Nierzadkie są sytuacje, kiedy mimo wykonania usługi i wystawienia faktury VAT kontrahent nie poczuwa się do obowiązku zapłaty należnego wynagrodzenia. Takie zachowanie nie tylko podważa wzajemne zaufanie, ale i narusza obowiązujące w obrocie gospodarczym reguły uczciwości. Pojawia się więc pytanie, czy i kiedy faktura VAT może być traktowana jak wezwanie dłużnika do zapłaty.

Faktura VAT traktowana jak wezwanie do zapłaty

Faktura VAT jest przede wszystkim dokumentem rozliczeniowym na gruncie prawa podatkowego. Nie ma jednak przeszkód prawnych, aby uznać wystawioną fakturę VAT za wezwanie do zapłaty. Dlaczego? W praktyce bowiem większość faktur zawiera określenie zarówno sposobu, jak i czasu zapłaty ( czyli terminu płatności). Dlatego też taka faktura, która posiada wyżej wskazane cechy, może być uznana za wezwanie do zapłaty. Na marginesie należy także wspomnieć, że obowiązujące przepisy prawa cywilnego nie wymagają dla wezwania do zapłaty żadnej szczególnej formy, tym samym wezwanie to może nastąpić w sposób dowolny, byleby było dostatecznie wyraźne i zrozumiałe. W takim razie faktura może być równoznaczna z wezwaniem do zapłaty, ale tylko wówczas, gdy zawiera stosowną wzmiankę co do sposobu i czasu zapłaty. Taka wzmianka jest bowiem niewątpliwie złożonym - przez osobę uprawnioną - oświadczeniem woli, stanowiącym wezwanie do wykonania zobowiązania pieniężnego. Powyższe stanowisko znajduje odzwierciedlenie w obowiązującej linii orzeczniczej. Judykatura wprost wskazuje, że doręczenie dłużnikowi dokumentu rozliczeniowego (faktury) jest wezwaniem go do spełnienia świadczenia pieniężnego wówczas, gdy zawarto w nim stosowną wzmiankę co do sposobu i czasu zapłaty (zob. uchwałę SN z 19 maja 1992 r., sygn. akt III CZP 56/92).

Pozew o zapłatę w postępowaniu nakazowym [ wzór dokumentu ]

Faktura VAT podstawą do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym

Sąd wydaje nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, jeżeli powód dochodzi roszczenia pieniężnego albo świadczenia innych rzeczy zamiennych, a okoliczności uzasadniające dochodzone żądanie są udowodnione dołączonym do pozwu:
• dokumentem urzędowym;
• zaakceptowanym przez dłużnika rachunkiem;
• wezwaniem dłużnika do zapłaty i pisemnym oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu;
• zaakceptowanym przez dłużnika żądaniem zapłaty, zwróconym przez bank i niezapłaconym z powodu braku środków na rachunku bankowym.



Zwrot na kartę to wystarczający dowód. Nie trzeba martwić się o podpis
Zwrot na kartę to wystarczający dowód. Nie trzeba martwić się o podpis

Zobacz również

Jak wyżej wspomniano, większość faktur zawiera określenie zarówno sposobu jak i czasu zapłaty (terminu płatności), a tym samym może być uznana za wezwanie do zapłaty. Jeżeli taka faktura zostanie przyjęta przez dłużnika (co najczęściej następuje poprzez jej podpisanie przez osobę uprawnioną) to może ona stanowić podstawę do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym . Dotyczy to jednak tylko faktur wystawionych przez wierzyciela i podpisanych przez dłużnika bez zastrzeżeń (zob. wyrok SN z 16 kwietnia 2009 r., sygn. akt I CSK 487/08, wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 19 lutego 2014 r., sygn. akt I ACa 1071/13). Taką fakturę należy dołączyć do pozwu, w którym powód musi wyraźnie wskazać, że domaga się rozpoznania sprawy w postępowaniu nakazowym. Jest to bardzo istotne, gdyż sąd rozpoznaje sprawę w postępowaniu nakazowym jedynie na pisemny wniosek powoda zgłoszony w pozwie.

Pozew o zapłatę w postępowaniu nakazowym [ wzór dokumentu ]

Podstawa prawna:
Art. 4841, art. 485, ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego ( t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 101).

Natalia Szok, aplikant radcowski, redaktor SerwisPrawa.pl