W wyliczeniach uwzględnią rzeczywisty dochód wynikający z ewidencji, a nie jak teraz – z decyzji naczelnika urzędu skarbowego. Zmiana dotyczy działów specjalnych produkcji rolnej i wejdzie w życie od początku 2016 roku
Podatnicy, którzy prowadzą działy specjalne produkcji rolnej (dalej: podatnicy), w 2015 r. i latach wcześniejszych mogli wybierać sposób rozliczania podatku dochodowego. Pierwsza możliwość to według zasad ogólnych, czyli na podstawie prowadzonej księgi (podatkowej księgi przychodów i rozchodów lub księgi rachunkowej), druga – z wykorzystaniem norm szacunkowych dochodu z określonej powierzchni upraw lub jednostki produkcji zwierzęcej, określonych w załączniku nr 2 do ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.). Od 2016 r. możliwości wyboru nie będą mieli podatnicy, którzy prowadzą księgi rachunkowe. Taką zmianę wprowadza od 1 stycznia 2016 r. ustawa z 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw.
Obecnie
Podatnicy mają dziś obowiązek prowadzenia ksiąg i ustalania na ich podstawie dochodu tylko wtedy, gdy zgłosili zamiar prowadzenia ksiąg w urzędzie skarbowym. W przeciwnym razie dochód z działów specjalnych produkcji rolnej ustalają przy zastosowaniu norm szacunkowych dochodu z określonej powierzchni upraw lub jednostki produkcji zwierzęcej. Potwierdziły to interpretacje indywidualne dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 11 grudnia 2014 r., nr ITPB1/415-959/14/AK, i z 12 sierpnia 2014 r., nr ITPB1/415-572/14/AK.
Obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych dotyczy osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, których przychody w rozumieniu art. 14 ustawy o PIT za poprzedni rok podatkowy wyniosły w walucie polskiej co najmniej równowartość 1 200 000 euro. Osiągnięcie tego limitu przychodów u podatnika, który nie zgłosił zamiaru prowadzenia ksiąg do urzędu skarbowego, nie było jednak okolicznością wiążącą dla ustalania dochodów z ksiąg. Jeśli bowiem podatnik zamiaru takiego nie zgłosił, to dochód z działów specjalnych produkcji rolnej określany był wyłącznie na podstawie norm szacunkowych dochodu (określonych w załączniku nr 2 do ustawy), i to również wtedy, gdy przychód przekroczył limit z art. 24a ust. 4 ustawy o PIT i art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).
Pojawiała się zatem niespójność – po co prowadzić księgi rachunkowe, które są księgami podatkowymi, jeśli dochód będzie opodatkowany na podstawie norm szacunkowych.
Zmiana
Od 1 stycznia 2016 r. na podstawie znowelizowanego art. 15 ustawy o PIT podatnicy, którzy mają obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych, w związku z przekroczeniem limitu 1 200 000 euro przychodów z działalności nie będą mogli ustalać podatku w sposób uproszczony. Podstawa opodatkowania będzie ustalana na podstawie danych pochodzących z ksiąg rachunkowych prowadzonych zgodnie z ustawą o rachunkowości, oczywiście z uwzględnieniem regulacji podatkowych. Znowelizowany art. 15 ust. 2 ustawy o PIT wskazuje nawet, że w takim wypadku nie ma obowiązku zawiadamiania corocznie właściwego naczelnika urzędu skarbowego o założeniu ksiąg rachunkowych. Jest on zawiadamiany raz, w momencie założenia ksiąg rachunkowych.
Ustawa o rachunkowości przewiduje możliwość prowadzenia ksiąg rachunkowych na zasadzie dobrowolności, jeśli przychody ze sprzedaży produktów, towarów i operacji finansowych nie przekroczyły 1 200 000 euro. Zgodnie ze znowelizowanym art. 15 ust. 1 ustawy o PIT podatnicy, którzy dobrowolnie będą prowadzić księgi rachunkowe, nie będą mieli możliwości wyboru rozliczania podatku dochodowego z działów specjalnych produkcji rolnej w sposób uproszczony. Będą musieli ustalać przychód z tej działalności na ogólnych zasadach, uwzględniając rzeczywiste przychody i koszty uzyskania przychodów wynikające z ksiąg rachunkowych. O zamiarze założenia ksiąg podatnik jest zobowiązany zawiadomić właściwego naczelnika urzędu skarbowego przed rozpoczęciem roku podatkowego albo przed rozpoczęciem prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej, jeżeli nastąpiło ono w ciągu roku.
Oznacza to, że od 2016 r. będzie jasne, że w przypadku gdy podatnik będzie prowadził księgi rachunkowe (obligatoryjnie lub dobrowolnie), nie będzie wpłacał zaliczki na podatek dochodowy w wysokości ustalonej przez naczelnika urzędu skarbowego. Będzie wpłacał zaliczki ustalone w sposób narastający na podstawie rzeczywistej wartości przychodów i kosztów ich uzyskania.
PRZYKŁAD 1
Uprawa warzyw
Jan Kowalski prowadzi działalność gospodarczą w zakresie uprawy warzyw w tunelach foliowych. Prowadzi księgi rachunkowe. W 2014 r. złożył deklarację PIT-6L, w której wskazał, że prawdopodobny dochód wyniesie 126 000 zł. Naczelnik urzędu skarbowego wydał decyzję, że miesięczna zaliczka na podatek dochodowy wyniesie 1990 zł. W 2015 r. podatnik będzie zobowiązany do wpłacania zaliczek ww. wysokości. Natomiast w 2016 r. nie będzie wpłacał zaliczek na podstawie planowanego na 2016 r. dochodu. Tabela przedstawia wysokość zaliczek (wyliczonych w sposób uproszczony) przy założeniu, że rozmiary działalności były podobne jak w 2015 r. Dochód będzie ustalany na podstawie rzeczywiście ponoszonych kosztów i osiąganych przychodów.

Jak zatem widać, zaliczki ustalane na podstawie rzeczywistych danych będą zróżnicowane w poszczególnych miesiącach – ich wysokość będzie zależała od rozmiarów działalności w danym miesiącu i będzie odzwierciedlała sezonowość działalności.
Działy specjalne produkcji rolnej:
● uprawy grzybów i ich grzybni (powyżej 25 mkw. powierzchni uprawowej), a także roślin „in vitro” (1 mkw. powierzchni półek i powyżej);
● fermowa hodowla i chów drobiu rzeźnego (kurczęta, gęsi, kaczki, indyki – powyżej 100 sztuk) i nieśnego (powyżej 80 sztuk);
● wylęgarnie drobiu: kurcząt, gęsi, kaczek, indyków (bez względu na liczbę sztuk uzyskanych z wylęgu);
● uprawy w szklarniach ogrzewanych lub nieogrzewanych (powyżej 25 mkw. powierzchni ogólnej) i w tunelach foliowych ogrzewanych (powyżej 50 mkw. powierzchni ogólnej).
Podstawa prawna
Art. 1 ustawy z 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 699).