Rozstrzygając ponownie kwestię zwolnienia z podatku dywidendy wypłaconej przez cypryjską spółkę, organ podatkowy powinien uwzględnić uzyskaną przez podatnika korzystną dla niego interpretację – wyjaśnił Naczelny Sąd Administracyjny w trzech wyrokach.

Zapadły one w sprawach trzech wspólników spółki z o.o., którzy otrzymali w 2012 r. dywidendę z utworzonej przez nich na Cyprze transparentnej spółki osobowej. Uzyskali wtedy korzystne dla siebie interpretacje, w których fiskus potwierdził, że cypryjska spółka stanowi zagraniczny zakład. To oznaczało, że dywidenda wypłacona przez ten zakład podlegała opodatkowaniu na Cyprze i nie mogła być po raz drugi opodatkowana w Polsce.
Mimo to, w toku późniejszych kontroli, organy podatkowe zakwestionowały rozliczenia wspólników. Kontrolerzy uznali, że wydane już interpretacje nie chronią, ponieważ przedstawiony we wnioskach stan faktyczny odbiega od rzeczywistego. Według skarbówki dywidenda została w rzeczywistości wypłacona przez polską spółkę i powinna zostać opodatkowana w Polsce.

Kwestie procesowe

NSA odniósł się w pierwszej kolejności do aspektów procesowych każdej z tych spraw ze względu na działania organów podatkowych.
Sąd zwrócił uwagę na to, że każdy ze wspólników znalazł się w innej sytuacji prawnej, ponieważ ich sprawami zajmowały się w różnych terminach różne organy podatkowe (ze względu na właściwość miejscową). W każdym przypadku sięgano też po inne środki.
NSA wyjaśnił, jak rozlicza koszty deweloper
NSA wyjaśnił, jak rozlicza koszty deweloper

Zobacz również
W pierwszej sprawie (sygn. akt II FSK 1399/20) fiskus zakwestionował rozliczenia wspólnika na podstawie art. 199a ordynacji podatkowej, czyli klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Organ podatkowy uznał, że podejmowane przez wspólnika działania były pozorne i prowadzone jedynie po to, by unikać zapłaty podatku. Zakwestionował to następnie organ II instancji, bo stwierdził, że zastosowanie w tym przypadku art. 199a było nieprawidłowe. Zmienił więc podstawę prawną rozstrzygnięcia, ale nie zmienił samego wyniku.
Rozstrzygnięcie to podtrzymał następnie WSA w Opolu (sygn. akt I SA/Op 444/19).
NSA uchylił wyrok sądu I instancji (sygn. akt II FSK 1399/20). Orzekł, że doszło do naruszenia zasady dwuinstancyjności postępowania (art. 127 i art. 233 par. 2 ordynacji podatkowej).
– Organ odwoławczy nie może zastępować w postępowaniach organu I instancji – uzasadniał sędzia Jan Rudowski. Wyjaśnił, że organ II instancji powinien był uchylić zaskarżoną decyzję i wskazać, jak powinno być przeprowadzone postępowanie przed organem I instancji. Dlatego NSA przekazał tę sprawę do ponownego rozpoznania.

Co z przedawnieniem

W sprawie dotyczącej drugiego wspólnika NSA również uchylił wyrok sądu I instancji (sygn. akt I SA/Op 360/20) i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania przez organ podatkowy. Zwrócił uwagę, że sprawa ta przedawniła się z końcem 2018 r., a decyzja została wydana w 2019 r.
W ocenie NSA nie zostało wyjaśnione, czy doszło do zawieszenia biegu terminu przedawnienia, co narusza art. 70 par. 6 pkt 1 ordynacji (sygn. akt II FSK 709/21).

Niedozwolone postępowanie

Jeszcze inny przebieg miała sprawa trzeciego wspólnika. NSA zgodził się z wyrokiem WSA w Opolu (sygn. akt I SA/Op 236/20) i oddalił skargę kasacyjną fiskusa (II FSK 921/21).
W tym wypadku zaczęło się od sporu o odliczenie darowizny. W 2014 r. organ podatkowy zakwestionował rozliczenie wspólnika za 2012 r. Podatnik wygrał w sądach po kilku latach i dopiero w 2019 r. fiskus – na podstawie materiałów dowodowych zgromadzonych w sprawie darowizny – zażądał podatku od dywidendy.
– Należy zgodzić się z sądem I instancji, że na takie postępowanie nie można pozwolić – zaznaczył sędzia Rudowski.

Rola interpretacji

Za istotne w każdej z tych spraw NSA uznał to, że podatnicy występowali o wydanie indywidualnej interpretacji w swojej własnej sprawie. Otrzymali potwierdzenie, że wypłata dywidendy nie jest opodatkowana w Polsce. Dlatego przy ponownej ocenie każdej z tych spraw organy podatkowe będą musiały zmierzyć się z aspektem ochrony prawnej wynikającej z interpretacji – uznał NSA.
– Bez wątpienia te interpretacje, w których stanowisko podatnika zostało uznane za prawidłowe, powinny wpływać na treść wydanych rozstrzygnięć – stwierdził sędzia Rudowski.

Zakład na Cyprze

Sędzia odniósł się także do meritum tych trzech spraw. Wyjaśnił, że zgodnie z art. 5 polsko-cypryjskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania spółka osobowa jest zakładem. Taką odpowiedź otrzymał też polski fiskus od cypryjskiej administracji podatkowej, do której wystąpił w związku z prowadzonymi w tych sprawach postępowaniami.
– W tym zakresie ukształtowała się jednolita linia orzecznicza NSA. Wynika z niej, że jeżeli obywatel Cypru zarejestruje spółkę osobową na terenie Polski, to jest to zakład w rozumieniu art. 5 umowy – powiedział sędzia Rudowski.
Dodał, że potwierdziły to również organy podatkowe w interpretacjach indywidualnych wydanych wspólnikom spółki z o.o., z tym że w zakresie zakładu utworzonego na Cyprze.
Sędzia przypomniał, że art. 25 polsko-cypryjskiej umowy nakazuje równe traktowanie podmiotów. Dlatego – w ocenie NSA – skoro spółka zarejestrowana w Polsce przez obywatela Cypru jest zakładem, to nie można przyjmować, że odpowiednia spółka na terenie Cypru nim nie jest.©℗

orzecznictwo

Wyroki NSA z 2 lutego 2023 r., sygn. akt II FSK 1399/20, FSK 709/21, II FSK 921/21 wwwv.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia