W spółce akcyjnej ABC funkcjonuje 4-osobowa rada nadzorcza. Od marca 2015 r. jej członkowie mają przyznane miesięczne wynagrodzenie z tytułu pełnionej funkcji w wysokości 500 zł. Łącznie dla spółki jest to wydatek 2000 zł miesięcznie. Członkowie rady są obywatelami polskimi, mieszkają w Polsce, nie są pracownikami spółki ani nie są związani ze spółką umowami cywilnoprawnymi, nie prowadzą również działalności gospodarczej. Wypłaty tych wynagrodzeń należnych za marzec spółka ABC dokonała 31 marca 2015 r. Rokiem podatkowym spółki jest rok kalendarzowy, a VAT i zaliczki na CIT rozlicza za okresy miesięczne. Jakie obowiązki z zakresie PIT, CIT i VAT niesie z sobą wypłata tego wynagrodzenia?

ODPOWIEDŹ
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o PIT opodatkowaniu podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c, oraz dochody, od których na podstawie przepisów ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Źródło przychodów
Ustawa o PIT dokonuje specyfikacji źródeł przychodów. Członkowie rady nadzorczej nie są pracownikami spółki ABC ani nie są z nią związani żadną umową cywilnoprawną. Uzyskane przez nich przychody należy zatem zakwalifikować do źródła przychodów, jakim jest działalność wykonywana osobiście, określonego w art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT.
Przychody z działalności wykonywanej osobiście podlegają dalszej specyfikacji w art. 13 ustawy o PIT. Przedmiotowe przychody członków rady należy zakwalifikować do źródła przychodów określonego w art. 13 pkt 7 ustawy o PIT, w myśl którego za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych.
W przedmiotowej sprawie wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji członka rady nadzorczej zostało wypłacone 31 marca 2015 r. i tego dnia powstał u każdego z członków rady przychód w wysokości 500 zł.
Zaliczki na PIT
Podmioty dokonujące świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 7 ustawy o PIT, od osób fizycznych mających miejsce zamieszkania w Polsce są obowiązane jako płatnicy pobierać zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów (dalej: KUP) w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 ustawy o PIT oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy o PIT (tj. składek na ubezpieczenie społeczne potrąconych w roku podatkowym przez płatnika ze środków podatnika), najniższą stawkę podatkową określoną w skali podatkowej, tj. 18 proc.
Koszty uzyskania przychodów określa się w wysokości ustalonej w art. 22 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT (tj. wynoszą 111,25 zł miesięcznie, a za rok podatkowy nie więcej niż 1335 zł). Spółka ABC ma zatem prawo uwzględnić przy ustaleniu dochodu jednego członka rady nadzorczej KUP w wysokości 111,25 zł.
Dochód jednego członka rady nadzorczej za marzec 2015 r. wyniesie zatem 388,75 zł (500 zł – 111,25 zł).
Płatnik ustalając dochód stanowiący podstawę obliczenia zaliczki uwzględnia także zapłacone ze środków podatnika składki na ubezpieczenie społeczne.
Składki na ubezpieczenie społeczne (bez składki na ubezpieczenia chorobowe) potrącone przez płatnika za marzec 2015 r. z wynagrodzenia jednego członka rady wyniosą 56,30 zł [500 zł x (9,76 proc. + 1,5 proc.)]. Zatem dochód stanowiący podstawę obliczenia zaliczki za marzec 2015 r. dla jednego członka rady nadzorczej wyniesie łącznie 332,45 zł (388,75 zł – 56,30 zł), a po zaokrągleniu 332 zł (łączny dochód wszystkich członków rady wyniesie po zaokrągleniu 1328 zł).
Należna zaliczka na PIT od wynagrodzenia za marzec 2015 r. jednego członka rady nadzorczej wyniesie 59,76 zł (332 zł x 18 proc.).
Zaliczkę od tych dochodów zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, pobranej ze środków podatnika przez płatnika. Kwota składki na ubezpieczenie zdrowotne nie może przekroczyć 7,75 proc. podstawy wymiaru tej składki (art. 27b ust. 2 ustawy o PIT).
Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne jednego członka rady nadzorczej wynosi 443,70 zł (500 zł – 56,30 zł). Składka zdrowotna, o która pomniejszamy należną zaliczkę PIT jednego członka rady nadzorczej, wynosi 34,39 zł (443,70 zł x 7,75 proc.).
Zaliczka na PIT od wynagrodzenia jednego członka rady nadzorczej po potrąceniu składki zdrowotnej wyniesie zatem 25,37 zł (59,76 zł – 34,39 zł), a po zaokrągleniu 25 zł. Łączna zaliczka od wszystkich członków rady wyniesie 100 zł (25 zł x 4).
