Co powinno zawierać sprawozdanie finansowe za 2014 rok?

Dlatego niniejsze opracowanie podpowiada, na co należy zwrócić uwagę, aby prawidłowo wywiązać się z obowiązków sprawozdawczych. Wskazuje, co jest szczególnie istotne, tak aby przygotowane sprawozdanie finansowe rzetelnie i jasno przedstawiało sytuację majątkową i finansową jednostki.

Roczne sprawozdanie finansowe za 2014 rok powinno być sporządzone w terminie nie późniejszym niż trzy miesiące od dnia bilansowego. Oznacza to, że jednostki, których rok obrotowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym, powinny przygotować je do 31 marca.

Sprawozdanie finansowe za 2014 r.: Jakich błędów unikać?

Za 2014 rok może być ono przygotowane co do zasady jako sprawozdanie:

● dwuelementowe dla jednostek mikro (pisaliśmy o nim w nr 31 w cz. 1 dodatku specjalnego),

● trzyelementowe w wersji uproszczonej dla innych jednostek niż mikro,

● trzyelementowe w wersji bez uproszczeń prezentacyjnych,

● pięcioelementowe w przypadku poddawania sprawozdania badaniu przez biegłego rewidenta.

Są oczywiście wyjątki od powyższego schematu. Na przykład spółka akcyjna, w której akcjonariusze podjęli decyzję o sporządzaniu sprawozdania według kryteriów mikro, musi je przedstawić do badania przez biegłego rewidenta, a i tak sporządzone tu będzie sprawozdanie dwuelementowe.

Za dopełnienie obowiązku sprawozdawczego odpowiada kierownik jednostki, co wynika z art. 52 ust. 1 ustawy o rachunkowości. Nawet jeśli np. biuro rachunkowe nie otrzymało terminowo wszystkich dokumentów i innych danych niezbędnych do sporządzenia sprawozdania, to odpowiedzialność ponosi w tym zakresie właśnie kierownik.

Ponadto to kierownik przedstawia sprawozdanie finansowe właściwym organom, zgodnie z obowiązującymi jednostkę przepisami prawa, postanowieniami statutu lub umowy. Tymi organami są:

● rada nadzorcza lub komisja rewizyjna, jeśli zostały powołane – w celu zaopiniowania,

● organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe – w zależności od formy organizacyjno-prawnej jednostki, np. walne zgromadzenie, zgromadzenie udziałowców, wspólnicy – w celu zatwierdzenia.

Co powinno zawierać

Sprawozdanie finansowe sporządzane przez każdą jednostkę ma prezentować skutki zdarzeń z 2014 roku. Najważniejsze jest ich prawidłowe ujęcie we właściwych elementach

Sprawozdanie sporządza się w języku polskim i walucie polskiej (art. 45 ust. 5 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości; t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm., dalej: ustawa o rachunkowości).

Elementy, które należy uwzględnić, przygotowując je, przedstawia tabela 1. Zaznaczyć należy, iż jednostki sporządzające sprawozdanie 3- lub 5-elementowe mogą przygotować je w uproszczonej formie, ograniczając się w bilansie oraz rachunku zysków i strat jedynie do pozycji wskazanych w załączniku nr 1 do ustawy o rachunkowości rzymskimi cyframi i dużymi literami oraz najważniejszych zagadnień w informacji dodatkowej.

Takie prawo przysługuje jednostkom innymi niż emitenci papierów wartościowych, które w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe (2014 r.) oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy (2013 r.) nie osiągnęły dwóch z następujących trzech wielkości określonych w art. 50 ust. 2 ustawy o rachunkowości:

1) średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło nie więcej niż 50 osób,

2) suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego w walucie polskiej nie przekroczyła równowartości 2 000 000 euro, tj.:

na koniec 2013 r. – 2 000 000 euro × 4,1472 zł/euro = 8 294 400 zł,

na koniec 2014 r. – 2 000 000 euro × 4,2623 zł/euro = 8 524 600 zł,

3) przychody netto ze sprzedaży produktów i towarów oraz operacji finansowych w walucie polskiej nie przekroczyły równowartości 4 000 000 euro, tj.:

w 2013 r. – 4 000 000 euro × 4,1472 zł/euro = 16 588 800 zł,

w 2014 r. – 4 000 000 euro × 4,2623 zł/euro = 17 049 200 zł.

