Dywidenda przyznana po śmierci członka spółdzielni, ale za rok, gdy jeszcze żył, podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn, a nie o podatku dochodowym – potwierdził dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej.

Wcześniej prezentował inne stanowisko, ale zmienił je wskutek orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Z pytaniem wystąpiła kobieta, której ojciec posiadał udziały w spółdzielni. Mężczyzna zmarł w czerwcu 2020 r., a we wrześniu 2020 r. walne zgromadzenie spółdzielni podjęło uchwałę o wypłacie dywidendy za 2019 r.
Spadkobierczyni chciała się upewnić, że od otrzymanej przez nią kwoty dywidendy nie zapłaci 19-proc. podatku dochodowego, tylko będą miały tu zastosowanie przepisy o podatku od spadków i darowizn (przewidują one zwolnienie dla członków najbliższej rodziny).
Nie zgodził się z nią dyrektor KIS (interpretacja z 11 marca 2021 r. sygn. 0111-KDIB2-2.4015.3.2021.3.MM). Stwierdził, że sposób opodatkowania dywidendy otrzymanej przez spadkobiercę zależy od tego, czy uchwała o podziale zysku spółdzielni zapadła przed, czy po śmierci członka spółdzielni (spadkodawcy).
Jeżeli uchwała zapadła przed śmiercią spadkodawcy, to przychód z dywidendy podlega ustawie o podatku od spadków i darowizn, bo w dniu powzięcia tej uchwały uprawnionym do dywidendy za dany rok obrotowy jest spadkodawca – wyjaśnił dyrektor KIS.
Jeżeli natomiast uchwała zapadła po jego śmierci, to uprawnionym do dywidendy jest spadkobierca i w takiej sytuacji dywidenda nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, bo nie wchodzi ona do masy spadkowej – stwierdził organ.
Takiego samego zdania był Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie.
Nie zgodził się z tym jednak Naczelny Sąd Administracyjny (wyrok z 29 kwietnia 2022 r., sygn. akt III FSK 4565/21). Orzekł, że dywidenda należna za okres życia członka spółdzielni wchodzi w skład spadku po nim.
Wyjaśnił, że dziedziczeniu podlegają również prawa niewymagalne i nieskonkretyzowane (czyli ekspektatywy). „Skoro spadkobierca wstępuje w sytuację prawną swojego poprzednika (spadkodawcy), to stan oczekiwania (ekspektatywa powstania prawa) przechodzi na niego drogą dziedziczenia” – wskazał NSA.
Zwrócił uwagę na to, że w dniu śmierci ojca podatniczki (23 czerwca 2020 r.) rok obrotowy 2019 był już zamknięty. Spółdzielnia dysponowała nadwyżką za ten rok i była zobowiązana, zgodnie ze statutem, wypłacić dywidendy swoim członkom. Gdyby tego nie zrobiła, to ojciec podatniczki, gdyby żył, mógłby wystąpić do sądu z żądaniem wypłaty nadwyżki bilansowej, na podstawie art. 77 par. 2 prawa spółdzielczego – wyjaśnił NSA. Orzekł więc, że wskutek śmierci spadkodawcy prawo do dywidendy za 2019 r. weszło do spadku po nim (z dniem 23 czerwca 2020 r.), a skonkretyzowało się z chwilą podjęcia w spółdzielni uchwały o podziale zysku.
Wskutek tego wyroku dyrektor KIS musiał wydać nową interpretację, w której potwierdził, że dywidenda wypłacona spadkobierczyni podlega regułom ustawy o podatku od spadków i darowizn. ©℗
Interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 25 października 2022 r., sygn. 0111-KDIB2-2.4015.3.2021.10.MM