Nie wystarczy zapis w umowie, wyodrębniający czynsz i opłaty za media, by uznać usługi za odrębne. Najemca musi mieć faktycznie możliwość wyboru świadczeniodawcy – orzekł NSA, a dzień wcześniej także WSA w Warszawie.

To kolejne wyroki nawiązujące do orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości UE z 16 kwietnia 2015 r. (w sprawie C-42/14). Chodzi o to, czy czynsz za najem i opłaty za media stanowią łączny obrót podlegający opodatkowaniu VAT według stawki właściwej dla najmu lokali użytkowych, czy opłaty za media powinny być objęte stawką właściwą dla danej usługi.
Sprawa rozpatrywana przez Naczelny Sąd Administracyjny dotyczyła spółki, która w umowach najmu zobowiązywała najemców do ponoszenia opłat także za media: wodę, energię elektryczną, gaz, odprowadzanie ścieków, wywóz odpadów. Firma uważała, że nie można uznać refakturowania tych usług za element jednolitego świadczenia usługi najmu. Wskazywała, że art. 8 ust. 2a ustawy o VAT oraz art. 28 dyrektywy umożliwiają wynajmującemu taką odsprzedaż.
Dyrektor izby skarbowej uznał jednak, że jeśli zgodnie z umową najemca płaci oprócz czynszu także opłaty za media, to wynajmujący powinien wliczyć je do podstawy opodatkowania i całość opodatkować według stawki właściwej dla najmu (23 proc.). Są one bowiem bezpośrednio związane z usługą podstawową, jaką jest umowa najmu – stwierdził, powołując się na art. 29 ust. 1 ustawy o VAT.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił tę interpretację. Orzekł, że jeśli zgodnie z umową najmu czynsz i opłaty za media są odrębnie fakturowane, to nie ma podstaw do przyjęcia, że wynajmujący świadczy na rzecz najemcy jednolitą usługę najmu.
NSA uznał, że wyrok sądu I instancji odpowiada prawu, ale jego uzasadnienie jest błędne. Podkreślił, że aby ocenić, czy mamy do czynienia ze świadczeniem kompleksowym najmu, należy wziąć pod uwagę okoliczności danej sprawy – tak jak wskazał TSUE w wyroku z 16 kwietnia 2015 r.
Nie wystarczy zatem sam zapis umowny wyodrębniający czynsz i opłaty dodatkowe – stwierdził NSA. – Decydująca jest faktyczna możliwość wyboru przez najemcę świadczeniodawców usług mediów. Jeśli zatem wynajmujący nie ma swobody wyboru świadczeniodawcy, to będziemy mieć do czynienia z usługą kompleksową – stwierdził NSA.
Podobnie, dzień wcześniej, orzekł – w innej sprawie – warszawski WSA. Uchylił interpretację, z której wynikało, że przedmiotem świadczenia na rzecz najemców jest usługa główna, czyli najem lokali użytkowych , a opłaty za media dopełniają jedynie świadczenie zasadnicze i nie należy ich sztucznie oddzielać. WSA, powołując się na wyrok TSUE stwierdził, że organy powinny uwzględniać okoliczności danej sprawy i badać, czy najemca miał możliwość dokonania wyboru usługodawcy.
ORZECZNICTWO
Wyroki: NSA z 17 września 2015 r. (sygn. akt I FSK 908/15) i WSA w Warszawie z 16 września 2015 r. (sygn. akt III SA/Wa 2831/14). www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia