Korzystanie z kontraktów terminowych w celu zabezpieczenia się przed ryzykiem kursowym nie podlega – w moim przekonaniu – VAT, z wyjątkiem wystawiania opcji. Skąd taki wniosek?
ikona lupy />
Jerzy Martini doradca podatkowy i partner w Martini i Wspólnicy / Dziennik Gazeta Prawna



Ciekawy przypadek w tym zakresie był przedmiotem wyroku NSA z 28 października 2015 r. (sygn. akt I FSK 1217/14). Chodziło o podatnika, który w kontekście działań ograniczających ryzyko kursowe wystawiał opcje walutowe. W tej sprawie sądy obu instancji zgodziły się ze stanowiskiem ministra finansów, że wystawianie opcji jest usługą dla celów VAT i podmiot, który je wystawia, działa w charakterze podatnika.
Rozstrzygnięcie to dotyczy jednak bardzo specyficznego przypadku, jakim jest wystawianie opcji. Wystawca opcji, w zamian za premie, zobowiązuje się do zakupu lub sprzedaży walut, akcji czy określonych towarów po wskazanej w opcji cenie i terminie. Nabywca opcji (który płaci wystawcy premię) ma możliwość (czyli opcję) zakupu lub sprzedaży. O ile zatem sprzedawca (wystawca) opcji zobowiązany jest do wykonania kontraktu niezależnie od swojej woli (za co otrzymał prowizję), to nabywca może skorzystać z opcji, ale jeśli jest to dla niego niekorzystne, nie musi jej realizować.
Rzeczywiście należałoby więc uznać, że wystawca opcji świadczy nabywcy usługę. Jego wynagrodzeniem jest premia. Konkluzja ta wydaje się uzasadniona również wówczas, gdy wystawcą opcji jest podmiot nieprowadzący działalności gospodarczej w zakresie usług finansowych, a nabywcą jest instytucja finansowa. Dlatego w tym konkretnym przypadku należałoby zgodzić się z interpretacją ministra finansów, podtrzymaną przez WSA i NSA.
Samorządy zniechęcane do korygowania VAT wstecz
Samorządy zniechęcane do korygowania VAT wstecz

Zobacz również
Nie może być ona jednak przenoszona na inne przypadki kontraktów terminowych (w szczególności nabywania opcji czy transakcji dotyczących innych kontraktów terminowych takich jak futures czy forward, w których nie występuje premia za wystawienie kontraktu). Na specyficzny status wystawiania opcji wskazuje również art. 9 rozporządzenia 282/2011, który mówi, że sprzedaż opcji, o ile jest transakcją objętą zakresem art. 135 ust. 1 lit. f dyrektywy VAT, stanowi świadczenie usług w rozumieniu art. 24 ust. 1 tej dyrektywy (nie wspominając o innych kontraktach terminowych).