Podatnikom udało się już odzyskać pierwsze nadpłaty podatku zapłaconego z tytułu zbycia odziedziczonych jednostek uczestnictwa. Pozwala na to korzystna dla nich uchwała składu 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 17 listopada 2014 r., sygn. akt II FPS 3/14, która – jak pokazuje praktyka – jest uwzględniana przez organy skarbowe. Stanowi ona, że w stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2013 r. spadkobierca mógł odliczyć wydatki na nabycie jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych poniesione przez spadkodawcę. Dotyczy to podatników, którzy począwszy od zeznań za 2009 r., nie wykazali lub nie odliczyli wydatków na nabycie jednostek uczestnictwa.

Z pewnością osób, które o taki zwrot z urzędu skarbowego mogą się ubiegać, jest znacznie więcej. Niejednokrotnie podatnicy nie analizują w szczegółach rozliczeń podatkowych dokonanych w poprzednich latach, uważając je za definitywnie zakończone. A to błąd! Niekiedy bowiem pojawiają się orzeczenia, które, tak jak w tym przypadku, można zastosować także do przeszłości. Dlatego warto sięgnąć do dokumentów wystawianych przez instytucje finansowe i upewnić się, czy poniesione przez spadkodawcę koszty nabycia jednostek uczestnictwa zostały odpowiednio uwzględnione przy ich zbyciu. Jeżeli nie, można ubiegać się o zwrot nadpłaconego podatku, a możliwe do odzyskania kwoty są niekiedy niebagatelne. Podstawą jest jednak przygotowanie wniosku o stwierdzenie nadpłaty, jego odpowiednie uzasadnienie i złożenie we właściwym urzędzie skarbowym. W niektórych sytuacjach, gdy dochodzi do zbycia jednostek uczestnictwa zagranicznych funduszy inwestycyjnych i podatnicy byli zobowiązani do samodzielnego rozliczenia transakcji w zeznaniu podatkowym, konieczna byłaby korekta złożonego pierwotnie zeznania podatkowego.
Przypomnijmy, że przepis pozwalający na zaliczenie przez spadkobiercę do kosztów uzyskania przychodu wydatków poniesionych przez spadkodawcę na nabycie jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych zaczął obowiązywać dopiero od 1 stycznia 2014 r. Przed tą datą istniały poważne rozbieżności co do interpretacji obowiązującego prawa, które spowodowały, że część podatników mogła uzyskać rozstrzygnięcia potwierdzające prawo do odliczenia wskazanych wydatków jako kosztów uzyskania przychodu, a część podatników w identycznym stanie faktycznym była pozbawiona takiej możliwości. Innymi słowy, jedni podatnicy byli zobowiązani do opodatkowywania swoich przychodów, inni zaś uprawnieni do opodatkowywania dochodów. Jako że takie podejście było jaskrawym przejawem niesprawiedliwości, sprawą zajął się w końcu NSA.
Podsumowując, należy wskazać, że powyższa uchwała dotyczy wszystkich tych osób, które dokonały zbycia jednostek uczestnictwa przed 1 stycznia 2014 r. Ale nie tylko. Moim zdaniem, chociaż powołana uchwała odnosi się do jednostek uczestnictwa, to z pewnością zawarta w niej argumentacja pozostaje aktualna także w odniesieniu do zbywanych przed 1 stycznia 2014 r. dziedziczonych akcji czy udziałów. Chociaż dochodzenie swoich praw w tych przypadkach może okazać się bardziej skomplikowane, to również wtedy spadkobiercy, którzy w związku z nieuwzględnieniem przy zbyciu kosztów nabycia poniesionych przez spadkodawcę zapłacili wyższy podatek, mogą próbować go odzyskać.