Kalkulacji dokonano przy założeniu, że składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne od tych przychodów zostały potrąacone w marcu 2015 r. i żaden z członków rady nie złożył spółce ABC (płatnikowi) pisemnego oświadczenia o rezygnacji z KUP ani wniosku o stosowanie 32-proc. stawki PIT.
Obowiązki spółki
Spółka ABC jako płatnik powinna:
wprzekazać kwotę pobranych zaliczek na podatek w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki (podatek) na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik właściwy według siedziby płatnika (zob. art. 42 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy o PIT),
wdo końca stycznia roku następującego po roku podatkowym (tj. do 1 lutego 2016 r., gdyż 31 stycznia 2016 r. przypada w niedzielę) przesłać do urzędu skarbowego roczne deklaracje PIT-4R (zob. art. 42 ust. 1a zdanie pierwsze ustawy o PIT),
wdo końca lutego roku następującego po roku podatkowym (tj. do 29 lutego 2016 r.) przesłać podatnikom, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o PIT oraz urzędom skarbowym, którymi kierują naczelnicy właściwi według miejsca zamieszkania podatnika – imienne informacje o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 41 ust. 1, tj. informacje PIT-11 (zob. art. 42 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT).
Od 1 stycznia 2015 r. deklaracje, informacje oraz roczne obliczenie podatku (PIT-8C, PIT-11, PIT-R, IFT-1, PIT-40, PIT-4R, PIT-8AR i IFT-3) składa się urzędowi skarbowemu za pomocą środków komunikacji elektronicznej, zgodnie z przepisami ordynacji podatkowej.
Deklaracje, informacje oraz roczne obliczenie podatku (PIT-8C, PIT-11, PIT-R, IFT-1, PIT-40, PIT-4R, PIT-8AR ) mogą być składane urzędowi skarbowemu w formie dokumentu pisemnego, jeżeli płatnicy wymienieni w art. 35 ust. 10, art. 37 ust. 1, art. 39 ust. 1 i 2, art. 42 ust. 2 i art. 42e ust. 6 ustawy o PIT lub podmioty wymienione w art. 39 ust. 3 i 4 oraz art. 42a ustawy o PIT są obowiązani sporządzić informację lub roczne obliczenie podatku za dany rok dla nie więcej niż 5 podatników.
Rozumiem, że spółka ABC składa deklaracje PIT-4R oraz informacje PIT-11 w formie elektronicznej.
WAŻNE
Członkowie rady nadzorczej uzyskany z tytułu pełnienia tych funkcji przychód i pobraną zaliczkę na podatek dochodowy powinni wykazać w zeznaniu rocznym, które będą składać za 2015 r.
Ponadto spółka powinna mieć na uwadze, że deklarację PIT-4R sporządza tylko jedną (ujmuje w niej m.in. pobrane zaliczki od wynagrodzeń wszystkich członków rady nadzorczej) i składa ją do urzędu skarbowego właściwego dla jej siedziby, a informacje PIT-11 za okresy roczne sporządza odrębnie dla każdego podatnika (członka rady nadzorczej) i przekazuje urzędowi skarbowemu właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika oraz podatnikowi.
Uwaga
Kwota wypłacanego wynagrodzenia przekracza 200 zł, nie jest zatem możliwe pobranie zryczałtowanego podatku dochodowego.
CIT
Stosownie do art. 15 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy o CIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia ich źródła, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.
Z kolei zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 38a ustawy o CIT nie uważa się za KUP wydatków na rzecz osób wchodzących w skład rad nadzorczych, komisji rewizyjnych lub organów stanowiących osób prawnych oraz spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3 pkt 1 ustawy o CIT, z wyjątkiem wynagrodzeń wypłacanych z tytułu pełnionych funkcji.
Zatem wynagrodzenie wypłacone członkom rady nadzorczej z tytułu pełnienia przez nich funkcji członka tej rady stanowić będzie dla spółki akcyjnej KUP w dacie dokonania wypłaty lub jej postawienia do dyspozycji członka rady nadzorczej, stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 57 ustawy o CIT, czyli 31 marca 2015 r.
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że wszyscy członkowie rady nadzorczej są obywatelami polskimi zamieszkałymi w Polsce. Nie dotyczy ich zatem przepis art. 16 ust. 1 pkt 57b ustawy o CIT, który stanowi, że nie uważa się za KUP należnych, wypłaconych, dokonanych lub postawionych do dyspozycji wypłat, świadczeń oraz innych należności z tytułów określonych w art. 12 ust. 1 i art. 13 pkt 2, 5 i 7-9 ustawy o PIT cudzoziemcowi, który w okresie świadczenia pracy lub wykonywania osobiście działalności na terytorium Polski nie posiadał ważnego, wymaganego na podstawie odrębnych przepisów, dokumentu uprawniającego do pobytu na terytorium Polski, a także składek z tytułu tych należności w części finansowanej przez płatnika oraz zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, wypłacanych przez zakład pracy temu cudzoziemcowi.
