż brak jest normatywnych przesłanek, aby uznać wnioskodawcę za podatnika tego podatku.
Podkreślić należy, że powyższe orzeczenie TSUE wyznacza aktualnie kierunki interpretacyjne i stanowi podstawę orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego i wojewódzkich sądów administracyjnych (np. wyroki NSA z 18 października 2011 r., sygn. akt I FSK 1536/10 i z 9 listopada 2011 r., sygn. akt I FSK 1658/11). Wynika z nich, że podejmowanie zorganizowanych działań, takich jak podział gruntu, uzbrojenie terenu, wydzielenie dróg wewnętrznych, uzyskanie przed sprzedażą decyzji o warunkach zabudowy, wykonywanie czynności marketingowych, świadczy o tym, że czynności te przybierają formę zawodową. Ponieważ w rozpatrywanej sprawie podatniczka nie wykonywała takich zorganizowanych działań, sprzedaż nieruchomości gruntowej należącej do jej majątku prywatnego nie podlega opodatkowaniu VAT.