Od 1 października 2015 r. do wszystkich czynności wykonywanych przez komorników sądowych będą miały zastosowanie ogólne zasady rozliczania VAT (przestanie obowiązywać dotychczasowe zwolnienie).
Wykonując czynności w ramach postępowania egzekucyjnego komornik świadczy usługi dla obydwu stron tego postępowania, tj. wierzyciela oraz dłużnika. Usługa na rzecz wierzyciela ma postać pomocy w wyegzekwowaniu należnego wierzycielowi świadczenia. Natomiast usługa dla dłużnika sprowadza się do zwolnienia dłużnika od posiadania długu. Od stron postępowania (w zależności od sytuacji – od jednej ze stron bądź od obydwu) komornik pobiera z tytułu wykonywanych czynności wynagrodzenie, zatem świadczona przez niego usługa ma charakter odpłatny w rozumieniu ustawy o VAT.
Wykonywane przez komorników sądowych czynności podlegają opodatkowaniu VAT na zasadach ogólnych określonych w ustawie o VAT oraz przepisach wykonawczych do tej ustawy. Stawka VAT dla usług wykonywanych przez komorników sądowych to 23 proc. Komornicy sądowi są zatem zobowiązani do wypełniania nałożonych na podatników tego podatku obowiązków w zakresie: rejestracji, prowadzenia ewidencji, odpowiedniego dokumentowania świadczonych usług, składania deklaracji podatkowych oraz odprowadzania VAT do właściwego organu podatkowego.
Dokonując sprzedaży egzekucyjnej towarów należących do dłużnika, komornik występuje w roli płatnika VAT, czyniąc to w imieniu i na rzecz dłużnika. Natomiast w zakresie wykonywania usług (m.in. czynności egzekucyjnych) występuje jako podatnik VAT, jest on bowiem w tym zakresie osobą prowadzącą działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o VAT.
Zgodnie z ogólną zasadą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wykonania usługi. W przypadku otrzymania przez podatnika przed wykonaniem usługi całości lub części zapłaty (zaliczki) obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania tejże zapłaty (w odniesieniu do otrzymanej kwoty).
Jednak wobec czynności wykonywanych przez komorników sądowych, dla których występują oni jako podatnicy VAT, wprowadza się szczególny – późniejszy niż wynikający z zasady ogólnej – moment powstania obowiązku podatkowego.
Obowiązek podatkowy od czynności egzekucyjnych oraz innych czynności przekazanych komornikom sądowym na podstawie odrębnych przepisów powstawał będzie zatem w chwili otrzymania całości lub części zapłaty składającej się na wynagrodzenie komornika (w odniesieniu do otrzymanej kwoty).
Jeśli natomiast przed wykonaniem usługi komornik otrzyma część zapłaty (tj. zaliczkę), obowiązek podatkowy od otrzymanej kwoty powstanie na zasadach określonych w ustawie o VAT, tj. z chwilą jej otrzymania.