TEZA: Nabycie przez obdarowanego udziału w spółce w ramach darowizny nie będzie stanowić po jego stronie dostawy towarów ani świadczenia usług. Nie będzie zatem podlegało opodatkowaniu VAT.
Nr IPTPP2/4512-423/15-6/JSz
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA DYREKTORA IZBY SKARBOWEJ z 2 listopada 2015 r.
PROBLEM
W 2001 r. trzy osoby fizyczne będące spokrewnionymi i spowinowaconymi zawarły umowę spółki jawnej w celu prowadzenia przedsiębiorstwa zarobkowego pod własną firmą. Wspólnicy wnieśli do spółki wkłady w równej wysokości.
Jeden ze wspólników podjął decyzję o nieodpłatnym zbyciu członkostwa w spółce na podstawie umowy darowizny na rzecz innego udziałowca (córki).
Postanowienia umowy spółki jawnej na razie nie umożliwiają skutecznego przeniesienia ogółu praw i obowiązków na rzecz innego podmiotu w świetle ustawy z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1030). Jednak przed dokonaniem darowizny dojdzie do zawarcia umowy zmieniającej umowę spółki poprzez wprowadzenie możliwości skutecznego przeniesienia ogółu praw i obowiązków na rzecz innego udziałowca.
Wartość udziałów nie ulegnie zmianie, tzn. w związku z ich przekazaniem wysokość majątku spółki nie ulegnie zmianie.
W momencie dokonania czynności prawnej darczyńcę nie będą obciążały długi i ciężary lub zobowiązania związane ze spółką jawną, której był wspólnikiem.
Obdarowana ani pozostali wspólnicy nie prowadzą innej pozarolniczej działalności gospodarczej niż ta w ramach spółki jawnej.
Ogół praw i obowiązków, które obdarowana otrzyma w drodze darowizny, obejmuje udział kapitałowy, udział w ruchomościach spółki: regały, auta, towary, środki pieniężne na rachunkach obrotowych oraz to, co zostało szczegółowo wskazane w sprawozdaniach, włącznie z pozostałymi przysługującymi wspólnikowi prawami (do prowadzenia spraw, reprezentacji, udziału w zyskach) i obowiązkami (prowadzenia spraw, udziału w stratach, powstrzymania się od działalności konkurencyjnej).
Czy przedstawiona darowizna spowoduje obowiązek zapłacenia VAT przez obdarowaną?
ODPOWIEDŹ IZBY
Przedstawiona w opisie zdarzenia przyszłego czynność darowania całości lub części udziału w spółce jawnej przez jednego z udziałowców drugiemu (w tym wypadku córce będącej także wspólnikiem tej spółki) nie spowoduje obowiązku zapłacenia przez obdarowaną podatku od towarów i usług. Otrzymanie przez obdarowaną w darowiźnie udziału w spółce, tj. ogółu praw i obowiązków do spółki jawnej, nie jest bowiem czynnością podlegającą opodatkowaniu VAT.
Katalog czynności opodatkowanych VAT określa art. 5 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o VAT (t.j. Dz.U z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.). Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 omawianej ustawy opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W omawianym przypadku odpłatność nie wystąpiła.
Jednak jak stanowi art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa w szczególności:
1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2. wszelkie inne darowizny
– jeżeli podatnikowi przysługiwało w całości lub w części prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.
Taki przypadek również nie ma zastosowania w omawianej sytuacji.
W konsekwencji należy uznać, że ustawa o VAT obejmuje swoim zakresem przedmiotowym zbycie, a nie nabycie ogółu praw i obowiązków w spółce lub innej spółce osobowej. Świadczenie takie spełnia bowiem definicję świadczenia usług w rozumieniu ustawy o VAT. Ponadto odpłatne dostawy towarów lub odpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu VAT wtedy, gdy są dokonywane przez podmiot o statusie podatnika działający w takim charakterze w odniesieniu do tych czynności. Zakres opodatkowania VAT wyznacza czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług oraz czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika działającego w takim charakterze.
Przeniesienie udziału w spółce nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT nie tylko dlatego, że nastąpi nieodpłatnie, ale także dlatego, iż ustawa wskazuje, że opodatkowaniu podlega zbycie, a nie nabycie praw.