Czy naliczając ulgę dla klasy średniej, bierzemy tylko miesięczne przychody, czy przyglądamy się im całościowo?
Ulga dla klasy średniej
Pracownik ma wynagrodzenie brutto 5500 zł, ale w kilku miesiącach będzie miał bardzo wysokie premie (nie zrezygnował z ulgi dla klasy średniej). Na przykład w październiku jego przychód narastająco przekroczy kwotę 68 412 zł, ale pracownik nie miałby w tym miesiącu żadnej premii (czyli brutto 5500 zł). Czy w październiku powinnam stosować ulgę ze względu na łączne przychody w roku, czy wziąć tylko pod uwagę miesięczne przychody i w tym miesiącu ulgi nie naliczę? Czyli: czy naliczając ulgę, bierzemy tylko miesięczne przychody, czy przyglądamy się im całościowo?
Wbrew temu, co zostało zaprezentowane w wydanym przez resort finansów przewodniku „Polski Ład. Przewodnik dla pracodawcy”, ulga dla klasy średniej w rozliczeniu śródrocznym, realizowanym przez pracodawcę jako płatnika, musi się opierać wyłącznie na tym, że przychód pracownika zawiera się w miesięcznym limicie kwotowym. Trzeba to bardzo wyraźnie podkreślić, że żaden z przepisów ustawy o PIT nie wiąże zastosowania u pracownika ulgi dla klasy średniej z limitem rocznym i wartością przychodu pracownika uzyskanego narastająco od początku roku. Istotne jest wyłącznie to, czy uzyskany przez pracownika w danym miesiącu przychód jest nie niższy od 5701 zł i czy nie jest wyższy od 11 141 zł. Jeżeli pracownik w danym miesiącu uzyska przychód niemieszczący się w takim przedziale kwotowym, to płatnik w tym miesiącu nie zastosuje mu ulgi dla klasy średniej. Zaznaczyć trzeba, że pracodawca jako płatnik nie tylko nie musi, ale wręcz nie ma prawa weryfikować, czy wartość przychodów uzyskanych przez pracownika od początku roku przekroczyła roczny limit 68 412 zł i nie jest wyższa od 133 692 zł. W konsekwencji, jeżeli ze względu na uzyskane w poszczególnych miesiącach premie czy nagrody łączna wartość przychodów uzyskanych od początku roku zawiera się w przedziale rocznym, ale w danym miesiącu pracownik uzyskał przychód niższy niż 5701 zł (np. tak jak w pytaniu - uzyskał przychód w kwocie 5500 zł), płatnik nie stosuje w tym miesiącu ulgi dla klasy średniej. Z drugiej strony, jeżeli z takiego samego powodu (premie, nagrody) łączna wartość przychodów uzyskanych przez pracownika u danego pracodawcy od początku roku przekroczyła 133 692 zł, ale w danym miesiącu pracownik uzyskał przychód np. 6000 zł - to o ile pracownik nie złożył rezygnacji ze stosowania ulgi dla klasy średniej - pracodawca musi zastosować taki mechanizm, naliczając zaliczki na PIT (pomijam w tym miejscu kwestię zastosowania regulacji rozporządzenia z 7 stycznia 2022 r.).
Tym samym pracodawca, który jako płatnik nalicza zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych pracownika, sprawdzając, czy ma zastosowanie ulga dla klasy średniej, dokonuje weryfikacji wyłącznie w kontekście limitu miesięcznego, tj. sprawdza, czy przychód pracownika mieści się w widełkach 5701-11 141 zł.
Czy jeśli rocznie pracownik zarabia 80 000 zł z umowy o pracę i 20 000 zł z umowy zlecenia, to ulgę dla klasy średniej stosuje tylko do umowy o pracę? A co w sytuacji, jeśli ktoś zarabia 50 000 zł na umowę o pracę i 30 000 zł na umowę zlecenia? Wtedy nie przysługuje mu ulga?
Uwaga: Tekst uwzględnia stan wiedzy na dzień 20 stycznia, przed zapowiedziami zmian przez premiera
Wprowadzając ulgę dla klasy średniej, prawodawca ograniczył jej zastosowanie do określonych przychodów. Według art. 26 ust. 4a ustawy o PIT obniżenie podstawy opodatkowania na podstawie tej regulacji może być dokonane wyłącznie w odniesieniu do przychodów ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy oraz uzyskanych w ciągu roku przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej pomniejszonych o koszty uzyskania przychodów z tytułu prowadzenia tej działalności z wyłączeniem z tych kosztów składek na ubezpieczenia społeczne, o ile dochód z tytułu tych ostatnich podlega opodatkowaniu według skali podatkowej. To oznacza, że ulga dla klasy średniej nie może mieć zastosowania do innych przychodów, w tym uzyskiwanych w ramach umowy zlecenia, zaliczanych do źródła działalność wykonywana osobiście (art. 13 pkt 8 ustawy o PIT). Co ważne, przychody, do których nie może mieć zastosowania ulga dla klasy średniej, nie tylko nie podlegają obniżeniu o kwotę skalkulowaną za pomocą wzoru zamieszczonego w art. 26 ust. 4a ustawy o PIT, ale takie przychody również w żaden sposób nie wpływają na rozliczenie ulgi w „uprawnionych” źródłach. Innymi słowy, to, czy podatnik uzyskał przychody inne niż ze źródła stosunek pracy i pokrewne (art. 12 ustawy o PIT) oraz z działalności gospodarczej (pod warunkiem opodatkowania dochodu według skali podatkowej), nie ma żadnego znaczenia dla rozliczenia ulgi dla klasy średniej.
Ponadto należy wskazać, że warunek zastosowania odliczenia od podstawy opodatkowania kwoty wyznaczonej w ramach ulgi dla klasy średniej jest taki, że w roku podatkowym łączna kwota uzyskanych przez podatnika przychodów ze stosunku pracy i pokrewnych oraz przychodów z tytułu prowadzenia tej działalności z wyłączeniem z tych kosztów składek na ubezpieczenia społeczne, o ile dochód z tytułu tych ostatnich podlega opodatkowaniu według skali podatkowej, jest nie niższa niż 68 412 zł i nie wyższa niż 133 692 zł. Zgodnie z tym, co zostało wskazane powyżej, przy weryfikacji warunku kwotowego uwzględnia się wyłącznie przychody (odpowiednio przychody pomniejszone o koszty bez składek na ubezpieczenia społeczne) ze stosunku pracy i pokrewnych oraz z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowane według skali. To oznacza, że w okolicznościach zawartych w pytaniu pracownik zastosuje ulgę dla klasy średniej wyłącznie w tym przypadku, w którym podatnik w roku podatkowym uzyskał dochód w ramach umowy o pracę w kwocie 80 000 zł i zastosuje ją tylko do przychodów ze stosunku pracy.
Czy do ryczałtu za samochód prywatny wykorzystywany do celów służbowych stosujemy ulgę dla klasy średniej (oczywiście jeżeli w danym miesiącu zostanie przekroczona kwota 5701 zł)?
Za przychody ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty - bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń - a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Wobec powyższego, jeżeli pracownik otrzymuje od pracodawcy ryczałt za wykorzystanie do celów służbowych samochodu prywatnego, kwota takiego ryczałtu generuje przychód ze stosunku pracy. Jeśli taki ryczałt nie korzysta ze zwolnienia od PIT (czyli jest to ryczałt za jazdy lokalne, a obowiązek ponoszenia tych kosztów przez zakład pracy albo możliwość przyznania prawa do zwrotu tych kosztów nie wynika wprost z przepisów ustaw), wówczas jego kwota jest doliczana do pozostałych przychodów pracownika i wraz z nimi podlega rozliczeniu podatkowemu. To oznacza, że w takiej sytuacji kwota przychodu uwzględniana jest również m.in. przy weryfikacji, czy może mieć zastosowanie ulga dla kasy średniej, a następnie przy wyliczaniu jej wysokości.
Jestem przedsiębiorcą i Świadczę usługi, miesięcznie osiągam przychód w wysokości około 8500 zł. Czy w świetle nowych przepisów muszę płacić zaliczki na podatek dopiero, gdy mój dochód przekroczy 30000 zł? Czy po tym, jak mój dochód przekroczy dolny próg uprawniający do ulgi dla klasy średniej (tj. 68 412 zł), będę mógł z niej skorzystać przy obliczaniu zaliczek?
Zasady obliczania zaliczek na podatek dochodowy od dochodów z działalności gospodarczej opodatkowanej na zasadach ogólnych określone są w art. 44 ust. 3 ustawy o PIT. W świetle tego przepisu obowiązek wpłacania zaliczki powstaje, poczynając od miesiąca, w którym dochody te przekroczyły kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 ustawy o PIT oraz najniższej stawki podatkowej określonej w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1 ustawy o PIT (zob. art. 44 ust. 3 pkt 1 ustawy o PIT). W 2022 r. kwota ta wynosi 30 000 zł (5100 zł : 0,17). Powoduje to, że podatnik zaliczkę na podatek dochodowy za miesiące 2022 r. będzie zobowiązany wpłacić za miesiąc, w którym uzyskany przez niego dochód przekroczy 30 000 zł.
Należy jednocześnie wskazać, że kwestia korzystania z tzw. ulgi dla klasy średniej przez przedsiębiorców w trakcie roku budzi wątpliwości. Wiele jednak wskazuje na to, że praktyka stosowania nowych przepisów pójdzie w stronę, która dopuszcza taką możliwość. Oznaczałoby to, że po przekroczeniu dochodu w kwocie 68 412 zł podatnik będzie mógł skorzystać z ulgi dla klasy średniej przy obliczaniu zaliczek na podatek. Podkreślić jednak należy, że kwestia ta obecnie nie jest całkowicie oczywista (zapewne zostanie dopiero rozstrzygnięta przez Ministerstwo Finansów w ramach objaśnień podatkowych).