Jednostka budżetowa w planie finansowym wydatków majątkowych otrzymała środki na rozbiórkę szklarni, która jest środkiem trwałym. W miejsce rozebranej szklarni nie powstanie żaden inny środek trwały. Miejsce po rozbiórce ma zostać wyrównane i obsiane trawą. Ponieważ w wyniku rozbiórki nie powstanie żaden nowy środek trwały, jednostka ma wątpliwość, czy koszt rozbiórki powinien być na pewno sfinansowany w ramach planu wydatków majątkowych, a nie w ramach planu wydatków bieżących. Jak należy zaewidencjonować wydatki związane z rozbiórką tej szklarni, a następnie samą jej likwidacją? Szklarnia jest częściowo umorzona.
Wydatki majątkowe (inwestycyjne) jednostek sektora finansów publicznych to wydatki, w wyniku których jednostka nabywa prawa majątkowe lub prawa własności. Określenia rodzajów wydatków majątkowych ustawodawca dokonał w art. 236 ust. 4 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Zalicza się do nich wydatki na:
Część aktywów będzie wyceniana pod MSSF 9 w wartości godziwej, a nie w zamortyzowanym koszcie
Część aktywów będzie wyceniana pod MSSF 9 w wartości godziwej, a nie w zamortyzowanym koszcie

Zobacz również
● inwestycje i zakupy inwestycyjne, w tym na programy finansowane z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3, w części związanej z realizacją zadań jednostki samorządu terytorialnego. Do tej grupy należy zaliczyć wydatki na budowę, rozbudowę obiektów użyteczności publicznej, nabycie nieruchomości, zakup maszyn i urządzeń oraz innych środków trwałych,
● wydatki na nabycie finansowych składników majątkowych (inwestycje finansowe – art. 3 ust. 1 pkt 24 ustawy o rachunkowości) są to wydatki na nabycie akcji, udziałów, a także wniesienie wkładu do tworzonych spółek prawa handlowego,
● dotacje udzielane z budżetu w celu sfinansowania lub dofinansowania inwestycji innych podmiotów.
Z powyższego wynika, że wydatki wynikające z wykonania prac rozbiórkowych szklarni nie kwalifikują się do żadnej grupy wydatków spełniających kryteria wydatków inwestycyjnych.
Sposób finansowania, jak również ewidencja kosztów rozbiórki szklarni, uzależnione są od przyczyn stanowiących podstawę ich likwidacji. W przypadku gdy decyzja o rozbiórce szklarni byłaby związana z budową nowego obiektu, wówczas podlegałyby sfinansowaniu z wydatków majątkowych. W przypadku gdy likwidacja szklarni spowodowana jest zużyciem środka trwałego na skutek eksploatacji lub innymi zdarzeniami, ale niezwiązanymi z decyzją o rozpoczęciu nowej inwestycji, wydatki te podlegają sfinansowaniu w ramach wydatków bieżących i jako pośrednio związane z działalnością jednostki odnoszone są w pozostałe koszty operacyjne.
W sytuacji opisanej w pytaniu, w mojej ocenie, zachodzi konieczność dokonania zmiany kwalifikacji wydatków z majątkowych na wydatki bieżące. Jednostka powinna złożyć stosowny wniosek w tej sprawie.
W zakresie ewidencji po pierwsze trzeba wyksięgować szklarnie z ewidencji bilansowej:
● wartość dotychczasowego umorzenia księgujemy: strona Wn konta 071 – Umorzenie środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, strona Ma konta 011 – Środki trwałe;
● wartość nieumorzoną księgujemy: strona Wn konta 800 – Fundusz jednostki, strona Ma konta 011 – Środki trwałe;
Następnie trzeba wartość likwidowanej szklarnii ująć w ewidencji pozabilansowej. Robi się to do czasu jej fizycznej likwidacji. Księgowanie jest następujące: strona Wn konta 095 – Środki trwałe w likwidacji. Numer tego konta powinien być zgodny z polityką rachunkowości obowiązującą w danej jednostce. Zaś po zlikwidowaniu szklarnii (protokół odbioru wykonanych prac rozbiórkowych oraz przekazania do utylizacji) dokonujemy wyksięgowania: strona Ma konta 095 – Środki trwałe w likwidacji.
Szczegółowa ewidencja kosztów rozbiórki szklarni oraz ewidencja likwidacji szklarni w związku z postawieniem ich w stan likwidacji (finansowana w ramach wydatków bieżących) powinna przebiegać w sposób przedstawiony na schemacie.
SCHEMAT
Objaśnienia do schematu:
1. LT – likwidacja szklarni – wyksięgowanie z ewidencji bilansowej.
a) wartość dotychczasowego umorzenia: strona Wn konta 071 – Umorzenie środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, strona Ma konta 011 – Środki trwałe;
b) wartość nieumorzona: strona Wn konta 800 - Fundusz jednostki, strona Ma konta 011 - Środki trwałe;
2. PK – ujęcie w ewidencji pozabilansowej wartości likwidowanej szklarni do czasu jej fizycznej likwidacji: strona Wn konta 095 – Środki trwałe w likwidacji (numer konta zgodnie z polityką rachunkowości obowiązującą w jednostce);
3. F-k – faktura wystawiona przez wykonawcę z tytułu prac rozbiórkowych szklarni: strona Wn konta 761 – Pozostałe koszty operacyjne (analityka: par. 427), strona Ma konta 201 – Rozrachunki z dostawcami (analityka: par. 427 i kontrahent);
4. WB – zapłata za fakturę z tytułu prac rozbiórkowych szklarni: strona Wn konta 201 – Rozrachunki z dostawcami (analityka: par. 427 i kontrahent), strona Ma konta 130 – Rachunek bieżący jednostki – subkonto wydatków (analityka: par. 427);
5. F-k – faktura z tytułu sprzedaży materiałów odzyskanych z rozbiórki szklarni: strona Wn konta 221 – Należności z tytułu dochodów budżetowych (analityka: par. 087 i kontrahent), strona Ma konta 760 – Pozostałe przychody operacyjne (analityka: par. 087);
6. WB – wpływ na rachunek dochodów należności z tytułu sprzedanych materiałów odzyskanych z rozbiórki: strona Wn konta 130 – Rachunek bieżący jednostki – subkonto dochodów (analityka: par. 087), strona Ma konta 221 – Należności z tytułu dochodów budżetowych (analityka: par. 087 i kontrahent);
7. PK – wyksięgowanie z ewidencji pozabilansowej zlikwidowanej szklarni (protokół odbioru wykonanych prac rozbiórkowych oraz przekazania do utylizacji): strona Ma konta 095 – Środki trwałe w likwidacji (numer konta zgodnie z polityką rachunkowości obowiązującą w jednostce).
Podstawa prawna
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.). Załącznik nr 3 do rozporządzenia ministra finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 289).