Jeżeli ustawa nowelizująca nie zawiera przepisów przejściowych, przyjmuje się, że zastosowanie mają bezpośrednio nowe przepisy – orzekł NSA.
Sprawa dotyczyła spółki, której prezydent Warszawy odmówił wszczęcia postępowania o stwierdzenie nadpłaty. Chodziło o podatek od nieruchomości. Postanowienie prezydenta utrzymało w mocy Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Warszawie. Powodem odmowy – według obu organów – było przedawnienie.
Spór toczył się o to, czy faktycznie do niego doszło. Spółka złożyła bowiem wniosek o stwierdzenie nadpłaty w 2009 r., a w tym roku właśnie weszła w życie nowelizacja ordynacji podatkowej (Dz.U. z 2008 r. nr 209, poz. 1318). Zmieniła ona zasady liczenia pięcioletniego terminu przysługującego na zwrot nadpłaty podatku.
Przed 1 stycznia 2009 r., jeśli zobowiązanie powstało z mocy prawa (a to dotyczy np. podatku od nieruchomości płaconego przez firmy), to prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty wygasało po upływie 5 lat od dnia złożenia przez podatnika zeznania (deklaracji).
Spółka złożyła deklarację 15 stycznia 2004 r., co oznaczało, że prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty wygasło 15 stycznia 2009 r. Wtedy minęło 5 lat, licząc od dnia złożenia deklaracji. Tymczasem spółka wystąpiła o stwierdzenie nadpłaty dopiero 30 listopada 2009 r. Z tego powodu oba organy odmówiły jej wszczęcia postępowania.
Problem polegał jednak na tym, że 1 stycznia 2009 r. zmienił się przepis w tym zakresie. Od tej pory prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty wygasa po upływie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego (art. 79 par. 2 ordynacji). W tym wypadku zobowiązanie podatkowe przedawniało się z końcem 2009 r. To oznaczałoby, że spółka zmieściła się w terminie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że rację w tej sprawie miały organy podatkowe. Zwrócił uwagę na to, że termin wygaśnięcia prawa do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty jest terminem prawa materialnego. W przypadku takich przepisów, jeżeli nie ma przepisów przejściowych, to co do zasady stosuje się przepisy obowiązujące w dniu zaistnienia zdarzenia. W tym wypadku – w dniu nadpłaty. Skoro więc nadpłata powstała w 2004 r., to należało stosować stary przepis.
Nie zgodził się z tym Naczelny Sąd Administracyjny i uchylił w całości zarówno wyrok WSA, jak i postanowienia SKO oraz prezydenta Warszawy. Stwierdził, że milczenie ustawodawcy w kwestii przepisów przejściowych należy uznać za przejaw jego woli, by bezpośrednio działało nowe prawo. Ponieważ prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty nie wygasło w momencie wejścia w życie nowych przepisów- czyli 1 stycznia 2009 r. – to po zmianie przepisów do wniosku o stwierdzenie nadpłaty złożonego po tej dacie powinny mieć zastosowanie nowe przepisy – orzekł NSA.
Kiedy można się domagać nadpłaty w podatku od nieruchomości
Obecnie
Art. 79 par. 2 ordynacji podatkowej: prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty wygasa po upływie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego
Przed 1 stycznia 2009 r.
Art. 79 par. 2 pkt 2 ordynacji podatkowej: prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty wygasa w przypadkach, o których mowa w art. 75 par. 2 pkt 1 lit. a i b oraz w pkt 2 lit. a i b – po upływie 5 lat od dnia złożenia zeznania (deklaracji)
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 3 marca 2015 r., sygn. akt II FSK 287/13. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia