Touroperatorzy kolejny raz wygrali z fiskusem. Mogą kompensować marżę dodatnią z ujemną
W ubiegłym tygodniu Naczelny Sąd Administracyjny wydał wyrok, w którym potwierdził, że dopiero różnica, uwzględniająca zarówno dodatnie, jak i ujemne wyniki biur podróży na poszczególnych wycieczkach, pozwala prawidłowo określić podstawę opodatkowania.
To kolejne rozstrzygnięcie sądu kasacyjnego w tej sprawie korzystne dla touroperatorów. Wcześniej podobne wyroki zapadły m.in. 10 kwietnia 2013 r. (sygn. akt I FSK 774/12), 20 marca 2012 r. (sygn. akt I FSK 885/11), 26 sierpnia 2010 r. (sygn. akt I FSK 1323/09) i 5 lutego 2009 r. (sygn. akt I FSK 1874/08).
Podstawą marża
Dla biur podróży podstawą opodatkowania VAT jest marża. To różnica pomiędzy całkowitą kwotą, którą ma zapłacić klient za wycieczkę, a wartością poszczególnych usług składających się na nią, pomniejszoną o kwotę podatku. Chodzi o usługi dla bezpośredniej korzyści turysty, takie jak transport, zakwaterowanie, wyżywienie i ubezpieczenie.
Często zdarza się jednak, że cena usług kupionych przez touroperatorów od innych podmiotów (hoteli, przewoźników lotniczych, firm ubezpieczeniowych itp.) przewyższa w końcowym rozliczeniu zarobek biura turystycznego. Rentowność biur podróży zależy bowiem od tego, jaki będzie faktyczny popyt na ich ofertę.
Zmiany w CIT

Zobacz również
Na tę specyfikę zwraca uwagę Michał Spychalski, doradca podatkowy, menedżer w MDDP.
– Touroperatorzy ponoszą relatywnie wysokie ryzyko wystąpienia strat na poszczególnych imprezach turystycznych. Może to przykładowo wynikać z wahań kursów walutowych skutkujących wzrostem realnych kosztów imprezy – tłumaczy.
W efekcie na jednej wycieczce marża biura może być dodatnia, a na innej ujemna. Stąd tak ważna jest możliwość ich kompensowania.
Brak odliczenia
Organy podatkowe nie chcą jednak się na to zgodzić i odmawiają biurom podróży uwzględniania w podstawie opodatkowania ujemnej marży. W wydawanych interpretacjach wskazują, że nie można pod pojęciem marży określonej przez ustawodawcę w art. 119 ustawy o VAT rozumieć wyłącznie własnego zysku czy ewentualnej straty, czyli całkowitego zarobku, jaki usługodawca osiąga z tytułu świadczonych usług.
Liczy się różnica
Z takim podejściem nie zgodził się NSA w wyroku z 14 stycznia 2015 r. (sygn. akt I FSK 108/14). Stwierdził, że biuro podróży powinno wziąć pod uwagę efekt całej swej sprzedaży zrealizowanej w danym okresie rozliczeniowym. Efekt ten w odniesieniu do poszczególnych transakcji może być albo dodatni, albo ujemny. Dlatego dopiero różnica między nimi pozwoli prawidłowo określić podstawę opodatkowania sprzedaży usług turystyki.
NSA zgodził się z sądem I instancji (WSA w Warszawie), że z ustawy o VAT nie wynika zakaz sumowania marż uzyskanych przez podatnika w danym okresie rozliczeniowym i obliczania kwoty podatku od łącznej marży. W szczególności nie wynika on z brzmienia art. 119 ust. 1 oraz ust. 2 ustawy o VAT, gdzie jest mowa o opodatkowaniu usług turystyki.
Z wyroku zadowolony jest Paweł Niewiadomski, prezes Polskiej Izby Turystyki. Przypomina, że system opodatkowania marży nie pozwala touroperatorom odliczać podatku naliczonego zawartego w cenie towarów i usług zakupów dla bezpośredniej korzyści turysty. Dlatego pozbawienie ich możliwości uwzględnienia ujemnej marży powodowałoby obciążenie ich podatkiem zawartym w cenie kupowanych przez nich towarów i usług. Byłoby to niezgodne z zasadą neutralności podatku VAT.
W praktyce – jak tłumaczy Michał Spychalski – oznacza to, że podatnik może efektywnie obniżyć swoje zobowiązanie w VAT o stratę (marżę ujemną) poniesioną na sprzedaży niektórych usług.
– Odrębną kwestią jest brak możliwość wykazania za dany okres VAT ujemnego – wskazuje ekspert. Dodaje, że zgodnie z jednolitym stanowiskiem sądów, jeżeli po uwzględnieniu wyników na poszczególnych usługach wykazanych w danym okresie (zarówno marż dodatnich, jak i ujemnych) globalna marża będzie ujemna, to podatnik powinien wykazać w deklaracji podatek należny w wysokości 0 zł. – Nie ma możliwości wykazania VAT ujemnego do zwrotu na rachunek podatnika – wyjaśnia.
Z tego względu – w przekonaniu Pawła Niewiadomskiego – konieczna jest zmiana przepisów, w szczególności w prawie unijnym, które dawałyby wyraźną podstawę prawną do rozliczania ujemnej podstawy opodatkowania (marży) w kolejnych okresach rozliczeniowych (tak jak rozlicza się stratę w podatku dochodowym).