Dla usług krótkoterminowych miejscem świadczenia jest zawsze to, gdzie środki są faktycznie oddawane do dyspozycji usługobiorcy. Nie ma znaczenia status stron umowy
ikona lupy />
Dziennik Gazeta Prawna
CYKL: MIEJSCE DOSTAW TOWARÓW (CZ. 9)
Szczególne zasady ustalania miejsca świadczenia usług wynajmu środków transportu określa art. 28j ustawy o VAT. Przepisy te dzielą się na dwie grupy:
– określające szczególne zasady ustalania miejsca świadczenia usług krótkoterminowego wynajmu środków transportu,
– dotyczące wynajmu środków transportu innego niż krótkoterminowy.
Na krótki czas
Miejscem świadczenia usług krótkoterminowego wynajmu środków transportu jest zawsze miejsce, w którym te środki transportu są faktycznie oddawane do dyspozycji usługobiorcy (zob. art. 28j ust. 1 ustawy o VAT). Zasada ta obowiązuje bezwzględnie, w tym bez względu na to, kto jest wynajmującym oraz najemcą.
PRZYKŁAD 1
Polski podatnik wynajął niemieckiej osobie prywatnej samochód na dwa tygodnie. Samochód został oddany do dyspozycji usługobiorcy na lotnisku w Berlinie. W tej sytuacji miejsce świadczenia usługi wynajmu samochodu znajduje się na terytorium Niemiec, a więc jej świadczenie nie podlega opodatkowaniu VAT w Polsce (lecz w Niemczech).
Definicje...
Przez krótkoterminowy wynajem środków transportu rozumie się ciągłe posiadanie środka transportu lub korzystanie z niego przez okres nieprzekraczający 30 dni, a w przypadku jednostek pływających – przez okres nieprzekraczający 90 dni (zob. art. 28j ust. 2 ustawy o VAT). Szczegółowe zasady ustalania okresu ciągłego posiadania środków transportu określa art. 39 unijnego rozporządzenia 282/2011.
Z przepisów tych po pierwsze wynika, że czas ciągłego posiadania lub użytkowania środka transportu (w polskiej nomenklaturze czas ciągłego posiadania lub korzystania ze środka transportu), który jest przedmiotem wynajmu, jest określany co do zasady na podstawie umowy zawartej przez strony. Zasada ta nie obowiązuje jednak bezwzględnie – umowa zawarta przez strony jest jedynie podstawą domniemania, które można obalić w razie jakichkolwiek przesłanek wynikających ze stanu faktycznego lub prawnego, pozwalających na ustalenie faktycznego czasu ciągłego posiadania lub użytkowania środka transportu.
PRZYKŁAD 2
Strony formalnie zawarły umowę wynajmu samochodu na 28 dni, lecz w praktyce samochód został udostępniony najemcy na 40 dni. Usługa wynajmu samochodu nie ma w takim przypadku charakteru usługi wynajmu krótkoterminowego.
Ponadto z art. 39 unijnego rozporządzenia 282/2011 wynika, że spowodowane siłą wyższą przekroczenie przewidzianego w umowie czasu wynajmu krótkoterminowego nie ma wpływu na określenie czasu ciągłego posiadania lub korzystania ze środka transportu. A zatem zdarzenie takie nie wyłącza stosowania art. 28j ustawy o VAT.
Z art. 39 unijnego rozporządzenia 282/2011 wynika również, że w przypadku gdy wynajem tego samego środka transportu jest objęty następującymi po sobie umowami zawartymi między tymi samymi stronami, czas wynajmu odpowiada okresowi ciągłego posiadania lub użytkowania tego środka transportu na podstawie wszystkich umów, przy czym:
1) na użytek tego przepisu umowa i jej przedłużenie stanowią następujące po sobie umowy,
2) okresy obowiązywania umowy lub umów krótkoterminowego wynajmu, które poprzedzają umowę uznaną za długoterminową, nie są jednak kwestionowane, o ile nie wystąpiły nadużycia,
3) o ile nie wystąpiły nadużycia, następujące po sobie umowy między tymi samymi stronami dotyczące różnych środków transportu nie są uważane za następujące po sobie umowy.
Karuzela podatkowa może być zabójcza

Zobacz również
PRZYKŁAD 3
Strony zawarły dwie bezpośrednio następujące po sobie umowy usługi wynajmu tego samego samochodu. Pierwsza została zawarta na 20 dni, druga na 25 dni. W świetle wskazanych przepisów usługa wynajmu samochodu nie ma charakteru krótkoterminowego, gdyż po zsumowaniu wskazanych okresów okres wynajmu przedmiotowego samochodu przekracza 30 dni.