Zatem wypłacone 31 marca 2015 r. wynagrodzenie członkom rady nadzorczej w łącznej wysokości 2000 zł stanowić będzie dla spółki ABC koszt uzyskania przychodów.
Kosztem uzyskania przychodów będą dla spółki ABC również zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne w części finansowanej ze środków płatnika, tj. środków spółki ABC.
Składki na ubezpieczenie społeczne w części finansowanej przez płatnika od wynagrodzenia jednego członka rady nadzorczej wynoszą 85,95 zł. Łączny koszt z tego tytułu wyniesie zatem 343,80 zł (85,95 zł x 4). Na potrzeby kalkulacji założę, że także składki te spółka ABC opłaci 31 marca 2015 r., a zatem będą one kosztem w marcu 2015 r.
Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów nieopłaconych do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składek, z zastrzeżeniem art. 16 ust. 1 pkt 40 oraz art. 15 ust. 4h ustawy o CIT, określonych w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w części finansowanej przez płatnika składek (art. 16 ust. 1 pkt 57as ustawy o CIT). Łączne koszty spółki ABC w marcu 2015 r. związane z wypłatą wynagrodzeń członkom rady nadzorczej i należnych składek ZUS wyniosą zatem 2343,80 zł.
VAT
Wypłata przedmiotowego wynagrodzenia (pieniężnego) członkom rady nadzorczej spółki akcyjnej jest całkowicie neutralna na gruncie VAT i nie wywołuje tutaj żadnych skutków.
Schemat rozliczenia spółki ABC*
1. Jaki podatek wystąpi
PIT: 100 zł
CIT (koszty uzyskania przychodów): 2343,80 zł
VAT: nie wystąpi (ani podatek należny, ani podatek naliczony)
2. Jaka jest podstawa opodatkowania
PIT: w stosunku do jednego członka rady nadzorczej
Przychód – 500 zł
Koszty uzyskania przychodów – 111,25 zł
Składki na ubezpieczenie społeczne potrącane przez płatnika ze środków członka rady nadzorczej – 56,30 zł
Dochód stanowiący podstawę obliczenia zaliczki (po zaokrągleniu) 332 zł (500 zł – 111,25 zł – 56,30 zł)
Należna zaliczka PIT – 59,76 zł (332 zł x 18 proc.)
Potrącana składka zdrowotna – 34,39 zł
Zaliczka PIT do wpłaty (po zaokrągleniu) – 25 zł (59,76 zł – 34,39 zł)
Łączna zaliczka PIT od wynagrodzeń za marzec 2015 r. wszystkich członków rady nadzorczej – 100 zł (25 zł x 4)
CIT: tylko koszty uzyskania przychodów – 2343,80 zł
3. Jaka jest stawka podatku
PIT: 18 proc.
CIT: 19 proc. (z uwagi na fakt, że z tytułu tej czynności
po stronie spółki ABC wystąpią jedynie koszty,
nie stosujemy bezpośrednio do tej czynności tej stawki podatku).
4. Ile wyniesie podatek
PIT: łącznie – 100 zł
5. W jakiej deklaracji wykazać podatek
PIT – pobraną zaliczkę wykazujemy w deklaracji PIT-4R (poz. 117 część C.9. Zaliczki na podatek pobrane od świadczeń z tytułu działalności określonej w art. 13 pkt 2 i 4–9 oraz w art. 18 ustawy o PIT).
Poza tym należy sporządzić dla każdego członka rady nadzorczej PIT-11 [część E wiersze 6 Działalność wykonywana osobiście, o której mowa w art. 13 pkt 2, 4, 6 (z wyjątkiem czynności wymienionych w wierszu 7) i 7–9 ustawy o PIT, w tym umowy-zlecenia i o dzieło].
CIT – nie ma obowiązku składać deklaracji zaliczkowej. Spółka powinna jednak uwzględnić koszty uzyskania przychodów przy obliczeniu zaliczki na podatek dochodowy, podlegający wpłacie do urzędu skarbowego, a po zakończeniu roku podatkowego uwzględnić w zeznaniu rocznym CIT-8 po stronie przychodów.
6. Termin złożenia deklaracji
PIT-4R: do 2 lutego 2016 r.
PIT-11: do 29 lutego 2016 r.
CIT-8: do 31 marca 2016 r.
* Schemat rozliczenia podatku nie uwzględnia wydatków ponoszonych przez spółkę ABC – w PIT, CIT i VAT.
Podstawa prawna
Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 851).
Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.).
Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).
Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.).
Więcej