Przedsiębiorcy powinni po zakończeniu 2022 r. móc zmienić formę opodatkowania wybraną na ten rok. Prostsze powinny być też zasady opłacania składki zdrowotnej
To główne postulaty, które pojawiły się w trakcie konsultowania projektu korekty Polskiego Ładu. W ubiegłym tygodniu zgłoszone uwagi (Ministerstwo Finansów otrzymało w tej sprawie kilkadziesiąt pism) były omawiane na spotkaniach z księgowymi, doradcami podatkowymi i przedstawicielami branży IT.
Najważniejsze zmiany
Przypomnijmy, że projekt zakłada m.in. likwidację ulgi dla klasy średniej. W zamian z 17 proc. do 12 proc. zostałaby obniżona pierwsza stawka skali podatkowej. Z tej zmiany skorzystaliby wszyscy podatnicy rozliczający się na zasadach ogólnych, bez względu na źródło osiąganych przychodów (praca, działalność wykonywana osobiście, emerytura) i wysokość przysługujących kosztów uzyskania przychodu (zryczałtowane pracownicze, 20-proc., 50-proc.).
Obniżka stawki nie objęłaby podatników rozliczających się według liniowego PIT, w formie ryczałtu ewidencjonowanego lub karty podatkowej. Dla nich przygotowano więc inne rozwiązanie - możliwość odliczenia przynajmniej częściowo składki zdrowotnej. Liniowcy zaliczyliby część składki zdrowotnej (zapłaconej za siebie i za osoby współpracujące) do kosztów uzyskania przychodu - w 2022 r. do kwoty 8700 zł (co roku limit ten byłby waloryzowany). Ryczałtowcy mogliby odjąć od przychodu połowę zapłaconej składki (zarówno za siebie, jak i za osoby współpracujące). Natomiast osoby rozliczające się według karty podatkowej potrącałyby 19 proc. zapłaconej składki zdrowotnej od kwoty podatku.
Niezależnie od tego przywrócone zostałoby samotnym rodzicom wspólne rozliczenie z dzieckiem, a zlikwidowana ulga zakładająca odliczenie od podatku 1500 zł rocznie.
Zmiana formy
Skala proponowanych zmian jest tak duża, że biznes, doradcy podatkowi i księgowi chcą, aby po zakończeniu roku przedsiębiorcy mogli zmienić formę opodatkowania wybraną na 2022 r.
Stowarzyszenie Księgowych w Polsce podaje przykład osób samotnie wychowujących dziecko, które po zmianach przepisów mogą być bardziej zainteresowane opodatkowaniem według skali podatkowej.
Podobny postulat wysunęły m.in.: Business Centre Club, Krajowa Izba Biur Rachunkowych i Krajowa Izba Doradców Podatkowych. Zdaniem KIDP możliwość wyboru formy opodatkowania na 2022 r. należałoby dopuścić w zeznaniu podatkowym składanym za ten rok.
Odliczanie składki
Postulaty dotyczą też odliczania składki zdrowotnej. Według SKwP prawo do tego powinni mieć nie tylko podatnicy liniowi, ale także przedsiębiorcy rozliczający się według skali. Obniżka stawki z 17 proc. do 12 proc. ma bowiem - jak zauważa SKwP - zrekompensować tylko likwidację ulgi dla klasy średniej. Natomiast mechanizmem łagodzącym skutki podwyższenia składki zdrowotnej powinna być możliwość odliczania tej składki, a tego nie przewidziano w projekcie dla przedsiębiorców rozliczających się na zasadach ogólnych.
Zdaniem stowarzyszenia można też przyjąć inne rozwiązania - zamiast wprowadzać nowe odliczenia, co niewątpliwie komplikuje przepisy, można po prostu obniżyć wysokość samej składki.
Z kolei związkowcy z NSZZ „Solidarność” uważają, że składkę zdrowotną powinni odliczać wszyscy podatnicy, a więc także pracownicy.
Składka zdrowotna
Wniosków dotyczących zmiany przepisów o składce jest znacznie więcej. Przykładowo rzecznik małych i średnich przedsiębiorców wraca do postulatu, aby przedsiębiorcy płacili w ciągu roku składkę zdrowotną w stałej wysokości - najlepiej naliczanej od kwoty obowiązującego minimalnego wynagrodzenia (które w 2022 r. wynosi 3010 zł). Po zakończeniu roku przedsiębiorcy dopłacaliby różnicę wynikającą z rocznej podstawy wymiaru składki obliczanej od faktycznie uzyskanego dochodu lub przychodu.
Z kolei Krajowa Izba Biur Rachunkowych uważa, że należałby ujednolicić terminy rozliczeń podatkowych oraz rocznego rozliczenia składki zdrowotnej dla wszystkich form opodatkowania (skala podatkowa, liniowy PIT, ryczałt, karta podatkowa). W związku z tym wszyscy przedsiębiorcy, niezależnie od formy rozliczaliby się z podatku za miniony rok do 30 kwietnia, a ze składki zdrowotnej do 31 maja.
Stracą twórcy
Konfederacja Lewiatan zwróciła natomiast uwagę na skutek zmian dla podatników uprawnionych do 50-proc. kosztów uzyskania przychodów, czyli twórców, nauczycieli akademickich. Wstępne kalkulacje pokazują, że niektórzy z nich stracą na zmianach. - Obniżka stawki podatku nie zrekompensuje im likwidacji ulgi dla klasy średniej - wskazała Konfederacja.
Potwierdzają to wyliczenia, które zaprezentowaliśmy w artykule „Twórcy zyskają, ale nie wszyscy po równo. Najwięcej ci lepiej zarabiający” (DGP nr 66/2022).
- Mamy świadomość, że konsultowany projekt ustawy przewiduje możliwości wyliczenia tzw. hipotetycznego podatku, z uwzględnieniem ulgi dla klasy średniej i uzyskania zwrotu, ale rozwiązanie to zafunkcjonuje tylko w rozliczeniu za 2022 r. - wskazała Konfederacja.
Wynagrodzenie płatnika
W związku z licznymi zmianami przepisów podatkowych padły też postulaty podwyższenia wynagrodzenia płatników za terminowe wpłacanie podatków pobranych na rzecz budżetu państwa. Aktualnie wynosi ono 0,3 proc. odprowadzonego przez płatnika podatku PIT.
Zdaniem Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego należałoby je podnieść do 0,5 proc. - To częściowo zrekompensuje koszty związane z poborem zaliczek oraz zbieraniem od pracowników wszystkich możliwych wniosków, oświadczeń, informowaniem o zmianach w przepisach podatkowych, sporządzaniem informacji podatkowych do US i dla podatników - uważa izba.
O podwyższenie wynagrodzenia płatników postuluje też Krajowa Izba Doradców Podatkowych.
Na problem ten wskazywaliśmy także w artykule „Luka w obecnym modelu wynagradzania płatników” (DGP nr 26/2022). Obecnie bowiem wynagrodzenie płatnika jest należne wyłącznie od pobranego podatku. To oznacza, że płatnik, który przy obliczaniu zaliczki uwzględnia liczne odliczenia, ulgi, zwolnienia, kwotę wolną od podatku, w ogóle nie utrzymuje z tego tytułu wynagrodzenia.
Ministerstwo Finansów jest świadome problemu, dlatego w ordynacji podatkowej ma się pojawić delegacja do wydania rozporządzenia, które inaczej ustalałoby wynagrodzenie płatników i inkasentów.
Podatek minimalny
Projekt korekt do Polskiego Ładu nie zakłada zmian w ustawie o CIT, ale w pismach konsultacyjnych pojawiły się postulaty w tym zakresie, zwłaszcza dotyczące podatku minimalnego. Związek Dealerów Samochodów postuluje, aby wprowadzić limit przychodów 2 mld zł, poniżej którego podatnicy byliby wyłączeni z podatku minimalnego. O rozważenie wprowadzenia limitu wystąpił też Związek Rzemiosła Polskiego.
Na razie pojawiają się informacje, że MF chce zawiesić stosowanie przepisów o tym podatku. Oficjalnie jednak nie zostały one potwierdzone. ©℗
Niektóre inne postulaty
■ rozszerzenie katalogu przychodów objętych ulgą zero PIT nie tylko o zasiłek macierzyński (jak zakłada projekt), ale też o zasiłki wypłacane przez pracodawcę lub ZUS, w tym: zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne, zasiłek opiekuńczy, zasiłek wyrównawczy (KIDP),
■ likwidacja limitu (w 2022 r. 8700 zł) dotyczącego pomniejszenia dochodu o składkę zdrowotną przez przedsiębiorców liniowych (KIDP),
■ wydłużenie okresu obowiązywania ulgi na zbytki do końca 2023 r. pod warunkiem rozpoczęcia prac przed wejściem przepisów w życie bądź przed datą opublikowania projektu (Krajowa Izba Gospodarcza),
■ przywrócenie możliwości opodatkowania w formie karty podatkowej dla wszystkich przedsiębiorców (Związek Rzemiosła Polskiego),
■ obniżka podstawowej stawki ryczałtu 8,5 proc. oraz ewentualnie pozostałych stawek (5,5 proc. i 3 proc.), aby zachować proporcjonalność opodatkowania ryczałtem w stosunku do przeciętnej marży realizowanej w danej branży (ZRP). ©℗
Etap legislacyjny
Projekt nowelizacji ustawy o PIT i innych ustaw - w konsultacjach