...i pojęcia
Pojęcie „środków transportu” definiuje art. 38 unijnego rozporządzenia 282/2011. Wynika z niego, że pojęcie to obejmuje pojazdy mechaniczne lub inne, a także innego rodzaju wyposażenie i urządzenia służące do przewozu osób lub rzeczy z miejsca na miejsce, w tym przeznaczone do ciągnięcia, przesuwania lub pchania przez pojazdy, i zasadniczo zaprojektowane oraz faktycznie nadające się do wykorzystania w celu transportu. W art. 38 unijnego rozporządzenia 282/2011 zawarty jest również przykładowy katalog pojazdów uważanych oraz nieuważanych na użytek omawianych przepisów za środki transportu (zob. tabela).
Na dłużej
Jak stanowi art. 28j ust. 3 ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług polegających na wynajmie innym niż wynajem krótkoterminowy środków transportu na rzecz podmiotów niebędących podatnikami jest miejsce, gdzie usługobiorca posiada siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu. A zatem w przypadku świadczenia usług wynajmu środków transportowych, które nie są usługami wynajmu krótkoterminowego, o miejscu świadczenia usług rezydencja nabywcy decyduje nie tylko w przypadkach, gdy jest on podatnikiem (zob. art. 28b ust. 1 ustawy o VAT), ale również gdy nie jest on podatnikiem.
PRZYKŁAD 4
Polska firma wynajęła na trzy miesiące samochód osobie fizycznej zamieszkałej w Stanach Zjednoczonych. Miejsce świadczenia takiej usługi znajduje się na terytorium Stanów Zjednoczonych, a więc świadczenie tej usługi nie podlega opodatkowaniu VAT w Polsce.
Wyjątek dotyczy usług wynajmu innego niż krótkoterminowy, których przedmiotem są statki rekreacyjne (czyli – jak się przyjmuje – wszelkie jednostki pływające, które są wynajmowane przede wszystkim na cele wypoczynku, zabawy, rekreacji, a nie głównie jako środek transportu, tj. narzędzie do przedostania się z punktu X do punktu Y). Miejscem świadczenia takich usługi jest miejsce, w którym statek rekreacyjny jest faktycznie oddawany do dyspozycji usługobiorcy, pod warunkiem że usługodawca faktycznie świadczy tę usługę ze swojej siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej znajdujących się w tym miejscu (zob. art. 28j ust. 4 ustawy o VAT). Jeżeli wskazany warunek nie jest spełniony (tj. usługodawca nie świadczy usługi wynajmu ze swojej siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej znajdującej się w miejscu faktycznego oddania statku rekreacyjnego do dyspozycji usługobiorcy), miejscem świadczenia usług wynajmu, o których mowa, jest miejsce, gdzie usługobiorca posiada siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu (zgodnie z art. 28j ust. 3 ustawy o VAT).
PRZYKŁAD 5
Polski podatnik wynajął polskiej osobie prywatnej (tj. osobie prywatnej zamieszkałej w Polsce) jacht, który został oddany do dyspozycji usługobiorcy w Chorwacji. Jeżeli polski podatnik wynajął jacht ze swojego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Chorwacji, miejsce świadczenia usługi wynajmu jachtu znajduje się poza terytorium Polski, a więc świadczenie tej usługi nie podlega opodatkowaniu VAT w Polsce (lecz w Chorwacji). W przeciwnym razie miejsce świadczenia usługi wynajmu znajduje się na terytorium Polski (skoro najemcą jest osoba prywatna zamieszkała w Polsce), a więc podlega ona opodatkowaniu VAT w Polsce.
Klasyfikacja według unijnych przepisów
Środkami transportu są: Środkami transportu nie są:
● pojazdy lądowe, takie jak samochody, motocykle, rowery, trójkołowce oraz pojazdy turystyczne,● przyczepy i naczepy,● wagony kolejowe,● statki,● statki powietrzne,● pojazdy dostosowane specjalnie do przewozu osób chorych lub rannych,● ciągniki i inne pojazdy rolnicze,● pojazdy o napędzie mechanicznym lub elektrycznym przeznaczone dla osób niepełnosprawnych. ● pojazdy trwale unieruchomione,● kontenery.
Podstawa prawna
Art. 28b oraz art. 28j ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.). Art. 38 i 39 rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE z 2011 r. L 77, s. 1 ze zm.). ©?
POPRZEDNIE CZĘŚCI CYKLU UKAZAŁY SIĘ:
● cz. 1 / 1 czerwca 2015 / nr 104
● cz. 2 / 8 czerwca 2015 / nr 108
● cz. 3 / 15 czerwca 2015 / nr 113
● cz. 4 / 29 czerwca 2015 / nr 123
● cz. 5 / 6 lipca 2015 / nr 128
● cz. 6 / 13 lipca 2015 / nr 133
● cz. 7 / 20 lipca 2015 / nr 138
● cz. 8 / 3 sierpnia 2015 / nr 148