Zakres informacyjny sprawozdania dla jednostek innych niż jednostki mikro został określony w:

● art. 46 ust. 5 ustawy o rachunkowości – dla bilansu,

● art. 47 ust. 4 ustawy o rachunkowości – dla rachunku zysków i strat,

● art. 48 ust. 2 ustawy o rachunkowości – dla informacji dodatkowej,

● art. 48a ust. 1 ustawy o rachunkowości – dla zestawienia zmian w kapitale własnym,

● art. 48b ust. 1 ustawy o rachunkowości – dla rachunku przepływów pieniężnych.

We wszystkich wymienionych przepisach znajduje się stwierdzenie, że wskazany element sprawozdania powinien zawierać informacje w zakresie ustalonym. Oznacza to, że ustawa o rachunkowości nie zawiera wzorów elementów sprawozdania finansowego, ale zakres informacji, które powinny być w nim zaprezentowane.

Podpis

Sprawozdanie finansowe (wszystkie jego części składowe) podpisuje – podając datę podpisu – osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych oraz kierownik jednostki. Jeżeli jednostką kieruje organ wieloosobowy, sprawozdanie finansowe podpisują wszyscy członkowie tego organu.

Data podpisania sprawozdania finansowego – wszystkich części składowych – powinna być taka sama. Jest to szczególnie istotne, jeśli w jednostce wystąpiły zdarzenia po dniu bilansowym i sprawozdanie finansowe, a właściwie jego elementy były zmieniane. Wówczas powinno się sporządzić nowe sprawozdanie finansowe (wszystkie elementy) i uprawnione osoby, podpisując to sprawozdanie, podają nową datę podpisu.

Nie ma obowiązku podpisywania każdej strony wchodzącej w skład sprawozdania finansowego, np. każdej strony, zazwyczaj wielostronicowych, dodatkowych informacji i objaśnień.

Podpisanie sprawozdania oznacza potwierdzenie jego zawartości i wzięcie odpowiedzialności za zaprezentowane treści. Ustawa o rachunkowości przewiduje możliwość złożenia odmowy podpisu z istotnych powodów.

Osoba odmawiająca złożenia podpisu na sprawozdaniu finansowym zobowiązana jest przedłożyć pisemne uzasadnienie, które należy dołączyć do sprawozdania finansowego (art. 52 ust. 2 ustawy o rachunkowości). Odmowa podpisu nie rzutuje w żadnym stopniu na jakość i ocenę całokształtu sprawozdania finansowego. Jest jedynie swego rodzaju zabezpieczeniem osoby, która nie brała lub brała w niewystarczającym stopniu udział w prowadzeniu ksiąg i pracach sprawozdawczych.

Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, spółki akcyjne oraz spółdzielnie są obowiązane do udostępnienia wspólnikom, akcjonariuszom lub członkom rocznego sprawozdania finansowego i sprawozdania z działalności jednostki (art. 68 ustawy o rachunkowości).

Uczestnicy zgromadzenia zatwierdzającego muszą mieć możliwość zapoznania się z danymi zawartymi w tym sprawozdaniu i rozważenia, czy należy takie sprawozdanie zatwierdzić i, ewentualnie, zgodzić się na propozycje podziału wyniku finansowego.

Jeżeli sprawozdanie finansowe podlega obowiązkowi badania, powinna być zaprezentowana również opinia wraz z raportem biegłego rewidenta. Informacje te kierownik jednostki jest obowiązany udostępnić najpóźniej na 15 dni przed zgromadzeniem wspólników, walnym zgromadzeniem akcjonariuszy lub walnym zgromadzeniem członków albo przedstawicieli członków spółdzielni.

Spółka akcyjna udostępnia ponadto akcjonariuszom sprawozdanie rady nadzorczej i komisji rewizyjnej.

Właściwa prezentacja

Z ustawy o rachunkowości wynika obowiązek wykazywania w sprawozdaniu finansowym danych za bieżący okres (dane sprawozdawcze) oraz danych porównawczych (za poprzedni rok obrotowy) – zob. art. 46 ust. 1, art. 47 ust. 1, art. 48a i art. 48b ustawy o rachunkowości.

Przepisy te określają, że:

● w bilansie – wykazuje się stany aktywów i pasywów na dzień kończący bieżący i poprzedni rok obrotowy,

● w rachunku zysków i strat, zestawieniu zmian w kapitale (funduszu) własnym, rachunku przepływów pieniężnych – wykazuje się dane za bieżący i poprzedni rok obrotowy.

