Jestem małym podatnikiem rozliczającym się metodą kasową od 2010 r. Zajmuję się handlem, w tym wyrobami stalowymi z załącznika nr 13 do ustawy o VAT, tj. towarami wrażliwymi, choć jest to poboczna część działalności. Moje obroty nigdy nie przekroczyły 2 mln zł.
W grudniu 2015 r. wartość sprzedaży towarów wrażliwych przekroczyła 50 tys. zł netto, więc od stycznia 2016 r. będę musiał składać co miesiąc deklarację VAT-7 zamiast dotychczas składanych deklaracji kwartalnych (VAT-7K). Czy mały podatnik, tracąc prawo do kwartalnego rozliczania VAT w związku z przekroczeniem wartości 50 tys. zł dostaw towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy o VAT, może pozostać przy kasowej metodzie rozliczania tego podatku?
Przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (zob. art. 2 pkt 22 ustawy o VAT).
Możliwy wybór
Stosownie do art. 21 ust. 1 ustawy o VAT mały podatnik może wybrać metodę rozliczeń polegającą na tym, że obowiązek podatkowy w odniesieniu do dokonywanych przez niego dostaw towarów i świadczenia usług powstaje:
1) z dniem otrzymania całości lub części zapłaty – w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny,
2) z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 180. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi – w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podmiotu innego niż wymieniony w pkt 1
– po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca miesiąca poprzedzającego okres, za który będzie stosował tę metodę, zwaną dalej metodą kasową. Uwaga – otrzymanie zapłaty w części powoduje powstanie obowiązku podatkowego w tej części.
Posiadanie statusu małego podatnika wiąże się z prawem (a nie obowiązkiem) do stosowania metody kasowej. Można również zrezygnować z wybranej metody kasowej. Zgodnie z art. 21 ust. 3 ustawy o VAT mały podatnik może zrezygnować z tej metody, nie wcześniej jednak niż po upływie 12 miesięcy, w trakcie których rozliczał się tą metodą, po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca kwartału, w którym stosował tę metodę
WAŻNE
Mały podatnik traci prawo do rozliczania podatku metodą kasową, począwszy od rozliczenia za miesiąc następujący po kwartale, w którym jego obroty przekroczyły kwotę 1 200 000 euro (art. 21 ust. 4 ustawy o VAT)
Mali podatnicy rozliczający się metodą kasową powinni składać obligatoryjnie deklarację VAT-7K zamiast deklaracji VAT-7.
Składanie deklaracji
Podatnicy, o których mowa w art. 15 ustawy o VAT, są zobowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne (tj. deklaracje VAT-7) w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu (art. 99 ust. 1 ustawy o VAT).
Mali podatnicy, którzy wybrali metodę kasową, składają w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy kwartalne (tj. deklaracje VAT-7K) w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale (art. 99 ust. 2 ustawy o VAT).
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że czytelnik jest zmuszony do przejścia na deklarację VAT-7 z uwagi na sprzedaż towarów wrażliwych.
Towary wrażliwe
Stosownie do art. 99 ust. 3a ustawy o VAT, art. 99 ust. 2 i 3 ustawy o VAT nie stosuje się do podatników, którzy w danym kwartale lub w poprzedzających go czterech kwartałach dokonali dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy o VAT, chyba że łączna wartość tych dostaw bez kwoty podatku nie przekroczyła w żadnym miesiącu z tych okresów kwoty 50 tys. zł, a jeżeli przekroczyła tę kwotę, nie przekroczyła kwoty odpowiadającej 1 proc. wartości ich sprzedaży bez kwoty podatku, z zastrzeżeniem art. 99 ust. 3c ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem w przypadku gdy łączna wartość dostaw towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy o VAT, bez kwoty podatku przekroczyła kwotę, o której mowa w art. 99 ust. 3a ustawy o VAT, podatnicy, o których mowa w art. 99 ust. 2 i 3 ustawy o VAT, są zobowiązani do składania deklaracji podatkowych za okresy miesięczne, począwszy od rozliczenia za pierwszy miesiąc kwartału:
1) w którym przekroczono tę kwotę – jeżeli przekroczenie kwoty nastąpiło w pierwszym lub drugim miesiącu kwartału, w przypadku gdy przekroczenie kwoty nastąpiło w drugim miesiącu kwartału deklaracja za pierwszy miesiąc kwartału jest składana w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po drugim miesiącu kwartału;
2) następujący po kwartale, w którym przekroczono tę kwotę – jeżeli przekroczenie kwoty nastąpiło w trzecim miesiącu kwartału.
W rozpatrywanym przypadku przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą i jako mały podatnik od stycznia 2010 r. wybrał kasową metodę rozliczania podatku, a tym samym składał kwartalne deklaracje VAT-7K. Ponieważ w grudniu 2015 r. przekroczył wartość 50 tys. zł dla dostaw towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy o VAT, utracił prawo do składania deklaracji za okresy kwartalne i począwszy od stycznia 2016 r., powinien składać deklarację VAT-7.
Czytelnik nie utracił jednak statusu małego podatnika, gdyż jego obroty są dużo niższe niż ustawowy limit 1 200 000 euro rocznie.
Warunki spełnione
Organy podatkowe przyjmują, że w świetle art. 99 ust. 3a ustawy o VAT mały podatnik rozliczający się metodą kasową, po przekroczeniu wartości sprzedaży towarów wymienionych w załączniku nr 13 do ustawy o VAT w wysokości przekraczającej kwotę 50 tys. zł bez podatku, nie może składać deklaracji kwartalnych, tylko miesięczne. Jednak mimo tego, że podatnik nie będzie się mógł rozliczać kwartalnie, nie traci prawa do metody kasowej, jeżeli nadal spełnia przesłanki do uznania go za małego podatnika (interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 9 grudnia 2014 r., nr ITPP1/443-1266/14/DM).
Podsumowując, w sytuacji gdy pomimo braku uprawnienia do składania deklaracji za okresy kwartalne (VAT-7K) przedsiębiorca spełnia warunki do uznania za małego podatnika (nie przekroczył limitu obrotów uprawniających do korzystania ze tego statusu), jest zobowiązany do składania deklaracji za okresy miesięczne, lecz nie traci prawa do metody kasowej. ©?
Mały podatnik
Stosownie do art. 2 pkt 25 lit. a ustawy o VAT przez małego podatnika rozumie się podatnika VAT, u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro (przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego w zaokrągleniu do 1000 zł).
Dla 2015 r. limit ten wynosił 5 015 000 zł (1 200 000 euro x 4,1792 zł/euro, tj. kurs średni euro z 1 października 2014 r.), a dla 2016 r. – 5 092 000 zł (1 200 000 euro x 4,2437 zł/euro, tj. kurs średni euro z 1 października 2015 r.).
Podstawa prawna
Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.).