Postanowienie komornika o umorzeniu postępowania egzekucyjnego wobec jednej wierzytelności nie wystarczy, aby zaliczyć do kosztów podatkowych także inne należności niezapłacone przez tego samego dłużnika – wyjaśnił dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji.
Uznał w niej również, że ta sama zasada dotyczy odpisów na straty kredytowe utworzonych na pokrycie nieściągalnych kredytów lub pożyczek. Warunki ich zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu muszą zostać spełnione odrębnie.
Podobnego zdania są sądy administracyjne, m.in. NSA w wyrokach z 17 lipca 2018 r. (sygn. akt II FSK 1912/16), z 5 grudnia 2017 r. (II FSK 3151/15) i z 19 lipca 2017 r. (II FSK 1680/15) oraz warszawski WSA w prawomocnym orzeczeniu z 22 października 2019 r. (III SA/Wa 230/19).
W najnowszej interpretacji chodziło o bank, który w ramach prowadzonej działalności udzielał klientom kredytów i pożyczek. Niektórzy korzystali z kilku jego produktów, co oznaczało, że jeśli nie spłacali zobowiązań w terminie, bank miał kilka wierzytelności wobec tego samego podmiotu. Próbował je wyegzekwować, ale zdarzało się, że komornik umarzał postępowanie egzekucyjne po ustaleniu, że dłużnik nie posiada żadnego majątku. Udokumentowanie w ten sposób nieściągalne wierzytelności mogą być zaliczone do kosztów podatkowych (zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 25 i art. 16 ust. 2 pkt 1 ustawy o CIT).
Bank argumentował we wniosku o interpretację, że postanowienie komornika automatycznie potwierdza nieściągalność innych wierzytelności przysługujących od tego samego dłużnika. Wskazywał, że w sytuacji, gdy chce zaliczyć do kosztów podatkowych odpisy na pokrycie niespłacanych dłużej niż przez 12 miesięcy wierzytelności, wystarczy, iż uzyska prawomocne orzeczenie sądowe i na jego postawie rozpocznie postępowanie egzekucyjne wobec wierzytelności. To pozwoli mu zaliczyć do kosztów również odpisy tworzone na pokrycie innych wierzytelności zgodnie z art. 16a ust. 2a pkt 2 lit. c ustawy o CIT. Bank przekonywał we wniosku o interpretację, że postanowienie o nieściągalności wierzytelności dotyczy sytuacji majątkowej dłużnika w odniesieniu do każdego ciążącego na nim zobowiązania. Słowem, skoro udowodniono, że nie ma on środków na spłatę jednego długu, to tym bardziej nie ureguluje pozostałych. Wnioskodawca zwrócił również uwagę, że wszczynanie kolejnych postępowań egzekucyjnych, aby uprawdopodobnić nieściągalność pozostałych wierzytelności, byłoby nieekonomiczne.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał inaczej. Wyjaśnił, że nieściągalność każdej z wierzytelności musi zostać uprawdopodobniona zgodnie z warunkami określonymi w art. 16 ust. 2 ustawy o CIT. To zaś oznacza, że dla każdej z wierzytelności powinno zostać wydane odrębne postanowienie o jej nieściągalności i nieściągalność każdej z nich powinna być odrębnie potwierdzona prawomocnym postanowieniem sądu, po czym rozpoczęte byłoby postępowanie egzekucyjne. Jeśli warunki nie zostaną spełnione dla każdej z wierzytelności, to ani one, ani odpisy na ich pokrycie nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodu – podsumował.
Interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 16 września 2022 r. (sygn. 0111-KDIB1-2.4010.418.2022.2.AW)