W przypadkach szczególnych, kiedy bieżący rok obrotowy różni się od okresu porównawczego, należy dane porównawcze „sprowadzić do wspólnego mianownika”. [przykład 1]

Różna długość okresów sprawozdawczych prezentowanych w sprawozdaniu finansowym nie narusza ciągłości stosowania przyjętych zasad rachunkowości. O długości okresów sprawozdawczych jednostka powinna poinformować we wprowadzeniu do sprawozdania finansowego. Jeżeli jednak, zdaniem jednostki, prezentowanie w rachunku zysków i strat oraz w rachunku przepływów pieniężnych danych za okresy o różnej długości mogłoby utrudnić użytkownikom wykorzystanie sprawozdań finansowych do celów analitycznych, to może ona przedstawić dane porównawcze (wynikające z ksiąg rachunkowych) w rachunku zysków i strat oraz w rachunku przepływów pieniężnych, a dane – za okres o długości odpowiadającej długości okresu sprawozdawczego ujawnić w dodatkowych informacjach i objaśnieniach, wraz z danymi wykazanymi w sprawozdaniu finansowym.

Wykazywanie danych porównawczych zwiększa liczbę informacji o danej jednostce, ułatwia ocenę jej sytuacji majątkowej i finansowej. Dane porównawcze pozwalają także określić i ocenić tendencje w niej występujące.

Z ustawy o rachunkowości wynika następująca kolejność prezentacji danych w rocznym sprawozdaniu finansowym:

● w pierwszej kolumnie wykazuje się dane bieżące (sprawozdawcze), natomiast

● w drugiej – dane dotyczące poprzedniego roku (porównawcze).

Wykazywanie danych w odwrotnej kolejności nie będzie jednak sprzeczne z ustawą o rachunkowości – decyzję w tej sprawie powinien podjąć kierownik jednostki.

PRZYKŁAD 1

Zmiana roku

W maju 2013 r. wspólnicy spółki z o.o. zdecydowali o zmianie roku obrotowego. Dotychczasowy rok obrotowy trwał od października danego roku do końca września następnego roku. Nowy rok obrotowy będzie trwał od stycznia do grudnia danego roku. Pierwszy po zmianie rok obrotowy obejmował okres od 1 października 2013 r. do 31 grudnia 2014 r., czyli 15 miesięcy.

Prezentacja danych będzie wobec tego następująca:

oraz

Udostępnianie danych

Kolejnym obowiązkiem, związanym ze sporządzonym sprawozdaniem finansowym, jest jego udostępnienie przed walnym zgromadzeniem członkom organu zatwierdzającego do zapoznania się. Taki obowiązek spoczywa na kierownictwie: spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, towarzystwa reasekuracji wzajemnej, spółki akcyjnej oraz spółdzielni.

Zgodnie z art. 68 ustawy o rachunkowości powinno to nastąpić najpóźniej na 15 dni przed zgromadzeniem wspólników, walnym zgromadzeniem akcjonariuszy lub walnym zgromadzeniem członków albo przedstawicieli członków spółdzielni. Obowiązkiem kierownictwa jednostki jest przedstawienie:

● rocznego sprawozdania finansowego

● sprawozdania z działalności jednostki,

● jeżeli sprawozdanie finansowe podlegało obowiązkowi badania – także opinii wraz z raportem biegłego rewidenta,

● sprawozdania rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej albo organu administrującego w spółkach akcyjnych.

W spółkach akcyjnych ten obowiązek potwierdzony jest też przez art. 395 par. 4 ustawy z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. 2013 r. poz. 1030 ze zm.; dalej: k.s.h.). Ustawa o rachunkowości nie reguluje kwestii sposobu przedstawienia tych danych, ale na podstawie regulacji k.s.h. powinno to nastąpić w sposób przyjęty w wewnętrznych regulacjach podmiotu.

