Spóźnienie się z zapłatą o dzień może oznaczać naliczanie karnej opłaty do końca kwietnia. Na przelewie warto zaznaczyć, jakiej należności on dotyczy
Zaliczki miesięczne na podatek dochodowy, m.in. z działalności gospodarczej, wpłaca się do urzędu skarbowego w terminie do 20. dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni (por. art. 44 ust. 6 ustawy o PIT). Zaliczkę na podatek za ostatni miesiąc roku podatkowego, czyli za grudzień, przedsiębiorca wpłaca w terminie do 20 stycznia następnego roku podatkowego. Warto zwrócić uwagę na to, że przedsiębiorca nie wpłaca zaliczki za grudzień, jeżeli przed upływem terminu do jej wpłaty, a więc przed 20 stycznia, złoży w urzędzie skarbowym roczne zeznanie podatkowe i jednocześnie dokona zapłaty podatku na zasadach określonych w art. 45 ustawy o PIT, a więc do 30 kwietnia 2015 r., za rok podatkowy 2014.
Brak wpłaty
Jeśli przedsiębiorca nie zapłaci zaliczki na podatek w całości lub w części w ustawowym terminie, powstaje zaległość podatkowa, od której trzeba zapłacić odsetki za zwłokę.
Zasady naliczania odsetek wynikają z par. 4 ust. 1 pkt 7 rozporządzenia w sprawie naliczania odsetek za zwłokę. Według tej regulacji odsetki za zwłokę od nieuregulowanych w całości lub części zaliczek na podatek dochodowy należy naliczać do dnia złożenia zeznania podatkowego. Jeśli jednak podatnik nie złoży rocznego zeznania, odsetki nalicza się maksymalnie do ostatniego dnia upływu terminu na jego złożenie. [przykłady 1 i 2]
Choćby częściowo
Sytuacja wygląda nieco inaczej, jeśli przedsiębiorca wpłaci choćby częściowo zaliczkę. Załóżmy, że przedsiębiorca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą opodatkowaną na zasadach ogólnych. Należna zaliczka na podatek dochodowy za grudzień 2014 r. wyniosła 1000 zł. Przedsiębiorca wpłacił 20 stycznia 2015 r. do urzędu zaliczkę w kwocie 300 zł. Pozostałą część zaliczki – 700 zł – zapłacił 1 lutego 2015 r. Zeznanie podatkowe złożył 30 kwietnia 2015 r. Jak przedsiębiorca powinien naliczyć odsetki za zwłokę dokonał wpłaty części zaliczki grudniowej po 20 stycznia?
W omawianym przypadku część zaliczki (700 zł) zapłacono po terminie płatności (termin płatności minął 20 stycznia 2015 r., a częściowej wpłaty dokonano 1 lutego), ale wcześniej niż ostateczna data złożenia rocznego zeznania podatkowego (30 kwietnia 2015 r.). W takim przypadku przedsiębiorca powinien naliczyć odsetki za zwłokę od kwoty zaliczki wpłaconej po terminie do dnia wpłaty, ponieważ wpłata jest wcześniejsza niż dzień złożenia zeznania. Takie rozwiązanie jest słuszne, gdyż zgodnie z art. 59 par. 1 pkt 1 ordynacji podatkowej zobowiązanie podatkowe wygasa w całości lub w części wskutek zapłaty.
Zatem jeśli przedsiębiorca zapłacił zaliczkę po terminie, to nastąpiło jej wygaśnięcie wskutek zapłaty, więc nie można naliczać odsetek za zwłokę do dnia złożenia zeznania, lecz do dnia zapłaty zaliczki, a więc do momentu istnienia zobowiązania.
Fiskus wzywa do korekty
Urząd nakazuje korygować w zeznaniu podatkowym pozycję dotyczącą sumy wpłaconych zaliczek, jeśli przedsiębiorca zapłaci zaliczkę za grudzień po terminie. Według urzędu przedsiębiorca powinien wykazać w tej pozycji zaliczkę grudniową wpłaconą w ustawowym terminie, natomiast zaliczki zapłaconej po terminie urząd skarbowy nie traktuje jako zaliczki, lecz jako element należnego podatku. Wobec tego zaliczka wpłacona po terminie nie powinna być ujęta w pozycji wpłaconych zaliczek, tylko wykazana jako podatek. Wydaje się, że takie działanie może narazić przedsiębiorcę na zapłatę odsetek jak od zobowiązania podatkowego, a więc do dnia zapłaty podatku. Organy skarbowe stosując taką praktykę korekty zaliczek, powinny jednocześnie pomniejszyć wykazany w zeznaniu podatek do zapłaty o zapłaconą wcześniej zaliczkę na podatek.
Taki tryb postępowania można wywnioskować z wcześniej powołanego wyjaśnienia organu, z którego wynika, że „niezapłacenie w terminie zaliczek na podatek uniemożliwia tym samym (oczywiście po złożeniu zeznania podatkowego) dalsze naliczanie od nich... odsetek”. Wobec tego po cóż korygować zaliczki w zeznaniu, skoro urząd i tak powinien naliczać odsetki od zaliczek najdalej do dnia złożenia zeznania. Jeśli natomiast przyjęlibyśmy stanowisko sądu, że urząd może domagać się zapłaty zaliczki również po 21 stycznia, to zaliczka zapłacona po terminie jest w dalszym ciągu zaliczką i mogłaby być wykazana w zeznaniu podatkowym w pozycji wpłaconych zaliczek. Taki sposób rozliczania nie powodowałby niepotrzebnych niejasności i pomyłek przy rozliczaniu zaliczki grudniowej.
