● Spółka Alfa (podatnik VAT czynny) jest właścicielem zabudowanej nieruchomości (budynek biurowy wraz z gruntem). Wynajęła tę nieruchomość spółce Omega (również podatnik VAT czynny). Spółka Omega podnajmuje poszczególne lokale znajdujące się w tym lokalu ostatecznym najemcom, tj. firmom trzecim. Kto powinien wystawiać faktury dla ostatecznych najemców (podnajemców) pomieszczeń - właściciel nieruchomości (spółka Alfa) czy jej dzierżawca (spółka Omega)?
Marcin Szymankiewicz
doradca podatkowy
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, przez które rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT (zob. art. 5 ust. 1 pkt 1 i art. 8 ust. 1 in principio ustawy o VAT).
Umowa najmu jest umową nazwaną, uregulowaną w kodeksie cywilnym (dalej: k.c.). Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz (art. 659 par. 1 k.c.). Najemca może rzecz najętą oddać w całości lub części osobie trzeciej do bezpłatnego używania albo w podnajem, jeżeli umowa mu tego nie zabrania. W razie oddania rzeczy osobie trzeciej zarówno najemca, jak i osoba trzecia są odpowiedzialni względem wynajmującego za to, że rzecz najęta będzie używana zgodnie z obowiązkami wynikającymi z umowy najmu (art. 668 par. 1 k.c.). Stosunek wynikający z zawartej przez najemcę umowy o bezpłatne używanie lub podnajem rozwiązuje się najpóźniej z chwilą zakończenia stosunku najmu (art. 668 par. 1 k.c.).
W przedstawionym stanie faktycznym usługi najmu świadczy zarówno spółka Alfa na rzecz spółki Omega (usługi najmu nieruchomości), jak też spółka Omega na rzecz firm trzecich – ostatecznych najemców (usługi podnajmu pomieszczeń).
Przedmiotowe usługi najmu świadczone zarówno przez spółkę Alfa, jak i spółkę Omega są opodatkowane podstawową stawką VAT w wysokości 23 proc., a nabywcami są inni podatnicy (tj. spółka Omega i firmy trzecie). Na sprzedawcach (tj. spółce Alfa i spółce Omega) ciąży więc w świetle art. 106b ustawy o VAT obowiązek wystawienia faktury dokumentującej dokonaną sprzedaż. Każda z tych spółek powinna wystawić fakturę na udokumentowanie własnej sprzedaży, tj.:
● spółka Alfa (właściciel nieruchomości) powinna wystawić fakturę za usługi najmu nieruchomości na rzecz spółki Omega (najemca),
● spółka Omega (najemca nieruchomości) powinna wystawić fakturę za usługi najmu pomieszczeń dla poszczególnych podnajemców (firm trzecich).
Pogląd taki znajduje potwierdzenie w praktyce orzeczniczej (zob. interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 2 kwietnia 2015 r., nr IPPP1/4512-102/15-3/EK).
Podstawa prawna
Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.).
Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.).
● Spółka świadczy na rzecz firmy niemieckiej usługi doradcze związane z inwestowaniem w farmy wiatrowe w Polsce. Zakres tych usług obejmuje doradztwo dotyczące m.in.: ● przepisów związanych z inwestowaniem w Polsce (z uwzględnieniem opisów procedur uzyskiwania np. zezwoleń środowiskowych); ● przepisów dotyczących norm budowlanych oraz inżynieryjnych; ● kwestii prawnych, administracyjnych, rachunkowych, podatkowych; ● regulacji prawa energetycznego; ● zasad obrotu energią elektryczną. Jak prawidłowo spółka powinna ustalić miejsce świadczenia tych usług?
Marcin Szymankiewicz
doradca podatkowy
Jak wyjaśnił dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 16 września 2011 r. (nr IPPP3/443-900/11-2/SM) „(...) usługi szeroko rozumianego doradztwa dotyczą m.in. przepisów dotyczących inwestowania w Polsce; przepisów dotyczących norm budowlanych oraz inżynieryjnych; kwestii prawnych, administracyjnych, rachunkowych, podatkowych; regulacji prawa energetycznego; zasad obrotu energią elektryczną; rozważanych farm wiatrowych. Tak więc charakter tych usług nie pozwala na powiązanie ich z konkretną nieruchomością”.