Spółki akcyjne będące jednocześnie spółkami publicznymi muszą pamiętać o art. 402³ par. 1 k.s.h. Zgodnie z nim spółka publiczna prowadzi własną stronę internetową i zamieszcza na niej, od dnia zwołania walnego zgromadzenia, określone informacje. Chodzi tu szczególnie o dokumentację, która ma być przedstawiona walnemu zgromadzeniu, czyli tę wymienioną w art. 68 ustawy o rachunkowości oraz projekty uchwał lub, jeżeli nie przewiduje się podejmowania uchwał, uwagi zarządu lub rady nadzorczej spółki, dotyczące spraw wprowadzonych do porządku obrad walnego zgromadzenia lub spraw, które mają zostać wprowadzone do porządku obrad przed terminem walnego zgromadzenia.

Zatwierdzenie i księgowe ujęcie uchwały/decyzji

Zatwierdzenie rocznego sprawozdania finansowego przez organ zatwierdzający, po wydaniu opinii biegłego rewidenta o tym sprawozdaniu, powinno nastąpić w ciągu 6 miesięcy od dnia bilansowego, tj. nie później niż do 30 czerwca 2015 r. Organ powinien podjąć uchwałę lub decyzję z klauzulą „zatwierdzam” na dokumentach składających się na sprawozdanie. Kwestię tę szczegółowo regulują przepisy k.s.h. w odniesieniu do spółek kapitałowych. Pod datą zatwierdzenia sprawozdania finansowego dokonuje się przeksięgowania wyniku finansowego:

W przypadku zysku za 2014 rok:

● strona Wn konta Wynik finansowy,

● strona Ma konta Rozliczenie wyniku finansowego.

W przypadku straty za 2014 rok:

● strona Ma konta Wynik finansowy,

● strona Wn konta Rozliczenie wyniku finansowego.

Następnie na podstawie uchwały (postanowienia, decyzji) o podziale zysku lub pokryciu straty dokonuje się rozliczenia wyniku finansowego ujętego na koncie Rozliczenie wyniku finansowego.

Obowiązek poddania badaniu przez biegłego

O tym, czy sprawozdanie finansowe za 2014 r. będzie podlegało badaniu przez biegłego rewidenta, decyduje to, czy jednostka:

1) W 2014 r.:

– prowadziła działalność,

– była zobowiązana do prowadzenia ksiąg zgodnie z ustawą o rachunkowości i w związku z tym sporządzała za ten rok sprawozdanie finansowe,

– jest wprost wskazana albo spełniła dwa z trzech warunków wymienionych w art. 64 ust. 5 ustawy o rachunkowości;

2) W 2015 r. zamierza kontynuować działalność.

Przy czym wymienione warunki muszą być spełnione łącznie.

Obowiązkowe jest badanie sprawozdań jednostkowych podmiotów, które kontynuują działalność i są wymienione w art. 64 ust. 1 ustawy o rachunkowości, czyli:

1) banki oraz zakłady ubezpieczeń i reasekuracji,

2) jednostki działające na podstawie przepisów o obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych,

3) jednostki działające na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych,

4) spółki akcyjne, z wyjątkiem spółek będących na dzień bilansowy w organizacji.

5) pozostałe jednostki, jeżeli w poprzedzającym roku obrotowym, za które sporządzono sprawozdanie, jednostki te spełniły co najmniej dwa z następujących warunków (dotyczy badania za 2014 r.):

– średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób,

– suma aktywów bilansu na koniec 2013 r. stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2 500 000 euro, czyli 10 368 000 zł,

– przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za 2013 r. stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 5 000 000 euro, czyli 20 736 000 zł.

Ustawodawca nie wyszczególnił jednostek, których ten przepis dotyczy, zatem wyrażenie „pozostałe jednostki” obejmuje m.in. spółki: z o.o., jawne, cywilne, partnerskie, komandytowe, komandytowo-akcyjne, a także osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, spółdzielnie.

Publikacja sprawozdania

Obowiązki publikacyjne, jakie ciążą na kierowniku jednostki, można podzielić na obowiązki dotyczące wszystkich jednostek prowadzących księgi rachunkowe oraz dodatkowe obowiązki, dotyczące jednostek poddających obowiązkowo swoje sprawozdania badaniu przez biegłego rewidenta.

Do pierwszej grupy zaliczyć należy obowiązek złożenia sprawozdania do Krajowego Rejestru Sądowego.

