Subskrybuj nas na Youtube
Spółka, której jedynym udziałowcem jest gmina, nie płaci VAT od powierzonych jej obowiązków – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.
Chodziło o spółkę w 100 proc. należącą do gminy, której przekazano – na podstawie gminnej uchwały – wykonywanie określonych zadań, m.in. w zakresie utrzymania czystości, zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. Spółka realizuje je z dopłat otrzymywanych od gminy. Są one wykazywane – do czasu ich wykorzystania – jako składnik kapitału własnego spółki.
Spółka była zdania, że wykonując te zadania, nie świadczy usług w rozumieniu ustawy o VAT. Nie zawarła bowiem z gminą umowy cywilnoprawnej (np. zlecenia), a otrzymane dopłaty są tylko źródłem finansowania usług, których beneficjentem są mieszkańcy gminy. Spółka podkreślała, że nie wykonuje na rzecz gminy żadnych czynności, lecz niejako zastępuje ją w wykonywaniu zadań publicznych. Nie jest zatem samodzielnym podmiotem świadczącym usługi, a gmina nie może być ich odbiorcą, bo chodzi wyłącznie o gminne zadania własne, w pełni przez nią finansowane.
Dyrektor izby skarbowej był innego zdania. Uznał, że spółka działa w charakterze podatnika VAT, a wykonywane przez nią czynności spełniają definicję usług. Wprawdzie są one związane z realizacją zadań własnych gminy i są wykonywane na podstawie powierzenia, a nie umowy cywilnoprawnej, jednak spółka świadczy je jako odrębny podmiot, o statusie podatnika VAT.
Dyrektor przypomniał, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów jest co do zasady usługą w rozumieniu ustawy o VAT, a w tej sprawie są spełnione wszystkie warunki do uznania wykonywanych czynności za usługę. Po pierwsze, gmina uwalnia się od obowiązku wykonywania zadań własnych, a po drugie, spółka wykonuje świadczenie na jej rzecz, otrzymując w zamian za to odpowiednie wynagrodzenie w formie dopłat – uznał dyrektor izby.
Spółka nie zgodziła się z taką interpretacją i ją zaskarżyła. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach podzielił jednak zdanie organu podatkowego. Uznał, że niewątpliwie w tej sprawie mamy do czynienia ze świadczeniem usług. Dlatego spółka zobowiązana jest zapłacić VAT oraz wystawić gminie fakturę.
Wyrok ten uchylił Naczelny Sąd Administracyjny. Nie można uznać, że w sytuacji, gdy spółka wykonuje zadania powierzone jej przez gminę, nawiązuje się stosunek prawny, w którym następuje wymiana świadczeń – orzekł sąd. Podkreślił, że skoro spółka wykonuje jedynie powierzone zadania w imieniu gminy, to nie można przyjąć, że świadczy ona usługi na jej rzecz.
Sąd kasacyjny zwrócił też uwagę na brak w tej sprawie umowy cywilnoprawnej. Zaznaczył, że świadczenie mogłoby być opodatkowane tylko, gdyby miało charakter wzajemny. W tym wypadku nie miało to miejsca. Sąd kasacyjny zwrócił też uwagę na brak w tej sprawie umowy cywilnoprawnej. Zaznaczył, że świadczenie mogłoby być opodatkowane tylko, gdyby miało charakter wzajemny. W tym wypadku nie miało to miejsca.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 5 maja 2015 r., sygn. akt I FSK 484/14.