Oznacza to, że miejsce świadczenia tych usług należy ustalić, kierując się zasadą ogólną wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy o VAT. W analizowanym stanie faktycznym miejscem świadczenia tych usług będą Niemcy, tj. miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę działalności gospodarczej.
Podstawa prawna
Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.).
● Rolnik, będący czynnym podatnikiem VAT, wydzierżawił w województwie pomorskim grunt pod farmę wiatrową. Jak powinien ustalić miejsce świadczenia tych usług?
Marcin Szymankiewicz
doradca podatkowy
Usługi dzierżawy gruntu mają niewątpliwie charakter usług związanych z nieruchomościami. Miejsce świadczenia tych usług należy określić w miejscu położenia nieruchomości, stosownie do art. 28e ustawy o VAT. W analizowanym stanie faktycznym miejscem świadczenia usług dzierżawy jest Polska, tj. miejsce, gdzie znajduje się wydzierżawiony grunt. ©?
Podstawa prawna
Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.).
● Firma będąca czynnym podatnikiem VAT wykorzystuje w działalności samochody osobowe. Korzystają z nich pracownicy wyłącznie do celów działalności gospodarczej. Firma złożyła w urzędzie skarbowym informację VAT-26 i prowadzi ewidencję przebiegu pojazdów. Obecnie ewidencja jest prowadzona w formie papierowej, ale firma zastanawia się, czy mogłaby ją prowadzić w formie elektronicznej.
Marcin Szymankiewicz
doradca podatkowy
W przypadku gdy z pojazdu korzystają pracownicy podatnika, jak to ma miejsce w przedstawionym stanie faktycznym, to stosownie do art. 86a ust. 7 pkt 4 ustawy o VAT ewidencja przebiegu pojazdu powinna zawierać wpis osoby kierującej pojazdem samochodowym dotyczący każdego wykorzystania tego pojazdu obejmujący:
a) kolejny numer wpisu,
b) datę i cel wyjazdu,
c) opis trasy (skąd – dokąd),
d) liczbę przejechanych kilometrów,
e) imię i nazwisko osoby kierującej pojazdem
– potwierdzony przez podatnika na koniec każdego okresu rozliczeniowego w zakresie autentyczności wpisu osoby kierującej pojazdem, jeżeli nie jest ona podatnikiem.
Ewidencja przebiegu pojazdu jest prowadzona od dnia rozpoczęcia wykorzystywania pojazdu samochodowego wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika do dnia zakończenia takiego wykorzystywania (art. 86a ust. 6 ustawy o VAT).
Przepisy ustawy o VAT nie określają formy, w jakiej powinna być prowadzona ta ewidencja. Niewątpliwie może ona mieć formę papierową. Organy podatkowe akceptują jej prowadzenie także w formie elektronicznej. Przykładem takiego stanowiska może być interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 13 kwietnia 2015 r. (nr IPTPP4/4512-10/15-4/JM).
W takim przypadku – jak stwierdził z kolei dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 19 listopada 2014 r., nr ITPP2/443-1139/14/AD „(...) dokonywanie w niej wpisów oraz potwierdzenie autentyczności tych wpisów – jeśli wpisów dokonuje kierujący pojazdem niebędący podatnikiem – może być dokonywane w formie elektronicznej”. Zatem firma od następnego okresu rozliczeniowego może prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu w formie elektronicznej.
Podstawa prawna
Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.).
Od 1 stycznia obrót wyrobami akcyzowymi stał się znacznie łatwiejszy
Od 1 stycznia obrót wyrobami akcyzowymi stał się znacznie łatwiejszy

Zobacz również
● Pani Jadwiga prowadzi działalność gospodarczą. W styczniu zamierza zająć się działalnością związaną z wyrobami akcyzowymi. Jaki formularz musi złożyć, aby się zarejestrować do celów podatku akcyzowego?