Kierownik jednostki składa we właściwym rejestrze sądowym w ciągu 15 dni od dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego, tj. nie później niż do 15 lipca 2015 r.:

1) roczne sprawozdanie finansowe (wszystkie wymagane dla danej jednostki elementy),

2) opinię biegłego rewidenta, jeżeli podlegało ono badaniu,

3) odpis uchwały bądź postanowienia organu zatwierdzającego o zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego i podziale zysku lub pokryciu straty,

4) w przypadku jednostek sporządzających sprawozdanie zgodnie z art. 49 ust. 1 ustawy o rachunkowości także sprawozdanie z działalności,

5) w przypadku jednostki sporządzającej uproszczone sprawozdanie finansowe w miejsce opinii biegłego rewidenta składa się do rejestru sądowego informację o rodzaju tej opinii wraz ze wskazaniem, czy zawiera ona dodatkowe objaśnienia (art. 69 ust. 1 ustawy o rachunkowości).

Należy złożyć wniosek na druku KRS-Z30. Do niego trzeba dołączyć wskazane dokumenty (w oryginałach, kompletne i właściwie podpisane) oraz dowód wpłaty opłaty sądowej i za ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Opłaty te wynoszą odpowiednio:

a) opłata sądowa od wniosku o przyjęcie dokumentów, o których sąd uczyni wzmiankę w rejestrze – 40 zł (jeżeli jednostka nie zgłasza innych zmian), oraz

b) opłata za ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym – 100 zł.

Opłata 100 zł wynika z obowiązującego od 30 maja 2014r. par. 6 ust. 1 rozporządzenia ministra sprawiedliwości z 13 maja 2014 r. w sprawie wydawania i rozpowszechniania Monitora Sądowego i Gospodarczego (Dz.U. poz. 649).

Zaznaczyć należy, iż zgodnie z art. 70 ust. 1 ustawy o rachunkowości kierownik jednostki, której sprawozdanie finansowe podlega obowiązkowemu badaniu przez biegłego rewidenta na podstawie art. 64 ustawy o rachunkowości, ale niewpisanej do KRS, jest obowiązany złożyć do ogłoszenia w ogólnokrajowym dzienniku urzędowym Monitor Sądowy i Gospodarczy w ciągu 15 dni od dnia ich zatwierdzenia następujące dokumenty:

● wprowadzenie do sprawozdania finansowego stanowiące część informacji dodatkowej,

● bilans,

● rachunek zysków i strat,

● zestawienie zmian w kapitale własnym oraz

● rachunek przepływów pieniężnych za rok obrotowy,

● opinię biegłego rewidenta,

● odpis uchwały bądź postanowienia organu zatwierdzającego o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego i podziale zysku lub pokryciu straty.

Kierownik jednostki sporządzającej uproszczone sprawozdanie finansowe składa do ogłoszenia informację o rodzaju tej opinii wraz ze wskazaniem, czy zawiera ona dodatkowe objaśnienia. Opłata za ogłoszenie sprawozdania finansowego w MSiG jest stała i wynosi 500 zł.

Warto przypomnieć, że niezłożenie sprawozdania finansowego do ogłoszenia oraz w KRS podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności (art. 79 pkt 3 i 4 ustawy o rachunkowości).

Sąd rejestrowy prowadzi kontrolę terminowości składania sprawozdań finansowych i innych dokumentów. W razie stwierdzenia, że wniosek o wpis do rejestru lub dokumenty, których złożenie jest obowiązkowe, nie zostały złożone pomimo upływu terminu, sąd rejestrowy wzywa obowiązanych do ich złożenia, wyznaczając dodatkowy 7-dniowy termin, pod rygorem zastosowania grzywny przewidzianej w przepisach kodeksu postępowania cywilnego o egzekucji świadczeń niepieniężnych. W razie niewykonania obowiązków w tym terminie, sąd rejestrowy nakłada grzywnę na obowiązanych zgodnie z art. 24 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz.U. z 2007 r. nr 168, poz. 1186 ze zm.).

Przekazanie do urzędu skarbowego

Poza obowiązkiem prezentacji w rejestrze sądowym, ewentualnie Monitorze Sądowym i Gospodarczym jednostki będące podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych muszą zaprezentować swoje sprawozdania finansowe urzędowi skarbowemu. Wynika to z art. 27 ust. 2 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.; dalej: ustawa o CIT).

Podatnicy zobowiązani do sporządzenia sprawozdania finansowego przekazują do urzędu skarbowego sprawozdanie wraz z opinią i raportem podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych, w terminie 10 dni od daty zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego.

