W razie zbycia częściowo lub całkowicie zamortyzowanych praw do emisji koszt wytworzenia koryguje się o kwotę amortyzacji, ujmując w tej samej kwocie bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów
Takie wyjaśnienia pojawiły się w nowym stanowisku Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie księgowego ujęcia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych. Zmiany są związane z uchwaleniem ustawy z 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1223).
W znowelizowanym stanowisku przyjęto zasadę, że w razie zbycia posiadanych, ale zamortyzowanych uprawnień amortyzację się koryguje. Do tego właściwe jest konto biernych rozliczeń międzyokresowych, z tym że ujęcie na nim kwot wymaga opisania w dokumencie stanowiącym podstawę ujęcia tych rozliczeń w księgach, a także w informacji dodatkowej sprawozdania finansowego.
Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów związane z prawami do emisji ujmuje się i rozlicza zgodnie z wyjaśnieniami Krajowego Standardu Rachunkowości nr 6 „Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, zobowiązania warunkowe” (Dz.Urz. Ministra Finansów z 2014 r. poz. 12).
Zgodnie z komunikatem opublikowanym na stronie resortu finansów (www.mf.gov.pl) komitet doprecyzował też, że:
● dniem ujęcia przyznanych praw jest dzień ich wydania, czyli ich rejestracji na rachunku prowadzącego instalację lub operatora statku powietrznego,
● cenę nabycia praw do emisji wylicza się zgodnie z art. 28 ust. 2 ustawy o rachunkowości, zaś ustalenie wartości przyznanych praw następuje na podstawie ich ceny sprzedaży z dnia przyznania (art. 28 ust. 2 ustawy o rachunkowości, zdanie ostatnie),
● jedynie wykorzystanie praw w celu rozliczenia jednostki z emisji zanieczyszczeń do powietrza stanowi podstawę ich amortyzacji, umorzenie praw następuje zaś we wszystkich przypadkach rozporządzania nimi (w tym zbycia),
● wszelkie skutki rozporządzania posiadanymi uprawnieniami (inne wykorzystanie niż w celu rozliczenia z emisji zanieczyszczeń do powietrza) są ujmowane wynikowo w pozycji pozostałych przychodów (odpowiednio kosztów) operacyjnych,
● gdy jednostka nie dysponuje wystarczającą liczbą uprawnień do emisji, to w celu rozliczenia emisji zanieczyszczeń do powietrza za dany rok obrotowy tworzy się w ciężar kosztów operacyjnych rezerwę kwalifikowaną jako rozliczenie międzyokresowe kosztów bierne. Szacując kwotę odpisu, uwzględnia się uprawnienia, które wiążą się z zawartymi kontraktami terminowymi.
Zmienione wytyczne mają zastosowanie już do sprawozdań finansowych sporządzanych za rok obrotowy rozpoczynający się w 2015 r. Nowe zasady nie pociągają za sobą obowiązku przekształcania danych. Jednak informacja o tym musi być umieszczona w informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego podmiotu.
Jeżeli jednak podmiot zdecyduje się na przekształcenie danych porównawczych, to powinien zastosować się do Krajowego Standardu Rachunkowości nr 7 „Zmiany zasad (polityki) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po dniu bilansowym – ujęcie i prezentacja” (Dz. Urz. Ministra Finansów z 2015 r. poz. 6).
Podstawa prawna
Ustawa z 29 września 1993 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).