Łukasz Zalewski
Zgodnie z art. 16 ustawy o podatku akcyzowym podmiot prowadzący działalność gospodarczą musi, przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu akcyzą lub pierwszej czynności z wykorzystaniem wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, złożyć zgłoszenie rejestracyjne właściwemu naczelnikowi urzędu celnego. Zgłoszenie to powinno zawierać m.in. dane dotyczące podatnika i prowadzonej przez niego działalności.
Z kolei zgodnie z art. 16 ust. 3a omawianej ustawy podmiot zamierzający prowadzić działalność gospodarczą jako pośredniczący podmiot węglowy lub pośredniczący podmiot gazowy, zamiast złożenia zgłoszenia rejestracyjnego musi powiadomić o tym pisemnie właściwego naczelnika urzędu celnego. Musi to zrobić również przed dniem rozpoczęcia działalności. Powiadomienie powinno zawierać dane dotyczące tego podmiotu i prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, w szczególności imię i nazwisko lub nazwę podmiotu, adres zamieszkania lub adres jego siedziby, numer identyfikacji podatkowej (NIP) lub numer identyfikacyjny REGON albo inny numer identyfikacyjny używany w państwie zamieszkania lub siedziby podmiotu oraz określenie rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej.
W praktyce zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku akcyzowego trzeba złożyć na formularzu AKC-R. Zwróćmy uwagę, że od 1 stycznia obowiązuje nowy wzór formularza AKC-R. Został on określony przez ministra finansów w rozporządzeniu z 17 grudnia 2015 r. w sprawie wzorów dokumentów związanych z rejestracją w zakresie podatku akcyzowego (Dz.U. poz. 2296).
Podstawa prawna
Art. 16 ust. 1, 2 i 3a, art. 20 ustawy z 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 752 ze zm.).
● Pani Adelajda prowadzi działalność i rozlicza m.in. podatek akcyzowy. Słyszała, że od 1 stycznia można wybrać organ podatkowy. Czy zatem może zmienić dotychczasowy organ?
Łukasz Zalewski
Taką możliwość przewiduje nowelizacja ustawy o podatku akcyzowym, która weszła w życie 1 stycznia 2016 r. Podstawowa zasada pozostała jednak taka sama. Jak wynika z art. 14 ust. 4 ustawy, jeżeli czynności podlegające opodatkowaniu akcyzą są wykonywane lub stany faktyczne podlegające opodatkowaniu akcyzą występują na obszarze właściwości miejscowej dwóch lub więcej organów podatkowych, właściwość miejscową, z zastrzeżeniem ust. 4a–5, ustala się dla:
1) osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej – ze względu na adres ich siedziby;
2) osób fizycznych – ze względu na adres ich zamieszkania.
Na wybór organu pozwala jednak nowy ust. 4a. Przewiduje on, że w przypadku gdy czynności podlegające opodatkowaniu akcyzą są wykonywane lub stany faktyczne podlegające opodatkowaniu akcyzą występują na obszarze właściwości miejscowej dwóch lub więcej organów podatkowych, organem właściwym miejscowo może być jeden z tych organów, który wybierze podatnik, ale musi on wskazać to w oświadczeniu złożonym do wybranego organu podatkowego oraz organu podatkowego właściwego dla podatnika zgodnie z ust. 4.
A zatem jeśli czytelniczka podejmuje czynności podlegające akcyzie na terenie dwóch organów podatkowych, będzie mogła wybrać (zmienić) organ. Musi jednak pamiętać o złożeniu oświadczenia oraz o zastrzeżeniu wynikającym z ust. 4b, który stanowi, że w przypadku złożenia oświadczenia przez podatnika po rozpoczęciu działalności organ podatkowy wskazany w oświadczeniu jest organem właściwym miejscowo począwszy od pierwszego dnia drugiego miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostało złożone to oświadczenie.
Podstawa prawna
Art. 14 ust. 4, 4a i 4b ustawy z 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 752 ze zm.).