Zwolnione z tego obowiązku są na podstawie art. 27 ust. 1 ustawy o CIT prowadzące księgi rachunkowe jednostki budżetowe, jednostki samorządu terytorialnego w zakresie dochodów określonych w przepisach ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego i Polski Związek Działkowców.

Spółki składają także odpis uchwały zgromadzenia zatwierdzającej sprawozdanie finansowe. Obowiązek złożenia opinii i raportu nie dotyczy podatników, których sprawozdania finansowe, na podstawie odrębnych przepisów, są zwolnione z obowiązku badania.

Podatnicy będący osobami fizycznymi składają one swoje sprawozdania finansowe jako załącznik do rocznego zeznania podatkowego na podstawie art. 45 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).

Rozliczenie wyniku finansowego

W spółkach, w których sprawozdania za ubiegły rok obrotowy wykazują zysk, wspólnicy powinni podjąć uchwałę w sprawie jego podziału, o ile kwestia ta nie została wyłączona spod kompetencji zgromadzenia . Warto przytoczyć tu fragment uzasadnienia do wyroku Sądu Najwyższego z 29 września 2004 r. (sygn. akt II CK 539/03). „(...) podjęcie uchwały przez zgromadzenie wspólników o przeznaczeniu zysku do podziału byłoby zbędne jedynie wówczas, gdyby umowa spółki jednoznacznie zastrzegła, że wspólnicy mają prawo do dywidendy w określonej wysokości i prawo to (roszczenie) nabywają z chwilą zatwierdzenia sprawozdania finansowego spółki wykazującego zysk z prowadzonej w danym roku obrotowym działalności spółki. W innych przypadkach podjęcie uchwały o podziale zysku jest niezbędne”.

Warto podkreślić, że na podstawie art. 53 ustawy o rachunkowości podział lub pokrycie wyniku finansowego netto może nastąpić po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego przez organ zatwierdzający.

W przypadku jednostek zobowiązanych, zgodnie z art. 64 ust. 1 ustawy o rachunkowości, do poddania badaniu rocznego sprawozdania finansowego konieczne przed zatwierdzeniem sprawozdania jest wyrażenie przez biegłego rewidenta opinii o tym sprawozdaniu bez zastrzeżeń lub z zastrzeżeniami.

Wspólnicy – jeżeli umowa spółki na to zezwala – mogą swobodnie decydować o przeznaczeniu zysku spółki. Mają szeroki wachlarz możliwości i mogą przekazać zysk w całości bądź w części na wypłatę dywidendy w granicach określonych w art. 192–197 k.s.h, czy też mogą wyłączyć go od podziału między wspólników i przekazać na:

● fundusz (kapitał) zapasowy/rezerwowy,

● zasilenie ZFŚS,

● wypłaty nagród dla członków organów czy pracowników spółki,

● pokrycie straty z lat ubiegłych.

W spółkach akcyjnych natomiast trzeba pamiętać że kwota przeznaczona do podziału między akcjonariuszy nie może przekraczać zysku za ostatni rok obrotowy, powiększonego o niepodzielone zyski z lat ubiegłych oraz o kwoty przeniesione z utworzonych z zysku kapitałów zapasowego i rezerwowych, które mogą być przeznaczone na wypłatę dywidendy. Kwotę tę należy pomniejszyć o niepokryte straty, akcje własne oraz o kwoty, które zgodnie z ustawą lub statutem powinny być przeznaczone z zysku za ostatni rok obrotowy na kapitały zapasowy lub rezerwowe. Wynika to z art. 348 par. 1 k.s.h. Warto też przywołać art. 396 par. 1 k.s.h., który mówi, że na pokrycie straty należy utworzyć kapitał zapasowy, do którego przelewa się co najmniej 8 proc. zysku za dany rok obrotowy, dopóki kapitał ten nie osiągnie co najmniej jednej trzeciej kapitału zakładowego.

Księgowe rozliczenie podziału zysku

Ewidencja przykładowych operacji związanych z podziałem zysku za 2014 rok może przebiegać następującymi zapisami księgowymi.

1) Przeznaczenie części zysku netto na podwyższenie kapitału zapasowego lub rezerwowego: strona Wn konta Rozliczenie wyniku finansowego, strona Ma konta Kapitał zapasowy, Kapitał rezerwowy.

