Jeżeli nadpłata powstała w wyniku niezgodnego z prawem wyliczenia przez organ podatkowy odsetek za zwłokę, to podatnikowi należy się oprocentowanie niezależnie od tego, czy organ wydał wcześniej decyzję, czy tylko postanowienie – orzekł WSA w Warszawie.

– To precedensowy wyrok. Dotyczy on niejednoznacznych przepisów ordynacji podatkowej, które nie dają jasnej odpowiedzi, czy w sytuacji, gdy uchylone zostało postanowienie o zaliczeniu wpłaty na poczet zobowiązania, podatnikowi należy się oprocentowanie nadpłaty – mówi radca prawny Ireneusz Krawczyk.
Chodziło o spółkę, której naczelnik urzędu skarbowego wydał decyzję, nakazując zapłatę VAT. Spółka od razu uregulowała to zobowiązanie wraz z odsetkami. Po latach sądowych sporów okazało się, że w postanowieniu o rozksięgowaniu wpłaty organ źle naliczył odsetki, bo nie uwzględnił wszystkich okresów bezodsetkowych.
Ostatecznie sąd administracyjny stwierdził nieważność tego postanowienia. Naczelnik urzędu zwrócił więc podatnikowi niesłusznie naliczone odsetki, które trzymał przez kilka lat. Odmówił jednak wypłaty oprocentowania, bo twierdził, że nie ma do tego jasnej podstawy prawnej. Zwrócił uwagę na to, że w świetle art. 78 par. 3 ust. 1 ordynacji podatkowej obowiązek oprocentowania nadpłaty powstaje w wyniku stwierdzenia nieważności decyzji, a nie postanowienia.
Innego zdania była spółka. Uważała, że w jej przypadku art. 78 par. 3 ust. 1 ordynacji należy zastosować przez analogię. Wskazywała, że zarówno w tym przepisie, jak i w stanie faktycznym mamy do czynienia z nadpłatą, bezprawnym zatrzymaniem pieniędzy spółki oraz stwierdzeniem nieważności działania organu. – Należy więc uznać, że stan faktyczny wypełnia materialnoprawne przesłanki normy prawnej – argumentował pełnomocnik spółki.
Tłumaczył, że posługując się zwrotem „decyzja”, ustawodawca odniósł się wprost do podstawowej formy, jaką przybiera działanie administracji. Ale działanie to może mieć również inną formę – postanowienia. Takie postanowienie również może być źródłem powstania nadpłaty podlegającej oprocentowaniu – argumentował pełnomocnik.
Podkreślał także, że przy stosowaniu analogii z ustawy istotne jest, aby różnice dotyczyły elementów nieistotnych z punktu widzenia celu normy prawnej. W tym przypadku jedyna różnica dotyczyła strony formalnej, a nie materialnoprawnej – przekonywał.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie podzielił ten pogląd i uchylił decyzję o odmowie wypłaty oprocentowania.
– Organy podatkowe często poprzestają na wykładni literalnej i nie stosują innych metod wykładni, jeśli prowadzą one do korzystnych dla podatnika skutków. W takiej sytuacji najchętniej przerzucają ciężar dokonania takiej wykładni na sądy administracyjne – komentuje sprawę Ireneusz Krawczyk. Wyrok jest nieprawomocny. ©℗

orzecznictwo

Wyrok WSA w Warszawie z 19 października 2022 r., sygn. akt III SA/Wa 550/22 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia