Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego dotyczy podatnika, któremu urząd skarbowy zaliczył należny VAT na poczet zaległości w PIT oraz odsetek za zwłokę od niej. Organ uznał, że taką możliwość daje mu art.76 par. 1 w związku z art. 76b ordynacji podatkowej. Stwierdził, że nie jest do tego potrzebna zgoda ani dyspozycja podatnika.
Podatnik nie zgodził się z tym i złożył zażalenie do dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku. Tłumaczył, że nie zgadza się z decyzją naczelnika określającą mu wysokość PIT i wniósł już od niej odwołanie. Nie zostało ono jednak rozpatrzone do dnia wydania postanowienia o zaliczeniu zwrotu VAT na poczet zaległości w PIT.
Dyrektor gdańskiej izby uznał jednak, że urząd miał prawo zaliczyć zwrot VAT na poczet zaległości w PIT. Zgodził się z podatnikiem, że decyzja wydana w pierwszej instancji, od której wniesiono odwołanie, nie jest decyzją ostateczną i jako taka nie podlega przymusowemu wykonaniu (chyba że nadano jej rygor natychmiastowej wykonalności). Czym innym jednak jest egzekucja administracyjna, a czym innym zaliczenie zwrotu podatku bądź nadpłaty na poczet zaległości – stwierdził dyrektor. Dlatego uznał, że art. 239a ordynacji, który mówi o niewykonywaniu decyzji nieostatecznej, nie wyklucza możliwości zaliczenia nadpłat bądź zwrotów podatków na poczet zaległości podatkowych.
Innego zdania był WSA w Gdańsku. Orzekł, że organy podatkowe błędnie zinterpretowały art. 239a ordynacji. Zdaniem sądu dotyczy on nie tylko egzekucji administracyjnej, ale wszystkich sposobów realizacji obowiązków wynikających z decyzji nieostatecznej. Chodzi o to, by uchronić podatników przed realizacją stanu wynikającego z takiej decyzji – stwierdził sąd.
Wykładnię tę podzielił NSA. Przypomniał, że mimo rozbieżnej linii orzeczniczej w tej sprawie już od dłuższego czasu dominuje stanowisko, że zaliczenie nadpłaty, podobnie jak zwrot VAT, do którego mają zastosowanie przepisy o nadpłacie, należy uznać za jedną z form wykonania decyzji w trybie przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1015 ze zm.).
Najistotniejszy jest ostateczny rezultat, a więc doprowadzenie do wygaśnięcia zaległości, czyli uzyskanie takiego samego efektu, który miałby miejsce przy egzekucji administracyjnej – stwierdził NSA, oddalając skargę kasacyjną dyrektora izby.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 13 stycznia 2015 r., sygn. akt II FSK 3019/12.