Lepiej podać tytuł
Z art. 62 ust. 1 ordynacji podatkowej wynika, że jeśli na podatniku ciążą zobowiązania z różnych tytułów, dokonaną wpłatę zalicza się na poczet zobowiązania najwcześniej wymagalnego, chyba że podatnik wskaże, na poczet którego podatku dokonuje wpłaty. Z praktyki organów skarbowych wynika, że jeśli przedsiębiorca na przelewie nie opisze, na poczet którego podatku dokonuje wpłaty, to urząd skarbowy na bieżąco wyjaśnia z przedsiębiorcą wpłaconą kwotę. Jest to dobra wola urzędu, gdyż przepisy wyraźnie nie określają, że urząd musi wyjaśniać z podatnikiem przelew z nieopisaną wpłatą.
W przeciwnym wypadku brak kontaktu z przedsiębiorcą może spowodować, że przedsiębiorca będzie narażony na zapłatę odsetek nie tylko do dnia złożenia zeznania, lecz także po jego złożeniu do dnia wpłaty, gdyż urząd z mocy prawa dokona przeksięgowań na poczet zobowiązań o najwcześniejszym terminie płatności. Wobec tego każdy, kto dokonuje zapłaty podatku, powinien na przelewie wskazać, na poczet jakiego podatku dokonuje wpłaty i za jaki okres.
PRZYKŁAD 1
Przed 30 kwietnia...
Przedsiębiorca nie zapłacił zaliczki za grudzień 2014 r., ale 24 stycznia 2015 r. złożył zeznanie podatkowe za poprzedni rok. Przedsiębiorca powinien zapłacić zaległą zaliczkę z odsetkami, które nalicza sam. Powinien zatem naliczyć odsetki od zaległości podatkowej do dnia złożenia zeznania podatkowego, a zatem odsetki nalicza się od 21 stycznia do 24 stycznia. Wpłata zaliczki wraz z odsetkami powinna nastąpić do 30 kwietnia 2015 r.
PRZYKŁAD 2
...i później
Przedsiębiorca nie zapłacił zaliczki za grudzień 2014 r., a zeznanie podatkowe złożył 5 maja 2015 r., więc już po terminie na jego złożenie. W takiej sytuacji przedsiębiorca powinien naliczyć odsetki od niezapłaconej zaliczki do 30 kwietnia 2015 r., bo w tym dniu upływa ostateczny termin na złożenie rozliczenia rocznego. Nawet jeśli przedsiębiorca nie złoży zeznania albo złoży je po 1 maja 2015 r., dalszych odsetek od niewpłaconej zaliczki się nie nalicza.
Co mówi urząd skarbowy...
Sposób naliczania odsetek do dnia wpłaty został potwierdzony w interpretacji dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 13 listopada 2013 r. (nr IBPBI/1/415-825/13/BK), w której czytamy, że „odsetki za zwłokę od nieuiszczonej w terminie zaliczki na podatek dochodowy za grudzień (...) mogą być naliczane do terminu złożenia zeznania podatkowego (...), chyba że zapłata podatku nastąpi w terminie wcześniejszym niż złożenie zeznania podatkowego (...). Po tym terminie możliwe jest jedynie dochodzenie odsetek za zwłokę od zaległości wynikającej z dokonanego rozliczenia podatku należnego w zeznaniu podatkowym”.
Urzędy skarbowe uważają, że zaliczka na podatek przestaje istnieć po 20 stycznia, bo po tej dacie przekształca się w zobowiązanie podatkowe.
...a co sąd
Inaczej orzekł sąd. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w wyroku z 10 kwietnia 2014 r. (sygn. akt I SA/OI 207/14) stwierdził, że upływ terminu wskazanego w art. 44 ust. 6 ustawy o PIT nie kończy bytu prawnego zaliczki na podatek. Po upływie tego terminu nadal istnieje obowiązek zapłaty zaliczek aż do momentu, w którym istnieje obowiązek rozliczenia całego podatku. Zdaniem sądu, jeśli zaliczka straci swój byt prawny, to nie istnieje, więc nie ma obowiązku jej zapłaty.
W wyroku czytamy: „nie można zgodzić się ze stanowiskiem organów podatkowych, że po 20 stycznia następnego roku podatkowego organ nie może domagać się od podatnika zapłaty zaliczek na podatek, lecz samego zobowiązania podatkowego. Zobowiązanie podatkowe w podatku dochodowym od osób fizycznych za dany rok podatkowy nie powstaje bowiem 21 stycznia następnego roku, lecz dopiero z dniem rozliczenia go w rocznym zeznaniu podatkowym, a dopiero z dniem 30 kwietnia następnego roku ustawodawca wiąże skutki prawne powstania zobowiązania podatkowego”.
Konwersja należności na udziały poprawi sytuację spółki

Zobacz również
Ostatecznie sąd rozstrzygnął, że organ podatkowy zapłaconą po 20 stycznia kwotę ma obowiązek potraktować jako wpłatę na zaliczkę na podatek, od której należą się odsetki.
Podstawa prawna
Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze. zm.). Rozporządzenie ministra finansów z 22 sierpnia 2005 r. w sprawie naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej, a także informacji, które muszą być zawarte w rachunkach (Dz.U. nr 165 poz. 1373).