2) Przeznaczenie zysku netto spółki kapitałowej na wypłatę dywidendy:

a) kwota dywidendy: strona Wn konta Rozliczenie wyniku finansowego, strona Ma konta Pozostałe rozrachunki,

b) zryczałtowany podatek dochodowy – jeśli występuje obowiązek pobrania: strona Wn konta Pozostałe rozrachunki, strona Ma konta Rozrachunki publicznoprawne.

3) Przeznaczenie zysku brutto spółek osobowych lub przedsiębiorstwa osoby fizycznej do wypłaty dla wspólników (właściciela): strona Wn konta Rozliczenie wyniku finansowego, strona Ma konta Pozostałe rozrachunki.

4) Przeznaczenie zysku netto na zwiększenie ZFŚS: strona Wn konta Rozliczenie wyniku finansowego, strona Ma konta Fundusze specjalne – ZFŚS.

Jeżeli wynik finansowy za 2014 rok stanowić będzie strata, może ona zostać pokryta np. z kapitału zapasowego utworzonego z zysku lat ubiegłych lub z dopłat wspólników. Zapisów w księgach rachunkowych dokonuje się wówczas na podstawie uchwały wspólników lub decyzji podjętej przez właściciela w tej sprawie, w następujący sposób:

1) Pokrycie straty netto z kapitału zapasowego: strona Wn konta Kapitał zapasowy, strona Ma konta Rozliczenie wyniku finansowego.

2) Pokrycie straty netto z dopłat wspólników:

a) zarachowanie należnej kwoty dopłat od wspólników: strona Wn konta Pozostałe rozrachunki, strona Ma konta Kapitał rezerwowy,

b) pokrycie straty bilansowej: strona Wn konta Kapitał rezerwowy, strona Ma konta Rozliczenie wyniku finansowego.

Wspólnicy (właściciel) mogą też zdecydować, że strata netto za 2014 rok zostanie pokryta z zysku lat następnych. Wówczas niepokryta strata za ten rok może pozostać na koncie Rozliczenie wyniku finansowego do czasu, kiedy jednostka osiągnie zysk na działalności gospodarczej. [przykład 2]

PRZYKŁAD 2

Zryczałtowany podatek

Spółka z o.o. WENA osiągnęła za 2014 rok zysk 170 000 zł. Udziałowcy podjęli uchwałę o przeznaczeniu na kapitał zapasowy 80 000 zł, a resztę na wypłaty dla wspólników, które wypłacono 18 lipca. Pobrano zryczałtowany podatek dochodowy.

Należy przeprowadzić następujące księgowania:

1) Uchwała zatwierdzająca sprawozdanie finansowe za 2014 rok w kwocie 170 000 zł: strona Wn konta Wynik finansowy, strona Ma konta Rozliczenie wyniku finansowego;

2) Przeznaczenie zysku na kapitał zapasowy w kwocie 80 000 zł: strona Wn konta Rozliczenie wyniku finansowego, strona Ma konta Kapitał zapasowy;

3) Przeznaczenie zysku na wypłatę dywidendy w kwocie 90 000 zł: strona Wn konta Rozliczenie wyniku finansowego, strona Ma konta Pozostałe rozrachunki – ze wspólnikami;

4) Wypłata dywidendy po potrąceniu zaliczki na podatek dochodowy w kwocie 72 900 zł: strona Wn konta Pozostałe rozrachunki – ze wspólnikami, strona Ma konta Rachunek bankowy;

5) Zarachowanie zryczałtowanego podatku dochodowego – spółka jako płatnik w kwocie 17 100 zł: strona Wn konta Pozostałe rozrachunki – ze wspólnikami, strona Ma konta Rozrachunki z Urzędem Skarbowym.

Treść pozycji bilansowych	Dane sprawozdawcze	Dane porównawcze
	Stan na 31 grudnia 2014 r.	Stan na 30 września 2013 r.

Treść pozycji rachunku zysków i strat	Dane sprawozdawcze	Dane porównawcze
		rzeczywiste	porównywalne
	Dane za okres od 1 października 2013 r. do 31 grudnia 2014 r.	Dane za okres od 1 października 2012 r. do 30 września 2013 r.	Dane rzeczywiste podzielone przez 15 miesięcy i pomnożone przez 12 miesięcy

Co powinno zawierać sprawozdanie finansowe za 2014 rok?

Powiązane

Zobacz więcej