Żona nie może być samodzielnym podatnikiem z tytułu usług rolniczych, gdy mąż prowadzi już gospodarstwo rolne. Zasada ta nie narusza konstytucji – orzekł NSA.
Sprawa dotyczyła kobiety, która postanowiła założyć własną działalność. Zamierzała zarabiać, orząc ziemię na okolicznych polach. Zachęcił ją do tego rządowy program aktywizacji obszarów wiejskich. Postanowiła więc zarejestrować się jako czynny podatnik VAT i kupić ciągnik wart 800 tys. zł. Gdy usługi podorywki zaczęły przynosić zysk, wystąpiła o zwrot podatku naliczonego od zakupu ciągnika.
Po przeprowadzeniu czynności sprawdzających organ podatkowy przelał jej 160 tys. zł podatku na konto bankowe. Po trzech miesiącach wszczął jednak postępowanie i nakazał oddać pieniądze. Uznał bowiem, że usługa wynajmu maszyn rolniczych z obsługą jest działalnością rolniczą i kobieta nie może jej rozliczać samodzielnie, skoro podatnikiem jest już jej mąż. To on bowiem został wskazany na podstawie art. 15 ust. 4 i 5 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem w przypadku osób fizycznych prowadzących wspólne gospodarstwo rolne, leśne lub rybackie za podatnika uważa się osobę, która złoży zgłoszenie rejestracyjne.
Sprzedaż własnych produktów z niewielkim podatkiem
Sprzedaż własnych produktów z niewielkim podatkiem

Zobacz również
Kobieta zwróciła pieniądze, ale fiskus potem i tak oddał je jej mężowi. Spór nie toczył się już więc o zwrot VAT, tylko – jak tłumaczyła pełnomocnik podatniczki – o zasadę. Małżonkowie tłumaczyli, że ich działalność się różni; w ramach wspólnego gospodarstwa zajmują się uprawą zbóż i hodowlą trzody chlewnej, natomiast oprócz tego żona świadczy usługi podorywki i wywozu gnojowicy. Argumentowali, że zgodnie z konstytucją każdy ma prawo prowadzić działalność gospodarczą na własny rachunek, nawet jeśli jest żoną rolnika będącego już podatnikiem VAT.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu stwierdził jednak, że działalność polegająca na przygotowywaniu pól do upraw, siewu i sadzenia jest działalnością rolniczą. Wyjaśnił, że przepis, zgodnie z którym podatnikiem może być tylko jeden małżonek, wprowadzono wyłącznie po to, by ułatwić im rozliczenia. W sytuacji, gdy gospodarstwo rolne jest wspólną własnością, nie ma znaczenia, kto występuje jako jego formalny reprezentant – stwierdził WSA.
Od 2016 r. nowe wzory formularzy dla rozliczenia ryczałtu

Zobacz również
Tak samo orzekł Naczelny Sąd Administracyjny. Sędzia Maria Dożynkiewicz wyjaśniła, że przepisy dotyczące wspólnego rozliczania VAT przez małżonków rolników nie naruszają ustawy o swobodzie działalności gospodarczej ani tym bardziej konstytucji.
Podobnie orzekł NSA we wcześniejszych wyrokach (m.in. o sygn. akt I FSK 210/14, I FSK 757/13, I FSK 1006/12, FSK 1211/10).
ORZECZNICTWO
Wyroki NSA z 27 października 2015 r., sygn. akt I FSK 549/14, I FSK 565/14, I FSK 550/14, I FSK 546/14, I FSK 548/14, I FSK 547/14.