Premier przypomniała, że zapowiedź przygotowania nowej Ordynacji podatkowej była jedną z jej deklaracji złożonych podczas expose. Wyjaśniła, że w związku z tym została powołana komisja kodyfikacyjna, a efektem jej prac są przyjęte we wtorek przez rząd założenia do nowej Ordynacji podatkowej. Kopacz poinformowała, że teraz założenia będą konsultowane, a następnym krokiem będzie napisanie ustawy.
"Mam nadzieję, że ta Ordynacja podatkowa będzie już Ordynacją na lata; czyli przemyślana, dobrze skonstruowana, bardzo przyjazna dla podatników i nie tylko w tym obszarze, w którym udało nam się krótką nowelizacją uwzględnić" - powiedziała premier. Zaznaczyła, że chodzi o wprowadzoną tą nowelizacją zasadę rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika (in dubio pro tributario).
Proszona o podsumowanie ośmiu lat rządów PO-PSL w dziedzinie podatków premier powiedziała, że były takie obszary, w których trzeba było podatki podnosić, ale i takie, w których podatki były obniżane. "Wynikało to z jednej oczywistej potrzeby. My przez ten trudny okres kryzysu gospodarczego, który był nie tylko w Polsce, był w Europie, był na świecie, musieliśmy przejść suchą stopą" - wyjaśniła. Dodała, że zdjęcie przez Komisję Europejską z Polski procedury nadmiernego deficytu wymagało bardzo restrykcyjnych działań, które pozwoliły na uzdrowienie finansów publicznych.
Przypomniała, że dlatego obniżono VAT na świeże pieczywo, ale jednocześnie trzeba było podnieść podstawową stawkę VAT z 22 proc. do 23 proc. "Ponieważ sytuacja finansowa i stan naszych finansów publicznych jest zdecydowanie korzystniejszy teraz niż jeszcze kilkanaście miesięcy temu, w związku z tym ustawowo zapisaliśmy, że w roku 2017 stawka VAT z 23 proc. wróci do 22 proc." - powiedziała.
Zdaniem Kopacz można mówić, iż można obniżać podatki kiedy był kryzys i mówić, że trzeba podnosić je, kiedy jest lepiej. "Ja powiem jedno; teraz, kiedy jest lepiej, ja chcę obniżać podatki. I taka jest propozycja PO, aby ta część ludzi, którzy najmniej zarabiają i cała klasa średnia w sposób ewidentny na tym korzystała" - powiedziała. Dodała, że zmiany będą kosztować państwo 10 mld zł, co oznacza, że taka kwota pozostanie w kieszeniach podatników.
Kierunkowe założenia nowej Ordynacji podatkowej opracowała Komisja Kodyfikacyjna Ogólnego Prawa Podatkowego kierowana przez prof. Leonarda Etela. Dokumentowi przyświecają dwa cele. Pierwszy to zmiana społecznego przekonania, że "organy podatkowe są złe" - dlatego w założeniach zadbano o prawa podatnika w jego relacjach z organami podatkowym. Drugi cel, to zwiększenie efektywności realizacji zobowiązań podatkowych.
Komisja zaproponowała w przygotowanym przez siebie dokumencie m.in., by podatnikom dać uprawnienie do uzyskiwania z wielu źródeł informacji o charakterze urzędowym oraz ochronę, jeśli podatnik się do nich zastosuje. Podatnicy mogliby dokonać uzgodnień z organem podatkowym co do przeszłych lub przyszłych rozliczeń – zanim dojdzie do sporu. W ustawie znalazłaby się procedura rozwiązywania sporów z udziałem mediatorów.
Założenia przewidują dłuższe terminy na wniesienie odwołania lub zażalenia - odpowiednio do 30 i 14 dni.
Zmiany mają dotyczyć też przedawnień zobowiązań podatkowych. Organ podatkowy miałby skrócony czas na dokonanie wymiaru podatku (doręczenia decyzji pierwszej instancji) - 3 lata dla rozliczenia podatków spoza działalności gospodarczej i 5 lat do rozliczeń przedsiębiorców. W przypadku, gdy wysokość podatku jest znana (wynika z deklaracji, decyzji) organ podatkowy mógłby egzekwować należności przez 5 lat.
W założeniach znalazła się propozycja wprowadzenia postępowania uproszczonego. Założenia przewidują też wprowadzenie do Ordynacji ogólnych zasad prawa podatkowego m.in. zasady ugodowego załatwiania spraw, czy zasady rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika (in dubio pro tributario).
Nowa Ordynacja ma też zawierać katalog podstawowych praw i obowiązków podatnika. Wśród nich miałoby się znaleźć m.in.: prawo do rzetelnego, bezstronnego, sprawnego i terminowego załatwiania sprawy podatkowej; prawo do ochrony prywatności i danych podatnika; prawo do naprawienia szkody; prawo do uzyskania informacji; prawo do uprzejmego, profesjonalnego i sprawiedliwego traktowania.
Na nowo zostaną uregulowane zasady pełnomocnictw - najważniejsza zmiana będzie dotyczyła pełnomocnictwa ogólnego. Nie trzeba będzie przedstawiać pełnomocnictwa do akt każdej sprawy. Pełnomocnictwa znajdą się w internetowym „Centralnym Rejestrze Pełnomocnictw Ogólnych”.
Przewidziano centralizację zasad udzielania interpretacji indywidualnych w przypadku podatków lokalnych oraz utworzenie wspólnej bazy do publikacji takich interpretacji.
Zwiększona ma być rola tzw. czynności sprawdzających, jako mniej sformalizowanej formy weryfikacji zobowiązań. Będą one mieć pierwszeństwo przed wszczęciem kontroli podatkowej i kończyć się złożeniem przez podatnika korekty. Korekta poniżej 50 zł nie wymagałby jakiegokolwiek udziału podatnika.
Ponadto zaproponowano uporządkowanie procedury kontroli podatkowej. Zdaniem Komisji powinna być ona przyjazna dla podmiotów wywiązujących się z obowiązków podatkowych. Natomiast kontrola skarbowa powinna być nakierowana na zwalczanie przestępczości skarbowej: działania w zorganizowanej grupie przestępczej, pranie brudnych pieniędzy, wystawianie pustych faktur itp.
W przyszłej Ordynacji ma się też znaleźć tzw. klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania. Miałaby ona uniemożliwić dokonywanie sztucznych i niemających uzasadnienia gospodarczego czynności, za pomocą których podatnik próbowałby ominąć przepisy i osiągnąć korzyści podatkowe. Ciężar udowodnienia tych okoliczności będzie spoczywał na organach fiskusa. "Wraz z klauzulą przewidziano instytucje prawne zapewniające podatnikowi jak najwyższy stopień bezpieczeństwa prawnego" - wskazała Komisja w założeniach. (PAP)